Các bài suy niệm CHÚA NHẬT 3 Thường Niên - Năm B
Lời Chúa: Gn 3,1-5.10; 1Cr 7,29-31; Mc 1,14-20
Tài liệu về Lời Chúa
***********************************************
Hãy sám hối và tin vào Phúc Âm.
Hẳn chúng ta còn nhớ câu chuyện về thành Ninivê mà bài đọc thứ nhất hôm nay đã gợi lại. Bấy giờ Chúa phán với ông Giona: Hãy chỗi dậy, đi đến Ninivê, kinh thành vĩ đại và công bố cho hay điều Ta sẽ truyền cho ngươi. Ninivê là một thành phố rộng lớn, đi ngang qua phải mất ba ngày đàng. Ông Giona mới đi rảo trong thành có một ngày và công bố: Còn 40 ngày nữa thì Ninivê sẽ bị tan phá. Dân chúng tin vào Thiên Chúa. Họ công bố lệnh ăn chay và tất cả mọi người từ lớn chí bé đều mặc áo vải thô. Chúa thấy việc họ làm, từ bỏ đường gian ác, thì đã tha thứ và không trừng phạt họ nữa. Đó là câu chuyện xảy ra trong Cựu Ước. Dân thành Ninivê thực thi sứ điệp tiên tri Giona truyền dạy, đó là ăn năn sám hối, từ bỏ con đường tội lỗi và đã được Chúa thứ tha.
Qua đoạn Tin Mừng hôm nay, Chúa Giêsu cũng đã kêu gọi chúng ta như thế: Nước Thiên Chúa đã đến gần, nên phải sám hối và tin vào Phúc Âm. Chúa Giêsu rất nhiều lần đã cho chúng ta thấy: Là Đấng thánh thiện Ngài ghét bỏ tội lỗi, nhưng lại tỏ ra khoan dung và nhân từ đối với các tội nhân. Ngài đã sánh ví mình như người mục tử lên đường tìm kiếm con chiên bị lạc mất. Và khi tìm thấy, thì vui mừng vác nó trên vai, đem về nhà. Ngài sánh ví mình như người đàn bà đốt đèn tìm kiếm đồng bạc bị đánh rơi và khi tìm thấy thì mời chị em lối xóm đến chia vui với mình.
Thế nhưng để được Chúa tha thứ, Ngài đòi hỏi chúng ta một điều kiện đó là hãy sám hối quay trở về với Ngài. Phúc Âm đã kể lại câu chuyện chàng trai phung phá. Trong bước đường truân chuyên gian khổ, chàng đã hối hận, quyết tâm lên đường trở về để rồi cuối cùng chàng đã được người cha tha thứ.
Phúc Âm cũng đã cho chúng ta thấy sở dĩ Phêrô đã được tha thứ và được đặt làm đầu Giáo Hội vì ông đã biết đấm ngực ăn năn về lầm lỗi của mình. Mađalena đã được tha thứ vì đã biết sám hối, khóc cho quãng đời tội lỗi của mình. Tên trộm lành cũng đã được tha thứ vì anh đã biết trở về với Chúa cho dù vào những giây phút cuối cùng.
Có một chàng trai, bất mãn với gia đình đã bỏ nhà đi bụi đời. Sau đó chàng hối hận muốn quay trở về nhưng không biết cha mẹ có sẵn sàng tha thứ cho hay không. Bởi đó chàng đã viết thư và nói nếu thầy mẹ sẵn sàng tha thứ thì đến ngày ấy giờ ấy hãy treo một tấm áo nơi cửa sổ. Nhận thấy tín hiệu ấy, chàng sẽ trở về. Vào ngày giờ đã quy định thầy mẹ chàng không những chỉ treo một tấm áo, mà trong nhà có bao nhiêu quần áo, rồi chăn mùng mền, tất cả đều được treo trên các khung cửa và chàng đã được đón nhận vào trong tình thương của gia đình.
Từ những điều vừa chia sẻ cha muốn đi tới một kết luận đó là hãy sám hối quay trở về cùng Chúa để được hưởng nhờ tình thương của Chúa bởi vì những tâm tình ăn năn là như một thứ tiền để mua lấy ơn tha thứ.
Đáp trả lời mời gọi
Đọc lại Phúc Âm chúng ta thấy các môn đệ đã mau mắn và quảng đại đáp trả lời mời gọi của Chúa Giêsu. Thực vậy, ngày kia Chúa Giêsu đi dạo trên bờ hồ, Ngài nhìn thấy Simon và Andrê đang thả lưới dưới biển. Ngài bèn lên tiếng gọi: Hãy theo Ta và Ta sẽ làm cho các ngươi trở thành những kẻ chài lưới người. Lập tức các ông đã bỏ ghe thuyền chài lưới mà đi theo Chúa Giêsu.
Đi được một quãng, Ngài thấy Giacôbê và Gioan đang vá lưới dưới thuyền với cha là Giêbêđê. Ngài cũng lên tiếng gọi: Hãy theo ta. Lập tức các ông đứng dậy, bỏ cha già ở lại với những người làm công mà đi theo Chúa Giêsu.
Lần khác, tại Capharnaum, Chúa Giêsu đi ngang qua một bàn thu thuế, nhìn thấy Matthêu, Ngài liền phán: Hãy theo Ta. Lập tức Matthêu đã bỏ mọi sự mà đi theo Chúa Giêsu.
Từ những sự kiện cụ thể ấy, chúng ta thấy, trước hết là Chúa Giêsu. Ngài đã không chọn lựa những con người giàu sang và quyền thế, học rộng và biết nhiều. Trái lại Ngài đã chọn lựa những kẻ nghèo túng và đơn sơ làm môn đệ của Ngài. Ngài biết các ông thiếu khả năng và bị hạn hẹp rất nhiều. Nhưng đồng thời Ngài cũng thấy các ông là những người quảng đại và hết sức nhiệt tình. Chính vì sự quảng đại và nhiệt tình này, Ngài đã bắt tay vào công việc giáo dục các ông. Cắt nghĩa riêng cho các ông thấu hiểu giáo lý Tin Mừng. Trao ban quyền hành và sai các ông đi thực tập truyền giáo, để rồi cuối cùng đã ủy thác cho các ông sứ mạng chèo lái con thuyền Giáo Hội. Trong khi chọn lựa các môn đệ, có lẽ Chúa Giêsu đã nghĩ tới Giáo Hội, và nhất là có lẽ Ngài đã nghĩ tới chúng ta, và muốn nói với mỗi người rằng: Hãy theo Ta, Ta sẽ làm cho các con trở thành những kẻ chinh phục người khác…
Tiếp đến là các môn đệ. Lúc đầu có lẽ các ông chưa hiểu được sứ mạng của Chúa Giêsu, cũng như con đường mà Ngài sẽ dẫn dắt các ông. Tuy nhiên các ông xác tín rằng Chúa cần đến các ông và các ông đã mau mắn quảng đại đáp trả tiếng Chúa gọi, bằng cách từ bỏ ghe thuyền và chài lưới, cha già và nhà cửa, bàn giấy và nghề nghiệp để đi theo Chúa.
Với chúng ta ngày hôm nay cũng vậy. Điều quan trọng và cần thiết đó là chúng ta phải nhận ra tiếng Chúa gọi, nhất là phải mau mắn và quảng đại đáp trả tiếng gọi ấy. Chúa nói với chúng ta qua những biến cố xảy ra, cũng như qua những người mà chúng ta có dịp tiếp xúc với. Chúng ta có thể đáp trả bằng một đời sống đạo đức và thánh thiện, chúng ta có thể đáp trả bằng những hành động bác ái và yêu thương. Thực vậy, Chúa cũng kêu mời chúng ta phục vụ Ngài nơi những người anh em, thế nhưng chúng ta đã mau mắn và quảng đại đáp trả hay chưa?
Hãy sám hối và tin vào Phúc âm.
Sau khi nghe bài đọc thứ nhất, tôi tự hỏi: Nhờ vào đâu mà dân thành Ninivê đã được Chúa tha thứ, được thoát khỏi hình phạt nặng nề giáng xuống trên họ.
Tôi xin thưa: là nhờ vào tâm tình sám hối.
Thực vậy, trước lời cảnh cáo của tiên tri Giona, họ đã ăn năn và từ bỏ con đường tội lỗi, để rồi đã được hưởng nhờ lòng khoan dung nhân hậu của Chúa. Chính vì thế, khi bắt đầu cuộc sống công khai Chúa Giêsu đã kêu gọi:
- Hãy sám hối và tin vào Phúc âm.
Qua lời kêu gọi ngắn ngủi này, Ngài muốn chúng ta cộng tác với Ngài trong chương trình cứu độ. Đúng thế, có lần thánh Augustinô phát biểu:
- Để tạo dựng nên chúng ta, Chúa không cần hỏi ý kiến chúng ta, nhưng để cứu độ chúng ta Ngài cần chúng ta ưng thuận và cộng tác với Ngài. Bởi vì Ngài sẽ không thể nào cứu chuộc chúng ta nếu như chính bản thân chúng ta lại không muốn.
Sự cộng tác của chúng ta, mặc dù rất nhỏ bé, nhưng lại là một yếu tố quan trọng và có tầm mức quyết định.
Cũng trong chiều hướng đó, chúng ta thấy tâm tình sám hối ăn năn, chính là sự cộng tác của chúng ta vào với ơn Chúa, chính là như một thứ tiền bạc thiêng liêng để chúng ta mua lấy ơn tha thứ.
Chàng trai phung phá sở dĩ đã được người cha đón nhận, là vì chàng đã có can đảm chỗi dậy, trở về nhà cha. Phêrô sở dĩ đã được Chúa tha thứ và được đặt làm đầu Giáo Hội, là vì ông đã biết đấm ngực sau những lầm lỗi của mình. Mađalêna sở dĩ đã được Chúa tha thứ, là vì nàng đã biết khóc thương cho quãng đời nhơ nhuốc trong dĩ vãng. Anh trộm lành trên thập giá, sở dĩ đã được Chúa tha thứ, là bởi vì anh đã quyết tâm trở về cùng Chúa, mặc dù chỉ trong những giây phút cuối cùng của cuộc đời.
Nếu như giòng nước rửa tội tẩy xóa mọi dấu vết của tội nguyên tổ, thì những giọt nước mắt ăn năn sám hối, cũng chính là một thứ nước có sức gột rửa những dấu vết của tội lỗi mà chúng ta đã trót vấp phạm. Để nói lên sự cần thiết phải cộng tác với ơn Chúa, tôi xin kể lại một mẩu chuyện sau đây:
Sau khi cuộc thế chiến lần thứ hai kết thúc, có một toán lính đồng minh đi giúp những người dân xây dựng lại cuộc sống trên đống gạch hoang tàn đổ vỡ. Họ làm lại nhà cửa, sửa chữa ngôi nhà thờ trong làng. Nhưng đến khi dựng tượng Chúa thì toán lính không tìm đâu ra hai bàn tay của pho tượng đã bị bom đạn cắt cụt. Tìm kiếm suốt một ngày trong đám xà bần mà cũng chẳng thấy. Toán lính bèn chịu thua. Sau khi dựng bức tượng lên, viên sĩ quan đã ghi lại một hàng chữ như sau:
- Dân làng sẽ thay Chúa làm những công việc mà đáng lẽ hai bàn tay Chúa sẽ làm.
Một người đau khổ nghèo túng kêu cầu Chúa, và cần đến chúng ta để an ủi và giúp đỡ họ. Chúa dùng bàn tay của chúng ta để xoa dịu những nỗi bất hạnh của người khác.
Cuộc sống của chúng ta phải là một sự nối tiếp công trình của Chúa, phải là một sự kéo dài cho sự hiện diện đầy tình thương của Ngài cho đến tận cùng thời gian.
Chúa đã chết trên thập giá để lập nên kho tàng cứu độ, thế nhưng, chúng ta phải biết giơ bàn tay lên để đón nhận ơn cứu độ ấy cho bản thân và cho những người chung quanh của chúng ta.
Nhiều lần đài phát thanh, truyền hình, trong mục nói về giáo dục trẻ em, giới thiệu chương trình hoạt động của anh Thảo Đàn ở thành phố Hồ chí Minh. Trước đây, Thảo Đàn là một trẻ của đường phố, bỏ nhà đi lang thang bụi đời, tệ hơn nữa, vướng vào nghiện hút. Nhưng khi hiểu được tác hại của ma tuý, anh quyết tâm cai nghiện. Với ý chí cương quyết, anh đã hoàn toàn dứt bỏ được ma tuý. Chừa được ma tuý rồi, anh không chỉ hài lòng với việc làm lại cuộc đời cho bản thân, nhưng còn muốn dùng kinh nghiệm của mình để giúp đỡ các trẻ em đường phố. Với sự hỗ trợ của Nhà Nước và các tổ chức từ thiện, anh mở ra một trung tâm qui tụ 200 trẻ em đường phố. Tại đây, anh giáo dục cho các em hiểu biết những nguy hiểm đang rình rập các em, giúp các em bảo vệ quyền lợi của mình và nhất là tìm cách đưa các em hội nhập vào đời sống xã hội.
Điều mà Thảo Đàn đã làm cho bản thân mình và đang muốn làm cho các trẻ em đường phố, đó là đổi mới đời sống. Không biết anh có đạo hay không, nhưng anh đang thực hiện Lời Chúa trong các bài sách thánh hôm nay. Trong bài đọc thứ nhất, tiên tri Gio-na kêu gọi dân thành Ninivê đổi mới đời sống để được tha thứ. Trong bài Tin Mừng, Đức Giêsu kêu gọi dân Do thái đổi mới đời sống để đón nhận Nước Chúa đang đến. Đáp lại lời Người, các môn đệ bước theo Đức Giêsu trong một đời sống mới. Cuộc đổi mới được tiến hành qua ba bước.
Bước thứ nhất: Nhận biết mình tội lỗi.
Tội lỗi như một cơn mê làm ta đắm đuối không nhận biết tình trạng tâm hồn của mình. Muốn đổi mới, cần phải thức tỉnh, nhìn rõ sự thực về mình, thấy rõ tình trạng tội lỗi, hiểu biết sự nguy hại của tội. Thảo Đàn bừng tỉnh sau những lầm lỡ, nhận thức mình đang đứng bên bờ vực thẳm, nên đã kịp dừng chân. Dân thành Ninivê, sau khi nghe tiên tri Giona rao giảng, ý thức về tình trạng nguy ngập của thành, nên đã chấm dứt tình trạng tội lỗi. Để biết rõ tình trạng tâm hồn, để nhận biết tội lỗi, cần phải siêng năng xét mình. Xét mình giống như ngọn đèn pha soi vào tất cả những ngõ ngách trong tâm hồn, phơi bày ra tất cả những gì còn ẩn giấu. Xét mình giống như cái cuốc đào bới những tầng lớp sâu thẳm của tâm hồn để lộ ra những tội lỗi còn bị thời gian, sự quên lãng và sự vô tình vùi lấp.
Bước thứ hai: Sám hối.
Khi đã nhận biết tội lỗi, tâm hồn phải tiến tới một thái độ tích cực hơn, đó là sám hối. Nhận thức tội lỗi giống như ta nhìn thấy một căn nhà rác rưới bẩn thỉu. Sám hối là bắt tay vào quét dọn sạch sẽ. Sám hối như giòng nước gột rửa linh hồn. Sám hối như chiếc dao mổ của bác sĩ cắt bỏ những ung nhọt gieo mầm mống bệnh tật. Sám hối càng mãnh liệt, tội lỗi càng lùi xa. Sám hối càng sâu xa, linh hồn càng mau chóng hồi sinh. Nhờ sám hối sâu xa, Thảo Đàn đã từ bỏ con đường nghiện ngập. Nhờ sám hối mãnh liệt, dân thành Ninivê đã bảo nhau, từ người già đến em bé đều xức tro, ăn chay cầu nguyện, quyết tâm từ bỏ con đường tội lỗi. Tâm hồn sám hối là tâm hồn được chuẩn bị sẵn sàng để đón nhận ơn Chúa.
Bước thứ ba: Đổi mới cuộc đời.
Sám hối chân thành bao giờ cũng đi đến đổi mới cuộc đời. Vì sám hối là muốn đoạn tuyệt với con đường xưa cũ để bước vào một con đường mới. Vì tâm hồn sám hối không những muốn sửa chữa lại những lỗi lầm quá khứ mà còn quyết tâm xây dựng một tương lai tươi mới,trong sạch hơn, tốt đẹp hơn, ích lợi hơn. Vì muốn hoàn toàn đổi mới, Thảo Đàn không chỉ tránh xa nhưng còn dấn thân giúp người khác đâú tranh chống tệ nạn xã hội. Vì muốn đổi mới cuộc đời, các tông đồ đã từ bỏ nếp sống cũ, từ giã những người thân, bỏ hết tài sản để lên đường đi theo Chúa. Con đường mới là con đường theo thánh ý Chúa, con đường dẫn ta đi trong tình yêu mến Chúa và yêu mến anh em. Tình yêu mến sẽ làm cho đời sống ta có ý nghĩa và trở nên phong phú vì sẽ đem lại những hoa quả thiêng liêng. Bước đi trên con đường mới, ta sẽ đón nhận được Nước Chúa đang đến. Bước đi trên con đường mới, ta sẽ góp phần đem Nước Chúa đến với anh em.
Đầu năm mới, ai cũng có ước mong mọi sự mới mẻ. Không gì đẹp hơn một tâm hồn đổi mới. Để đổi mới tâm hồn, ta hãy nhận biết tội lỗi và ăn năn sám hối. Với ơn Chúa giúp và với quyết tâm đổi mới, ta sẽ nhìn thấy những việc cần phải làm. Với những việc làm do Chúa Thánh Thần hướng dẫn, ta sẽ thực sự bước vào Năm Mới với cả tâm hồn đã được đổi mới.
Lạy Chúa Thánh Thần, xin hãy đổi mới mọi sự trong ngoài của chúng con.
GỢI Ý CHIA SẺ
1) Đức Thánh Cha viết cho giới trẻ: "Quả thật, Đức Giê su là người bạn khó tính nhất. Người chỉ cho ta những đỉnh cao và đòi ta phải ra khỏi chính mình để gặp Người." Hiện nay, Đức Giê su đang mời bạn chinh phục những đỉnh cao nào?
2) Để đổi mới cuộc đời, bạn phải từ bỏ nhiều điều. Nhưng quan trọng hơn cả là từ bỏ chính mình. Bạn có kinh nghiệm gì về cái tôi của bạn. Cái tôi ấy ra sao (cứng cỏi, bướng bỉnh, khép kín, tự ái, tự mãn.....).
3) Chừa bỏ tật xấu có dễ không? Ta nên có thái độ nào đối với người nghiện hút, rượu chè?
(Suy niệm của Jean - Yves Garneau)
Không bao giờ chúng ta coi trọng Lời Chúa mà lại không thay đổi gì trong đời sống của mình.
Thiên Chúa lên tiếng.
Chúng ta thuộc vào số những kẻ tin rằng Thiên Chúa đã ngỏ lời với nhân loại và Ngài vẫn tiếp tục ngỏ lời bằng nhiều cách.
Các biến cố xảy đến trên thế giới hoặc trong chính cuộc đời chúng ta thường là Lời Chúa: một thiên tai, một chiến thắng trên bệnh tật, cái chết của một người thân, một đứa con ra đời, một cử chỉ tử tế hoặc thù hằn mà người nào đó làm cho chúng ta. Có bao nhiêu sứ điệp của Thiên Chúa mà ta cần biết nhận ra.
Cả Thánh Kinh nữa, tức là Lời mà Thiên Chúa đã nói với loài người suốt lịch sử thánh và đã được ghi chép cẩn thận. Luôn luôn mang tính thời sự. Lời này được loan báo và giải thích cho chúng ta mỗi Chúa nhật. Bất cứ lúc nào chúng ta cũng có thể đọc, suy gẫm và đào sâu Lời này.
Chắc chắn, Lời Chúa luôn luôn ở trong tầm tay chúng ta như một ánh sáng có thể soi sáng chúng ta, như một nguồn suối, mà bao giờ chúng ta cũng có thể đến giải khát.
Trân trọng Lời Chúa.
Tuy nhiên, vấn đề là biết được chúng ta đã làm gì với Lời Chúa. Vì, đọc và nghe Lời Chúa chưa đủ, ta cần phải đem ra thực hành nữa. Biết Lời Chúa không đủ, còn phải lấy Lời Chúa mà hướng dẫn đời mình nữa.
Những gì được nói với chúng ta trong các bài đọc Thánh lễ hôm nay soi sáng và thách thức chúng ta. Ngôn sứ Giona rao giảng khắp thành phố Ninivê loan báo hình phạt của Chúa. Dân chúng trong thành phố lớn này có thể giả điếc làm ngơ và tự nhủ Giona này chỉ là một tiên tri giả thôi hoặc là một kẻ mơ mộng, không bình thường. Nhưng trái lại, họ đã khôn ngoan tin rằng người này nói nhân danh Thiên Chúa và họ đã đáp lại lời giảng của ông: họ ăn chay và thay đổi cuộc sống. như vậy, họ đã khiến Thiên Chúa “từ bỏ hình phạt mà Ngài đe dọa họ”.
Vậy việc trân trọng Lời Chúa đã khiến dân thành Ninivê thay đổi cuộc sống. Đối với họ, không phải chỉ kính cẩn, chăm chú nghe Lời Chúa, chỉ suy gẫm Lời Chúa mà thôi, còn phải hành động theo những đòi hỏi của Lời ấy nữa. Lời Chúa đòi hỏi gắt gao.
Cũng một sứ điệp như vậy trong Tin Mừng. Trước lời mời gọi của Chúa Giêsu, các tông đồ tương lai đáp trả bằng cách biến đổi hoàn toàn cuộc sống của họ. “Tức khắc, họ bỏ lưới, (Simon và Andrê) để đi theo Chúa Giêsu”.
Giacôbê và Gioan em ông cũng làm như vậy nữa “bỏ cha và những người làm công lại trong thuyền, họ đi theo Ngài”.
Chúng ta đừng đọc trang Thánh Kinh này như một câu chuyện thần tiên trong đó các anh hùng giải quyết mọi sự mà không cần cố gắng. Đối với Simon và Andrê, đối với Giacôbê và Gioan, đối với dân thành Ninivê, quyết định trân trọng lời mời gọi của Thiên Chúa là điều vất vả. Quyết định ấy đã đòi hỏi thay đổi cuộc sống.
Ta không thể thật sự trân trọng Lời Chúa mà không bao giờ thay đổi gì cả trong cuộc sống của mình. Đây là sứ điệp của hôm nay. Về điểm này, chúng ta phải tự hỏi: trong cụ thể, chúng ta làm gì với Lời Chúa mà chúng ta đã nghe từ Chúa nhật này đến Chúa nhật khác? Trong bao nhiêu năm nay chúng ta đã đi lễ, chúng ta có thực sự coi trọng Lời Chúa vẫn được loan báo và giải thích cho chúng ta không? Chúng ta hãy chính xác hơn nữa: chúng ta có thể kể ra những lần chúng ta đã thay đổi điều gì đó trong cuộc sống của mình vài Lời Chúa ta đã nghe không?
Thời gian thật ngắn ngủi.
Thánh Phaolô viết cho giáo đoàn Côrintô: “Thời gian thật ngắn ngủi”. Vậy không phải ngày mai mà ngay hôm nay chúng ta phải tìm cách gạt đi những gì giả tạo hay vô ích trong cuộc sống chúng ta và tập trung vào điều chính yếu. Những gì dân Ninivê đã làm. Những gì các môn đệ sơ khởi đã làm.
Chắc hẳn chúng ta cần một ơn đặc biệt để hành động như vậy. Ơn này không thiếu cho chúng ta đâu. Hôm nay Thiên Chúa không ít quảng đại hơn hôm qua đâu. Vậy chúng ta hãy nài xin Ngài cho chúng ta được ơn không những biết nghe Lời Chúa mà còn biết “đem ra thực hành” nữa. “Không phải những kẻ nói: “Lạy Chúa, lạy Chúa” là được vào Nước Trời đâu, nhưng những kẻ thực thi ý Cha Ta trên trời” (Mt 7,21).
(Trích trong ‘Mở Ra Những Kho Tàng’)
Hầu hết mọi người đã được nghe về câu chuyện tiên tri Giona bị con cá voi nuốt. Điểm chính của câu chuyện này thì bị lãng quên, nếu chúng ta không biết hoặc không nhớ thế nào mà ngài đã lâm vào tình trạng bi đát đó. Thiên Chúa đã kêu gọi Giona làm tiên tri cho Người và đến rao giảng cho những người dân trong thành Ninivê. Giona không đơn giản là một tiên tri dễ bảo như tiên tri Isaia, Giêrêmia, Amos. Ngài đã làm một cuộc cách mạng chống lại những ước muốn của Thiên Chúa. Lý do của ngài là người dân Ninivê không phải là dân Do Thái. Họ là kẻ thù của người Do Thái. Giona sợ rằng những người dân Ninivê sẽ nghe những lời rao giảng của ông, thống hối và sẽ trở nên có ơn nghĩa với Thiên Chúa. Đó là điều sau cùng mà ông muốn xảy ra. Yêu cầu Giona rao giảng cho những người dân thành Ninivê thì giống như yêu cầu một cổ động viên của Dalas Cobow cầu nguyện cho đội Francico Fortinight chiến thắng Super Bowl.
Khi Giona cố gắng chạy trốn Thiên Chúa. Ông ta lên một chiếc thuyền và sau đó liền lâm vào một cơn bão đe doạ đến sự sống của toàn thuyền, khi ấy những người thuỷ thủ kết luận rằng, Giona chính là vấn đề nên họ đã liệng ông ra khỏi thuyền. Ông bị nuốt bởi một con cá khổng lồ, Thiên Chúa ra lệnh cho cá nhả Giona vào bãi biển, đó là đường lối của Thiên Chúa để nói cho Giona rằng; “Bây giờ anh phải vui lòng đi và rao giảng cho người dân Ninivê về những gì sẽ xảy ra”.
Sách Giona thì giống như những dụ ngôn của Chúa Giêsu, ở đó tiềm ẩn những bài học quan trọng để giáo huấn. Giona đại diện cho những người nhỏ mọn, rất ích kỷ, người không muốn chia sẻ bất cứ điều gì với người khác và ngay cả Thiên Chúa nữa. Giona là biểu tượng cho những người oán ghét người khác, tham lam, và từ chối sự giảng hoà với kẻ thù của mình, cho dù họ vẫn trông đợi Thiên Chúa tha thứ tội lỗi cho họ. Giona đại diện cho những người đó, những người không hiểu biết Thiên Chúa.
Thiên Chúa thì lớn lao nhưng chúng ta có khuynh hướng nhỏ mọn ti tiểu. Thiên Chúa đang tha thứ nhưng chúng ta có khuynh hướng từ chối những kẻ làm tổn thương chúng ta. Thiên Chúa là Đấng quảng đại nhưng chúng ta có khuynh hướng trở thành ích kỷ. Dấu hiệu của Thiên Chúa thì rất khác biệt với Giona và tất cả những ai giống như Người là thánh giá. Trong kinh nguyện Thánh Thể thứ hai chúng ta nói với Chúa Giêsu rằng: “Ngài đã giang rộng cánh tay trên thánh giá”, Ngài đã làm như vậy để âu yếm những người nam, người nữ trong mọi thời và mọi nơi. Bản dịch từ tiếng Tây Ban Nha làm cho ý nghĩa này trở nên rõ ràng cảm động hơn: “Ngài đã giang rộng cánh tay của Người”. Đó là Ngài muốn vươn đến xa bao nhiêu có thể, để không một người nào bị loại trừ khỏi tình yêu giao hoà của Người.
Trước khi Ngài hy tế chính mình trên thánh giá để cứu độ chúng ta. Chúa Giêsu muốn bảo đảm sứ vụ của Người được tiếp tục trên mặt đất này, sau cái chết và sự Phục Sinh của Người. Ngay sau khi bắt đầu đời sống công khai, Ngài đã chọn các tông đồ, những người tông đồ được chọn là những hạt nhân ở chung quanh Ngài, và họ sẽ hình thành Giáo Hội của Người. Họ sẽ trở thành những người đánh cá linh hồn với một cái lưới lớn lao, lưới đó còn lớn hơn là con cá đã nuốt Giona, một cái lưới lớn như vậy sẽ đủ cho tất cả mọi người. Chúng ta gọi Giáo Hội Công Giáo bởi vì Giáo Hội là hoàn vũ. Giáo Hội đó có khuynh hướng trở lại qua mọi thời để đến thời của Đức Kitô ở lại cho đến khi Ngài trở lại trong vinh quang. Đó là Công Giáo và cũng là ý nghĩa tất cả mọi dân không ai bị loại trừ. Mặc dù Giáo Hội đặt nền tảng được sáng lập tại Giêrusalem nhưng không phải thuộc về người Do Thái. Mặc dầu Giáo Hội đặt trung tâm tại Rôma nhưng không phải là của người Ý. Giáo Hội được trải rộng chính yếu bởi những nhà truyền giáo châu Âu nhưng Giáo Hội không là người châu Âu. Giáo Hội là Công giáo, hoàn vũ. Tất cả những người Công Giáo đích thực thì không đóng kín trái tim của mình với những người khác như là tiên tri Giona đã làm. Đúng hơn họ phải trở nên giống như Đức Kitô giang rộng cánh tay, vươn cánh tay của họ ra để âu yếm hết mọi người.
(Trích trong: “Niềm Vui Chia Sẻ”)
Vào cuối thế chiến thứ hai, để thu phục thiện cảm và sự tin tưởng của người dân trong làng vừa mới được giải phóng khỏi tay quân đội Đức Quốc Xã, toán lính thuộc lực lượng đồng minh cố gắng lượm lại từng mảnh vỡ của bức tượng Chúa Giêsu đã được dựng lên ở quảng trường trước ngôi nhà thờ nhỏ, trung tâm sinh hoạt của làng quê miền cực nam nước Italia.
Sau nhiều ngày cố gắng, toán lính đã gắn lại được gần như toàn bức tượng của Chúa. Nhưng chỉ có đôi tay bức tượng là không thể nào hàn gắn lại được, vì các mảnh vỡ quá vụn nát. Sau nhiều giờ bàn luận và gần như sắp quyết định bỏ dở công việc, thì một người trong toán lính có sáng kiến tìm lấy hai khúc gỗ gắn vào nơi hai cánh tay bị bể nát của bức tượng, rồi viết vào đó một hàng chữ bất hủ, không những đánh động được tâm hồn của những người dân trong làng, mà còn thu hút nhiều khách du lịch đến vùng này để đọc tận mắt hàng chữ đầy ý nghĩa. Anh chị em có đoán được hàng chữ này không? Đó là: “Chính bạn là đôi tay của Chúa”.
Thiên Chúa cần con người. Chúa Giêsu cần chúng ta như đôi tay nối dài của Ngài. Chúa Giêsu muốn dùng chúng ta như đôi tay để tiếp tục sứ mạng của Ngài. Trước khi Chúa Giêsu bắt đầu rao giảng Tin Mừng ở vùng Galilê, chắc Ngài đã nghĩ đến việc chiêu mộ các môn đệ để tiếp tay với Ngài. Làm sao để mọi người biết rằng đã đến thời viên mãn, Nước Thiên Chúa đã gần kề? Làm sao để mọi người sám hối và tin vào Tin Mừng? Chúa Giêsu biết rõ giới hạn của mình. Ngài cần những người cộng tác để làm tròn sứ mạng Chúa Con trao. Ngài cần đến từng người chúng ta, một viên gạch nhỏ nhưng cần thiết cho cả tòa nhà. Chẳng có ai là thừa, chẳng có ai là vô dụng.
“Anh em hãy làm cho muôn dân trở thành môn đệ Thầy”, đó là mệnh lệnh của Chúa Phục Sinh. Ngài vẫn cần đến chúng ta ngày nào thế giới này còn một người chưa thành môn đệ của Ngài. Chính vì thế, Chúa Giêsu hôm nay vẫn ngỏ lời với từng người chúng ta. Ngài muốn tôi trở thành sự hiện diện của Ngài cho anh em tôi ở đây, hôm nay.
Ngày xưa, lúc đang đi dọc theo bờ biển hồ Galilê, Chúa Giêsu đã thấy bóng dáng các anh đánh cá quen thuộc. Họ có đôi lần tiếp xúc với Ngài và chắc có lần đã được nghe Ngài giảng và chứng kiến các phép lạ Ngài làm, kể từ sau lần được Gioan Tẩy Giả giới thiệu. Chúa Giêsu thấy họ đang làm việc hoặc quăng chài dưới biển để đánh cá hoặc đang ngồi trong thuyền với cha để vá lưới. Chúa Giêsu chắc đã đứng lâu nhìn những cảnh tượng đầy tình người này với cặp mắt yêu thương. Đẹp biết bao hình ảnh con người làm chung với nhau một việc. Họ có tinh thần tập thể và sau này họ sẽ còn làm việc chung với nhau trên chiếc thuyền lớn là Giáo Hội.
Chúa Giêsu đã thấy Simon và Anrê, Giacôbê và Gioan. Chúa Giêsu hôm nay cũng thấy chúng ta. Trước khi kêu gọi chúng ta, Ngài đã ngắm nhìn chúng ta rất lâu. Hạnh phúc cho người nào được thấy Thiên Chúa, nhưng cũng phải nói thêm, hạnh phúc cho người nào được Thiên Chúa thấy, được lọt vào ánh mắt của Ngài. Chúa Giêsu hôm nay đang thấy chúng ta. Chúng ta thế nào, Ngài thấy chúng ta thế ấy. Cái nhìn của Ngài không làm chúng ta bị tê liệt, vì Ngài chấp nhận trọn vẹn con người chúng ta, cả cái yếu đuối và tội lỗi của chúng ta nữa. Chúng ta không cần phải son phấn, phải ăn mặc đúng một thời trang để gợi sự chú ý của Ngài. Chính cái thô thiển mộc mạc của ta đã thu hút Ngài.
Chúa Giêsu hôm nay bắt gặp chúng ta lúc chúng ta đang làm một việc gì đó, đang mải mê với một dự tính tốt đẹp. Ngài gặp chúng ta không phải chỉ trong lúc đọc kinh, dự lễ, những ngay giữa chợ đời xô bồ, giữa cái lam lũ vất vả của đời thường, giữa cái bon chen vật lộn của cuộc sống. Cuộc gặp gỡ thật bất ngờ. Có thể điều chúng ta phải dứt bỏ đầu tiên là công việc ta ưa thích và đang làm, là bầu khí gia đình ấm áp mà ta đang tận hưởng.
Ở đất nước chúng ta, ơn gọi thường được hiểu là ơn sống đời tu sĩ hay linh mục. Thật ra ơn gọi làm vợ, làm chồng, ơn gọi làm cha, làm mẹ. Ơn gọi ấy thật là cao quý và nhiều khó khăn không kém ơn gọi tu sĩ, linh mục. Tin Mừng hôm nay dành cho mọi Kitô hữu, dù sống ở bậc nào đi nữa. Tất cả chúng ta đều được gọi làm môn đệ của Chúa Giêsu “Các anh hãy theo Tôi”. Đây là lời mời gọi. Ơn gọi khởi xướng từ một tiếng gọi của Thầy Giêsu. Chúa Giêsu mời gọi Kitô hữu đi theo Ngài. Không phải chỉ là đi theo một lý tưởng hay theo một mục đích cao đẹp, mà là đi theo chính con người của Ngài. Ơn gọi Kitô hữu là gắn bó với Chúa Giêsu, nhận Ngài là trung tâm và chóp đỉnh của đời mình.
“Tôi sẽ làm cho anh em trở thành những kẻ lưới người như lưới cá”. Một cuộc biến đổi thực sự, từ lưới cá đến lưới người, từ ngư phủ thành Tông đồ. Chỉ Chúa Giêsu mới làm được cuộc biến đổi đó. Khi được mời gọi gắn bó với Chúa Giêsu, chúng ta được mời gọi gắn bó với con người. Bởi, con người là mối bận tâm chủ yếu của Chúa Giêsu. Theo Ngài là cùng chia sẻ nỗi thao thức của Ngài về nhân loại và đồng bào, đồng lao cộng khổ với Ngài trong sứ mạng cứu độ.
“Chính bạn là đôi tay của Chúa”. Chính chúng ta phải là những cánh tay nối dài của Chúa Giêsu. Sứ mạng cứu độ của Chúa là một sứ mạng thiêng liêng, nhưng sứ mạng ấy cần phải được thể hiện bằng lời nói, bằng hành động. Vì thế, không có gì đáng ngạc nhiên khi giao phó sứ mạng đó cho Giáo Hội, qua các Tông đồ, qua hàng giáo phẩm, giáo sĩ và mỗi Kitô hữu chúng ta. Nhờ những hoạt động bằng đôi tay cụ thể của chúng ta, Chúa Giêsu tiếp tục loan truyền Tin Mừng Nước Trời, trao ban sự sống và dẫn đưa nhân loại về hạnh phúc vĩnh cửu.
Là chi thể của Giáo Hội, Thân Mình Mầu Nhiệm của Chúa Kitô, một Kitô hữu cũng là đôi tay rộng mở của Chúa Kitô, nhờ đó, Ngài không ngừng giải tỏa ánh sáng, trao tặng tình thương, ơn cứu độ và hạnh phúc cho mọi người.
(Trích trong ‘Manna’)
Suy Niệm
Bốn anh thanh niên có gia đình, có nghề nghiệp lại được Đức Giêsu mời gọi theo Ngài, bỏ lại tất cả. Chắc chắn họ không phải là những người nhẹ dạ. Họ đã từng quen biết Thầy Giêsu và kính nể Ngài. Đến lúc nào đó, khi được Ngài hoàn toàn chinh phục, họ đã sẵn sàng ra đi, nhẹ tênh.
Nhiều người nghĩ rằng đoạn Tin Mừng này nói về ơn gọi đi tu của các linh mục tu sĩ. Thật ra đây là đoạn Tin Mừng nói về ơn gọi của từng Kitô hữu chúng ta.
Chúa Giêsu vẫn đi ngang qua đời ta mỗi ngày như xưa Ngài đã dọc theo biển hồ Ga-li-lê. Ngài thấy ta như Ngài đã thấy bốn môn đệ. Ngài thấy ta trước khi ta thấy Ngài. Cái nhìn của Ngài không làm ta bị tê liệt vì Ngài chấp nhận trọn vẹn con người của ta. Cả những yếu đuối và tội lỗi cũng được Ngài đón nhận. Hạnh phúc cho ai được thấy Thiên Chúa. Nhưng hơn nữa, hạnh phúc cho ai được Thiên Chúa thấy.
Lúc Ngài thấy ta thì ta vẫn không hay biết. Ta vẫn mải mê quăng chài hay vá lưới. Ta vẫn tất bật với những lo toan đời thường, hay đang miệt mài theo đuổi một ước mơ. Chính lúc đó, chính lúc ta tưởng mình quá ư ổn định, và đời mình đã được định hướng quá rõ ràng, thì tiếng gọi của Ngài vang lên, mạnh mẽ, dứt khoát.
Hãy theo tôi!
Mọi người Kitô hữu đều được mời gọi đi theo Chúa Giêsu. Ngài không mời ta đi theo một lý tưởng, một ý thức hệ. Ngài mời ta theo chính con người Ngài, gắn bó với Ngài, nhận Ngài là nền tảng và chóp đỉnh của cuộc sống.
Tôi sẽ làm cho các anh thành những kẻ lưới con người.
Con người là điều ta phải quan tâm, vì đó là mối quan tâm lớn nhất của Chúa Giêsu.
Theo Ngài là chia sẻ với Ngài cùng một sứ mạng, là thao thức và đồng cam cộng khổ với Ngài trong công việc cứu độ toàn thế giới.
Chúa Giêsu mời ta dấn thân vào cuộc đổi đời, mời ta định lại hướng đi theo những giá trị mới. Như thế là chấp nhận đổ vỡ, đoạn tuyệt.
Bốn môn đệ đã bỏ lại biển cả và những người thân yêu. Vợ con của Simon và cha của Giacôbê sẽ sống thế nào? Mái nhà nay vắng bóng những người đàn ông cột trụ!
Hôm nay Chúa Giêsu vẫn cần bạn, vì bạn là Kitô hữu. Ngài vẫn thấy bạn, và mời gọi bạn đáp lại mỗi ngày.
Cần trầm lắng mới nghe được tiếng thì thầm của Chúa. Bạn có thể sống như một giáo dân bình thường. lo xây dựng gia đình, sự nghiệp, tương lai. Nhưng bạn phải sẵn sàng từ bỏ khi cần, nghĩa là chọn Chúa, đặt Chúa lên trên mọi giá trị đó.
Gợi Ý Chia Sẻ
Đức Thánh Cha viết cho giới trẻ: "Quả thật, Đức Giêsu là người bạn khó tính. Ngài chỉ cho ta những đỉnh cao và đòi ta phải ra khỏi chính mình để gặp Ngài, bằng cách trao phó cho Ngài trọn cuộc sống." Hiện nay, Ngài đang mời bạn chinh phục đỉnh cao nào trong cuộc sống?
Để theo Đức Giêsu, cần phải từ bỏ nhiều điều. Nhưng quan trọng hơn cả là từ bỏ chính mình. Bạn có kinh nghiệm gì về cái tôi của bạn? Cái tôi ấy ra sao (cứng cỏi, bướng bỉnh, khép kín, tự ái, tự mãn...)?
Cầu Nguyện
Lạy Chúa,
Chúng con không hiểu tại sao Chúa chọn Simon, một người đánh cá ít học và đã lập gia đình, để làm vị Giáo Hoàng đầu tiên của Giáo Hội.
Chúa xây dựng Giáo Hội trên một tảng đá mong manh, để ai nấy ngất ngây trước quyền năng của Chúa.
Hôm nay Chúa cũng gọi chúng con theo Chúa, sống cho Chúa, đặt Chúa lên trên mọi sự: gia đình, sự nghiệp, người yêu.
Chúng con chẳng thể nào từ chối viện cớ mình kém đức kém tài. Chúa đưa chúng con đi xa hơn, đến những nơi bất ngờ, vì Chúa cần chúng con ở đó.
Xin cho chúng con một chút liều lĩnh của Simon, bỏ mái nhà êm ấm để lên đường, hạnh phúc vì biết mình đang đi sau Chúa. Amen.
Người ta trở thành Kitô hữu.
Đoạn Phúc âm này theo thánh Marcô, tỏ cho chúng ta hai điều: Trước hết chúng ta thấy Chúa Giêsu rảo qua miền Galilê, để giảng dạy. Kế đó chúng ta thấy Chúa Giêsu kêu gọi các môn đệ để họ hợp tác vào sứ mệnh của Người.
1. GIÁO HUẤN CỦA CHÚA GIÊSU
Giáo huấn ấy gồm một lời loan báo và một đòi hỏi. Lời loan báo Tin Mừng Phúc âm ấy là thời gian chuẩn bị và chờ đợi đã gần chấm dứt, Nước Thiên Chúa đã đến, có thể nhận ra được. Cũng như vào những ngày cuối đông, chúng ta thường nói: ‘Xuân sắp về’, thì Chúa Giêsu cũng vậy, cuối hạn kỳ cuộc chờ mong lâu dài của Cựu Ước, Chúa loan báo Nước Trời đã đến, gần gũi như muà xuân của thế gian. Nhưng chúng ta phải đủ sức nhìn ra nó và đón tiếp nó. Để được thế, anh em phải ăn năn thống hối và tin vào Tin Mừng. Bằng một thay đổi nào trong nếp sống, chúng ta phải mở lòng ra để đón lấy ân huệ đức tin. Gioan Tẩy Giả chỉ rao giảng sự ăn năn thống hối. Chúa Giêsu đi xa hơn và đòi Đức tin. Đoạn tiếp của Phúc âm cho thấy là đức tin đòi hỏi ở đây, không nhắm vào một giaó lý mà là vào một người. Khi Chúa Giêsu đòi hỏi Đức tin, điều đó có nghĩa là ở địa vị con Thiên Chúa, Người đề nghị chính Người là đối tượng của đức tin ấy. Cuối cùng, nỗ lực ăn năn thống hối có mục đích làm cho con người có đủ khả năng gắn bó với Chúa Giêsu.
Khi đã loan báo Nước Trời, Chuá Giêsu đưa vào một yếu tố mới. Người muốn sự loan báo ấy được trao phó cho những người có sứ mệnh đem truyền bá nó ra cho hết thảy mọi người. Chúa kêu gọi các môn đệ.
2. KÊU GỌI CÁC MÔN ĐỆ
Chúa Giêsu phán: Hãy đến theo ta và Ta sẽ làm cho các ngươi trở thành những ngư ông lưới người. Trong câu nói ấy của Chúa Giêsu, chúng ta hãy dừng lại ở hai phương diện quan trọng của lời kêu gọi: Hãy đến theo ta; ta sẽ làm cho các ngươi trở thành.
a) Hãy đến theo Ta. Lời mời gọi này của Chuá Giêsu nhấn mạnh đến tất cả sự khác biệt mà người đặt vào giữa Người và các nhà thông thái lề luật. Các nhà thông thái này có nhiều môn đệ, song họ chỉ truyền lại môt giáo huấn, không hơn không kém. Một môn đệ nào đó có thể nói: họ nhận nhà thông thái Lề Luật làm thầy, nhưng họ vẫn được phép tranh luận với thày, không chấp nhận mọi điểm thày dạy, và vượt quá thày. Sự đòi hỏi của Chúa Giêsu thì khác hẳn. Chúa kêu gọi người ta theo Chúa, và trong Phúc âm tiếng “theo” luôn luôn có nghĩa là gắn bó với con người của Thày. Điều đó có vẻ thái quá vì theo não trạng người Do Thái, chỉ mình Thiên Chúa mới xứng đáng cho người ta gắn bó với Ngài. Điều đó có nghĩa là Chúa Giêsu chiếm đoạt cho Người lời nói của tiên tri Is. loan báo một ngày kia hết thảy đều trở nên “môn đệ của Thiên Chúa” (Is 54,13). Không mạc khải ngay mình là Con Thiên Chúa, Chúa Giêsu cách gián tiếp đã lôi kéo các môn đệ vào con đường chuẩn bị cho họ đón nhận sự mạc khải đó.
b) Ta sẽ làm cho các ngươi trở thành. Chúa Giêsu không nói: Ta làm cho các ngươi, cũng không nói cách đơn giản: Ta sẽ làm cho các ngươi. Người nói: Ta sẽ làm cho các ngươi trở thành. Lời kêu gọi của Chúa Giêsu không có tác dụng làm cho kẻ được kêu trở nên môn đệ hoàn hảo ngay trong tình trạng cuối cùng. Đây chỉ mới là một sự lên đường, một sự khởi đầu, một lời kêu gọi chuyển động. Người ta trở thành môn đệ của Chúa, chứ người ta không tức khắc là môn đệ Chúa. Trước khi là Tông đồ của Chúa sau Lễ Ngũ tuần, các Tông đồ đã được Chúa huấn luyện lâu dài, đã được thử thách, thanh tẩy, kiện toàn. Ngày nay, chúng ta cũng vậy. Thật ra, chúng ta không thể nói: Chúng ta đương nhiên là kitô hữu; chúng ta được Chúa Giêsu kêu gọi trở thành kitô hữu, trở thành môn đệ Người. Danh từ “theo” mà Chúa dùng ở đây giả thiết một động tác ấy. “Theo” có nghĩa là không đứng yên tại chỗ, nhưng là tiến bước theo sau Thày mình. Do Thánh Linh của Người, Chúa Kitô phát triển trong chúng ta một công cuộc huấn luyện, như Người đã huấn luyện các môn đệ đầu tiên của Người. Sự hình thành về tâm linh của chúng ta ưu tiên tùy thuộc nơi Người. Phần chúng ta, Chúa đòi hỏi chúng ta phải thừa nhận tác động của Chúa, phải ngoan ngoãn dễ dạy đối với Người và phải đặt đời sống chúng ta trong đời sống của Người.
“Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”. Tin Mừng là gì? Có gì quan trọng mà người ta phải sám hối và đặt lòng tin vào đó? Sám hối và lòng tin đi đôi với nhau như hai con mắt cùng nhìn vào một đối vật, sám hối sửa soạn cho lòng tin, lòng tin khởi đầu bằng sự sám hối. Sám hối gồm hai khía cạnh: khía cạnh tiêu cực là nhận về quá khứ, nhìn lại dĩ vãng, để thấy đường mình đã đi, cuộc đời mình đã sống như thế nào, đúng hay sai, tốt hay xấu. Khía cạnh tích cực là hướng tới tương lai để sống đúng hơn và tốt hơn. Người sám hối trở nên khiêm tốn, bé nhỏ, từ bỏ mình, để đặt tất cả niềm tin vào sự công chính của Nước Trời, vào ơn cứu độ do Tin Mừng đem đến, còn tin là trao hiến, tin ai và tin điều gì? Chúng ta hãy tìm hiểu nội dung của Tin Mừng gồm những vấn đề gì mà chúng ta phải sám hối và đặt lòng tin vào đó. Chúng ta có thể tóm lược nội dung của Tin Mừng vào hai phạm vi luân lý và giáo lý.
Về phạm vi luân lý: chúng ta thấy Tin Mừng đã đề cập tới những vấn đề quan trọng sau: Thứ nhất, về hôn nhân, Chúa Giêsu đã lập luận hôn nhân bất khả phân ly và nhất phu nhất phụ: mỗi người chỉ được một vợ một chồng và phải trung thành chung thủy với nhau cho đến chết. Thứ hai, Chúa Giêsu đã đề cao tinh thần nghèo khó: người nghèo khó được Chúa chúc phúc, Chúa kêu gọi hãy nghèo của nhưng không nghèo lòng, ngược lại, người giàu của mà không giàu lòng thì khó vào nước trời như con lạc đà trước lỗ kim. Thứ ba, về luật lao động và tinh thần hợp tác, Chúa dạy: mọi người phải siêng năng làm việc để tự lực mưu sinh, lười biếng sẽ bị phạt, rồi phải biết cộng tác với nhau để cùng nhau thăng tiến. Thứ tư, vấn đề tiền của: tiền của nay còn mai mất, Chúa dạy: phải biết dùng tiền của làm phương tiện đi vào nước trời, mỗi người đừng quá đòi hỏi mà chỉ mong sao hằng ngày dùng đủ, rồi tin tưởng vào Thiên Chúa quan phòng, các tài nguyên thiên nhiên, hãy dùng chúng để kiến tạo hòa bình và biến gươm giáo thành cày cuốc. Thứ năm, để đảm bảo luật luân lý, Chúa dạy: mọi người phải coi nhau như anh em, phải yêu thương nhau, yêu thương cả kẻ thù nghịch với mình, cầu nguyện cho kẻ ngược đãi mình, mọi người phải tha thứ cho nhau. Thứ sáu, về vấn đề giáo dục trẻ em, Chúa dạy: phải yêu mến chúng, phải hướng dẫn chúng và không được làm gương mù gương xấu cho chúng, nước trời thuộc về những ai có tâm hồn đơn sơ như trẻ em. Thứ bảy, các nhân đức luân lý được đề cao: khôn ngoan, công bằng, vâng lời, tiết độ, kiên nhẫn, can đảm chịu đựng những đau khổ, khiêm nhường, hiền lành, trong sạch, phục vụ, tránh xa dịp tội và đứng làm gương mù. Tóm lại, mọi người là anh em, là con cái Thiên Chúa, mỗi người là chi thể trong một nhiệm thể, cho nên, phải dùng tình thương mà đối xử với nhau và yêu nhau như Chúa yêu chúng ta.
Về phạm vi giáo lý: Tin Mừng đã mạc khải cho chúng ta biết bốn điều quan trọng: Thứ nhất, một Thiên Chúa có Ba Ngôi, chúng ta chỉ tôn thờ một Thiên Chúa mà thôi, Thiên Chúa có Ba Ngôi: ngôi thứ nhất là Cha, là Đấng tạo dựng vũ trụ trời đất muôn loài, ngôi thứ hai là Con, là Chúa Giêsu Kitô, Đấng xuống thế làm người để cứu chuộc mọi người, ngôi thứ ba là Thánh Thần, Đấng thánh hóa, an ủi và giúp đỡ mọi người. Cả ba Ngôi chỉ là một Thiên Chúa, bằng nhau mọi đàng. Thứ hai, Chúa Giêsu là Thiên Chúa và là Thiên Chúa nhập thể, Ngài là một người như mọi người, có cha có mẹ, có quê hương tổ quốc, có sinh có tử, có sống và chết như mọi người, Ngài giống chúng ta mọi đàng chỉ trừ tội lỗi, nhưng Ngài cũng là Thiên Chúa, đồng bản tính với Chúa Cha, Ngài đến trần gian để dạy dỗ và cứu chuộc loài người, Ngài là đường, là sự thật và là sự sống, ai tin theo Ngài sẽ được sự sống đời đời. Thứ ba, về Nước Thiên Chúa, Nước Trời, đây là nước hằng sống, vĩnh cửu, là thiên đàng, muốn vào Nước Thiên Chúa phải tin và thực hành đức tin chứ không thể chỉ nói “Lạy Chúa” mà vào được, nước Chúa có giá trị vô song, người ta phải hy sinh mọi sự, kể cả mạng sống để chiếm hữu nó. Thứ tư, Tin Mừng cho biết về Giáo Hội qua những dụ ngôn người gieo giống, hạt giống tự mọc, hạt cải, tấm men, kho báu, viên ngọc quý, mẻ cá, bầy chiên… Giáo Hội có phẩm trật: Phêrô là đầu, tức Đức Giáo Hoàng sau này, các tông đồ, là các giám mục sau này, những vị lãnh đạo Giáo Hội được Chúa trao quyền cầm buộc và cởi mở, ai muốn đến với Chúa phải đến với Giáo Hội.
Có cuốn sách nào được người ta ham mộ, kính trọng như sách Tin Mừng không? Có sách nào tồn tại suốt 20 thế kỷ và bán chạy như sách Tin Mừng không? Sách Tin Mừng toàn bộ đã được dịch ra 236 thứ tiếng, và còn cả 100 thứ tiếng nữa đang sửa soạn để dịch Tin Mừng, có sách nào khích lệ, đổi mới con người bằng sách Tin Mừng không? Cho nên, vấn đề đặt ra cho chúng ta là chúng ta có đọc Tin Mừng hay không? Nếu chúng ta không chịu đọc thì sách có hay mấy cũng là không hay, cũng như đã gọi là thuốc hay mà chúng ta không dùng thuốc thì làm sao khỏi bệnh được? Chúng ta hãy nhớ: sách Tin Mừng là lời Thiên Chúa hằng sống, chúng ta có đọc, có sống Tin Mừng thì chúng ta mới thấy được sự sống ấy dồi dào ra sao, nơi đâu có ánh sáng Tin Mừng nơi ấy tràn đầy hy vọng cho hiện tại và tương lai. Ước mong mỗi gia đình đều có sách Tin Mừng, chúng ta có đủ thứ sách mà lại thiếu sách Tin Mừng thì thật đáng tiếc. Nhưng có sách mà không dùng, không đọc cũng như không có. Ước mong chúng ta hãy đọc và sống theo những điều chúng ta đọc, bảo đảm bản thân chúng ta và gia đình chúng ta sẽ tốt đẹp.
Đoạn Tin Mừng kể lại việc Chúa Giêsu kêu gọi bốn môn đệ đầu tiên là Phêrô, Anrê, Giacôbê và Gioan. Chúa kêu gọi các ông: “Các anh hãy đi theo tôi”. Lời kêu gọi đó Chúa cũng nói với mỗi người chúng ta hôm nay.
Tin Mừng cho biết cả bốn môn đệ, bốn tông đồ đầu tiên ấy đều là những người chài lưới, và họ đang hành nghề trên biển hồ Galilê. Cho tới lúc đó, chưa bao giờ các ông đưa mắt nhìn xa quá tầm mắt quen thuộc với những công việc sinh nhai hằng ngày. Bây giờ Chúa Giêsu mời gọi các ông nhìn lên cao hơn và xa hơn. Ngài chỉ cho các ông thấy thế giới như biển cả mênh mông, phải vượt khắp đó đây để đánh lưới “sinh linh”. Sứ mệnh của các ông là đem các linh hồn về cho Chúa.
Nghe tiếng Chúa kêu gọi, các ông đáp lại ngay và sẵn sàng từ bỏ mọi sự, kể cả những gì thiết thân nhất trong đời sống như nghề nghiệp và phương tiện sinh sống cùng với những mối liên hệ ruột thịt tự nhiên. Từ nay các ông sẽ có những bận tâm khác với những lo lắng trước đây. Các ông rời bỏ quê hương làng xóm, nơi chôn nhau cắt rốn, để đi đến những nơi Thầy sẽ sai đến. Quê hương các ông bây giờ là thế giới. Các ông từ bỏ gia đình ruột thịt quen thuộc, Thiên Chúa sẽ ban cho các ông một gia đình khác, gia đình các linh hồn mà các ông sắp cứu vớt. Các ông thoát ly hoàn toàn và dứt khoát.
Thực vậy, các tông đồ đầu tiên thoát ly mọi sự trước kia đã ràng buộc các ông là để gắn bó với Chúa Giêsu. Các ông đi theo Ngài một cách tin tưởng mà không hỏi xem Ngài sẽ dẫn các ông đi đâu và tương lai sẽ thế nào. Các ông đi theo Ngài để chia sẻ vui sướng, nhưng đồng thời cũng để đồng lao cộng khổ với Ngài. Các ông đi theo Ngài để lãnh nhận lời giáo huấn, lấy đó làm mẫu mực cho đời sống mình trước hết, để rồi sau đó tuyên xưng giáo thuyết của Ngài và truyền bá giáo thuyết đó cho mọi người.
Tóm lại, bốn tông đồ đầu tiên nói riêng và tất cả các tông đồ nói chung, đã thực thi mệnh lệnh “Hãy đi theo tôi” của Chúa Giêsu một cách trọn vẹn. Các ông đã đi theo Chúa, sống bên Chúa, chứng kiến mọi việc Chúa làm, ghi nhớ những lời Chúa giảng dạy. Và khi Chúa về trời, các ông hăng say rao giảng về Chúa và giáo huấn của Chúa cho đến chết. Đó là đường lối mà các tông đồ đầu tiên và các tông đồ kế tiếp nhau đã làm đổi thay bộ mặt cũng như toàn bộ thế giới cho tới chúng ta ngày nay.
Nếu Chúa Giêsu đã quan tâm kêu gọi những người cộng sự trong sứ mạng rao giảng Tin Mừng, thì điều đó có nghĩa là Ngài không muốn làm việc một mình mà muốn nước trời là một công trình có sự đóng góp của mọi người, nhất là qua ơn gọi thừa tác. Lời kêu gọi “Hãy đi theo tôi” hôm qua vang lên tai các tông đồ thì hôm nay vẫn còn vang lên trong nhịp sống Giáo hội và gửi đến chúng ta hằng ngày. Vấn đề là chúng ta có quan tâm lắng nghe và đáp ứng không?
Qua Bí tích Rửa tội, chúng ta đã được Chúa mời gọi theo Chúa, chúng ta đã thực sự là Kitô hữu rồi. Nhưng đời sống Kitô hữu không phải chỉ là tin những điều Giáo hội dạy, giữ những điều răn Chúa và Giáo hội truyền, và giữ như thế để được rỗi linh hồn. Cũng như các tông đồ xưa kia được kêu gọi không phải chỉ là để được “rỗi linh hồn”, nhưng còn là để cộng tác với Ngài. Người Kitô hữu cũng thế, được kêu gọi theo Chúa, không phải chúng ta chỉ lo cứu linh hồn mình, nghĩa là không phải chỉ là người giữ đạo, đọc kinh, đi lễ, nhưng phải là những tông đồ cho Chúa nữa. Dù ở bậc sống nào, dù không vào đoàn thể nào, dù ở bất cứ chỗ nào, chúng ta cũng phải là những tông đồ của Chúa. Làm tông đồ trước tiên là bằng chính đời sống tốt đẹp của chúng ta.
Đời sống tốt đẹp của chúng ta có thể thay đổi được nếp sống của những người chung quanh. Đời sống tốt đẹp của chúng ta có thể thay đổi được vận mệnh của người khác, từ không biết Chúa đến nhận biết Chúa, tôn thờ, yêu mến Chúa. Đời sống tốt đẹp của chúng ta có thể làm cho mọi người từ tị hiềm ghen ghét đến yêu thương, xây dựng, đùm bọc, nâng đỡ nhau.
Về điều này chính chúng ta đã kinh nghiệm hay chúng ta biết được qua kinh nghiệm của người khác. Câu truyện sau đây là một điển hình: Một hôm, thánh Cờ-lê-men-tê lững thững đi vào một quán ăn. Ngài giơ tay ra và nói: “Xin quí ông rộng lượng bố thí cho các em cô nhi một miếng ăn”. Tức thì các thực khách cười rộ lên. Một người tên là Uyn-déc (Wilszek) ngổ ngáo nói: “Một miếng ăn cho các em hả, được lắm”. Nói xong, anh ta nâng cốc bia lên uống, rồi phùng miệng phun thật mạnh vào mặt cha Cờ-lê-men-tê. Ngài điềm tĩnh lấy khăn mùi xoa ra lau mặt, rồi lại giơ hai tay ra và nói: “Thưa các ông, đó là phần của tôi. Còn phần của các em cô nhi đâu chưa thấy”. Uyn-déc như bị đấm một quả thôi sơn, té nhào xuống đất, anh ấp úng nói.
“Tôi…tôi…sẽ…gởi…tặng các em một món quà”. Quả thực, sau đó anh tự động đi lạc quyên giữa các bạn bè xa gần và đến trao cho thánh Cờ-lê-men-tê một món tiền lớn; và anh còn làm nhiều lần như thế.
Gương sáng, đời sống tốt đẹp có sức mạnh như thế đó. Xin Chúa cho chúng ta biết sống tốt đẹp, nêu gương sáng cho mọi người, trước tiên cho những người thân yêu trong gia đình bằng đời sống hòa thuận yêu thương nhau, hạnh phúc trong tình yêu mến Chúa và yêu mến nhau, rồi từ đó lan tỏa cho những người chung quanh.
Thánh Marcô tạo ra cảm giác là lời kêu gọi các môn đệ đầu tiên là một sự kiện mang tính cách rất lễ nghi, và người được kêu gọi hoàn toàn bất ngờ, không được biết trước, hoặc có quan hệ gì với Đức Giêsu. Nhưng thánh Gioan cho thấy rằng không phải là trường hợp đó. Ngài giải thích rõ ràng rằng mối tương quan của các môn đệ với Đức Giêsu trải qua một giai đoạn lớn lên và phát triển. Người ta không đi theo một người hoàn toàn xa lạ. Nếu như vậy, thì họ là những kẻ điên rồ.
Rõ ràng là cả bốn môn đệ (Simon, Anrê, Giacôbê và Gioan) đã có quan hệ từ trước với Đức Giêsu. Chắc hẳn là họ bắt đầu bằng cách đứng trong đám đông, lắng nghe Người nói. Điều này đưa đến kết quả là họ thán phục Người, làm cho họ muốn được quen biết với Người một cách cá nhân. Một khi đã được gặp gỡ Người, và cảm thấy được sức thu hút nơi nhân cách của Người, thì họ đều bị lôi cuốn về phía Người. Từ đó, có thể họ quyết định đi theo Người.
Điều này giải thích nguyên nhân tại sao, khi cuối cùng Người kêu gọi họ, thì họ liền hưởng ứng ngay tức khắc và một cách trọn vẹn đến như vậy. Họ bỏ lại tất cả mọi sự – cách sinh nhai, tài sản, sự an toàn, những liên hệ gia đình – và tự hiến thân riêng biệt cho việc đi theo Đức Giêsu. Qua bao thời đại, nhiều kẻ tin đã thực hiện cũng lời cam kết này đối với Đức Kitô. Mặc dù lời kêu gọi “Hãy theo Thầy” của Người nghe giống như một lệnh truyền, nhưng tất nhiên, đó không phải là một lệnh truyền, mà là một lời mời gọi.
Những người đó là ai vậy? Họ là những người đánh cá, mà đánh cá là một công việc quan trọng. Nhưng Đức Giêsu mời gọi họ đến với một công việc thậm chí còn quan trọng hơn. Người đem đến cho họ không chỉ một công việc mới mẻ, nhưng còn là một nguyên cớ để rồi từ đó, họ hiến trọn cuộc đời mình. Họ biết rằng Người không kêu gọi họ đến với một cuộc sống dễ dãi. Trái lại là đàng khác. Nhưng vốn là những người đánh cá, họ đã từng quen thuộc với cảnh khó nhọc rồi.
Họ cũng hiểu rằng lời mời gọi của Đức Giêsu chính là lời mời gọi phục vụ người khác: “Thầy sẽ làm cho anh em trở thành những kẻ lưới người”. Khi những người lãnh đạo các giáo phái kêu gọi người ta đi theo họ, họ biến những kẻ đó thành nô lệ cho họ. Đức Giêsu kêu gọi các tông đồ, không phải để phục vụ bản thân Người, nhưng là để phục vụ những người khác.
Lời mời gọi của Người mang ý nghĩa hy sinh những kế hoạch riêng, những tham vọng, sự an toàn v.v… Đây là một cuộc phiêu lưu đầy nguy hiểm, bởi vì họ đang chuyển từ công việc mà họ biết, để đến với một công việc mà họ không hề biết. Nhưng họ cũng biết rằng lời mời gọi của Người đem đến cho họ một cơ hội được sống một cuộc sống trọn vẹn hơn và xứng đáng hơn. Cho đến nay, họ đã có một nghề nghiệp. Bây giờ, họ có được một ơn gọi.
Một nghề nghiệp và một ơn gọi khác hẳn nhau, mặc dù không hề loại trừ lẫn nhau. Chúng ta vẫn có thể sống theo một ơn gọi, thông qua một nghề nghiệp cụ thể, chẳng hạn như làm giáo viên, y tá, bác sĩ… Nhưng không bao giờ một ơn gọi có thể đưa đến những hoạt động này. Ơn gọi mang nét gì đó sâu xa hơn, đòi hỏi một tầm nhìn, một động cơ, một sự tận tụy. Một nghề nghiệp thường mang ý nghĩa đưa con người đi xa hơn. Nhưng một ơn gọi có nghĩa là phục vụ những người khác.
Sự kiện các môn đệ chấp nhận thử thách này một cách hết lòng đến thế, nói lên cho chúng ta biết rất nhiều về tính cách con người của họ, mặc dù họ không phải là những siêu nhân, mà chỉ là những con người bình thường. Không ai có thể tin tưởng vào những con người bình thường, giống như Đức Giêsu đã tin. Để trở thành môn đệ của Đức Giêsu, người ta không cần phải trở thành một con người đặc biệt.
Ngày nay, Chúa vẫn còn kêu gọi con người, và nhu cầu hiện nay rất lớn. Vẫn có những người đáp trả lại lời mời gọi của Người. Một số người (giống như bốn môn đệ trên) được kêu gọi hoàn toàn hiến thân, và sống theo một cách thức “chuyên nghiệp” đi theo Đức Kitô. Nhưng không phải tất cả mọi Kitô hữu đều được mời gọi đi theo Đức Kitô bằng cách này.
Ý tưởng về lời mời gọi trái ngược với nền văn hóa phổ biến hiện nay. Ngày nay, chúng ta nghĩ rằng mình vẫn có thể sống một cuộc sống không hề được kêu gọi – không cậy nhờ vào bất cứ mục đích nào bên ngoài bản thân mình. Thật không dễ dàng khi cho phép mình được chọn lựa. Khi để mặc một mình, chúng ta có khuynh hướng đi theo lối sống nào ít bị kháng cự nhất. Do đó, chúng ta cần có người nào đó thách đố chúng ta, người đó biết rõ những điều mà chúng ta ưa thích nhất, và sẽ không để cho chúng ta sắp xếp bất cứ thứ gì, mà khả năng của chúng ta chưa đạt tới.
Việc đi theo Đức Kitô có ý nghĩa gì đối với người bình thường? Điều đó có nghĩa là hãy là người Kitô hữu ngay tại nơi bạn đang sống, và theo nghề nghiệp mà bạn đã chọn lựa. Có nhiều cách thức phục vụ Đức Kitô và Tin Mừng của Người. Lời kêu gọi này ngay từ đầu không phải là trở nên người tông đồ, mà là trở nên môn đệ của Đức Kitô.
Câu hỏi gợi ý:
1. Đức Giêsu đến để xây dựng Nước Thiên Chúa. Bạn quan niệm Nước Thiên Chúa là gì? ở ngay trần gian này hay ở đời sau? Bản chất của nó là gì?
2. Bản chất của Nước Thiên Chúa chính là Tình Thương. Trong đời sống Kitô hữu, việc cầu nguyện và lãnh nhận các bí tích rất quan trọng, nhưng so với việc thực hiện tình yêu thương thì việc nào quan trọng hơn? Cái nào là mục đích, cái nào là phương tiện? Cần phải quan trọng hóa hay làm nổi bật cái nào?
Suy tư gợi ý:
1. Đức Giêsu đến để xây dựng triều đại Thiên Chúa
Khi bắt đầu xuất hiện công khai để loan báo Tin Mừng, Đức Giêsu tuyên bố với mọi người: “Thời kỳ đã mãn, và Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”. Ngài nói vậy nghĩa là gì? - “Thời kỳ đã mãn” nghĩa là đã hết một thời kỳ, và đã đến lúc bắt đầu một thời kỳ mới. Thời cũ là thời của Cựu Ước, với những tinh thần và luật lệ của Cựu Ước. Thời của Cựu Ước là thời chuẩn bị cho thời của Tân Ước. Và Đức Giêsu đến để khai mở thời kỳ Tân Ước, với những tinh thần và luật lệ mới của Tân Ước. Thời Tân Ước là thời xây dựng triều đại Thiên Chúa do Đức Giêsu chủ xướng và thiết lập. Ngài nói: “Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần”. “Đã đến gần” có nghĩa là còn đang đến chứ chưa thành hiện thực. Triều đại ấy có thành hiện thực hay không còn tùy thuộc vào Đức Giêsu và những người cộng tác với Ngài.
2. Triều đại Thiên Chúa hay Nước Thiên Chúa là gì?
Triều đại Thiên Chúa mà Đức Giêsu muốn thiết lập là một kỷ nguyên mới, trong đó nhân loại được sống trong an bình hạnh phúc, nhờ biết yêu thương nhau, hy sinh cho nhau, sống cho nhau. Ngài đã đưa ra một “điều răn mới” cho kỷ nguyên mới này: “Thầy ban cho anh em một điều răn mới là anh em hãy yêu thương nhau; anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 13,34; x. 15,12.17). Và yêu thương phải trở thành dấu hiệu đặc trưng của những ai theo Ngài, đặc trưng đến nỗi chỉ việc nhìn vào tình thương họ dành cho nhau, mà mọi người nhận ra họ là người theo Ngài: “Mọi người sẽ nhận biết anh em là môn đệ của Thầy ở điểm này: là anh em có lòng yêu thương nhau” (Ga 13,35). Ngài đã thiết lập Giáo Hội như một cộng đoàn đặc biệt của Ngài nhằm thực hiện Nước Thiên Chúa, trong đó, tình thương thống trị trong lòng mọi người, khiến mọi người trong cộng đoàn đó yêu thương và hy sinh cho nhau, coi nhau như anh chị em, nhờ đó họ luôn luôn đầy đủ và hạnh phúc. Và nhờ sự hấp dẫn luôn luôn có của tình thương, Giáo Hội ấy ngày càng mở rộng, và lan tràn khắp thế giới. Lúc ấy, thế giới sẽ trở thành Nước Thiên Chúa, ngay tại trần gian này. Ngài đã ban cho Giáo Hội những phương tiện rất hữu hiệu là các bí tích để thông ban sức mạnh thiêng liêng để con người thực hiện điều ấy.
3. Một lý do khiến Giáo Hội chưa thực hiện được Nước Thiên Chúa
Thế nhưng cho đến nay, nhìn vào Giáo Hội và thế giới, người ta không khỏi nghi ngờ: liệu việc xây dựng “Triều đại Thiên Chúa” hay “Nước Trời” của Đức Giêsu có thành tựu được không? Xem ra lý tưởng của Đức Giêsu vẫn còn xa vời lắm, mặc dù Giáo Hội đã nỗ lực thực hiện lý tưởng ấy suốt 2000 năm nay. Có thể một trong những lý do khiến chúng ta không thành công là chúng ta chưa quan tâm đủ đến sứ điệp trọng tâm của Đức Giêsu là tinh thần yêu thương, mà quá quan tâm đến những phương tiện - là việc cầu nguyện, các bí tích - để đạt được tinh thần ấy.
Quả thật, những phương tiện mà Đức Giêsu đặt ra rất cần thiết và hữu ích, nhưng dù thế nào chăng nữa, chúng vẫn chỉ là những phương tiện. Biến những phương tiện ấy thành mục đích hay cứu cánh là vô hiệu hóa chúng, thậm chí làm chúng biến chất, làm chúng trở nên có hại thay vì có lợi. Nếu “đồng tiền là một đầy tớ rất tốt, nhưng lại là một ông chủ rất xấu”, thì tương tự như vậy: các phương tiện Đức Giêsu lập ra như các bí tích, việc cầu nguyện, v.v... là những phương tiện rất tốt, nhưng lại là những mục đích rất xấu. Nghĩa là nếu chúng ta nhắm mục đích rõ ràng là sống yêu thương nhau, và quyết tâm thực hiện sự yêu thương ấy, thì việc cầu nguyện và các bí tích sẽ là những phương tiện hết sức hữu hiệu để đạt được mục đích ấy. Còn nếu chúng ta coi chúng là mục đích, thì chúng sẽ trở thành những yếu tố phá hoại sự yêu thương ấy, cũng là phá hoại tôn giáo.
Khốn thay rất nhiều Kitô hữu không hề ý thức sứ điệp căn bản của Đức Giêsu là tình yêu thương, nên không mấy quan tâm tới điều chính yếu ấy. Họ chỉ chủ yếu quan tâm tới việc thực hành những phương tiện mà Đức Giêsu lập ra để đạt mục đích ấy, và coi việc thực hành những phương tiện ấy chính là bản chất việc sống đạo Kitô giáo. Họ đã biến phương tiện thành mục đích, vì thế, những phương tiện ấy chẳng những chẳng đạt được mục đích mà Đức Giêsu muốn chúng đạt được, mà chúng lại trở thành một thế lực ngăn cản con người đạt đến mục đích ấy. Thật vậy, biết bao Kitô hữu cảm thấy mình đạo đức chỉ vì đã đi lễ hằng ngày, rất siêng năng lãnh nhận các bí tích, rất chuyên cần đọc kinh cầu nguyện... đang khi họ đối xử với tha nhân, thậm chí với cả những người trong gia đình mình, chẳng mấy tốt đẹp. Như thế họ đã quan niệm sai lầm về việc sống đạo, nhất là về bản chất của Kitô giáo. Điều này thiết tưởng những người có nhiệm vụ rao giảng, dạy dỗ trong Giáo Hội phải chịu trách nhiệm phần nào!
4. Để xây dựng Nước Thiên Chúa, Đức Giêsu cần những người cộng tác
Ngay khi bắt đầu sứ mạng loan báo và xây dựng Nước Thiên Chúa, việc đầu tiên Đức Giêsu phải làm là tìm những người có tâm huyết cộng tác với Ngài. Chắc hẳn những người được Ngài mời gọi theo Ngài làm tông đồ, Ngài đã nhận ra nhiệt huyết của họ trong những lần Ngài nói chuyện với dân chúng về Nước Trời trước đó. Vì thế, khi Ngài mời gọi họ, họ lập tức bỏ mọi sự để lên đường theo Ngài ngay. Và với 12 môn đệ - tức 12 người cộng tác đắc lực - được Ngài tuyển chọn, Ngài đã lập nên cả một Giáo Hội phát triển rộng lớn như ngày nay. Sau 20 thế kỷ khởi công xây dựng Nước Thiên Chúa, người theo Đức Giêsu hiện nay trên thế giới tuy rất đông nhưng dẫu sao vẫn còn rất ít ỏi so với số lượng đáng lẽ phải đạt được. Vì hiện nay số người Kitô hữu mới chỉ chiếm 1/3 dân số thế giới. Đó là nói về số lượng, còn chất lượng người Kitô hữu thì sao? Bao nhiêu phần trăm Kitô hữu thật sự sống tinh thần yêu thương của Đức Giêsu đúng như Ngài đã truyền: “Anh em hãy yêu thương nhau như Thầy đã yêu thương anh em” (Ga 13,34)? Đối với thế giới, Kitô giáo có phải là một biểu tượng hay gương mẫu của tình thương, của sự khoan dung, hay chỉ là biểu tượng của lễ nghi, của sự khắt khe, không khoan nhượng?
Thời nào Đức Giêsu cũng cần những người có tâm huyết cộng tác với Ngài. Và chắc chắn thời nào cũng không thiếu những con người nhiệt tình sẵn sàng hy sinh cho công cuộc của Ngài. Nhưng nhiệt huyết xuông, không đủ, chúng ta cần phải đi đúng đường lối của Ngài. Nếu không, nỗ lực của Giáo Hội chúng ta sẽ chỉ là những nỗ lực kiểu “dã tràng xe cát biển đông, nhọc nhằn mà chẳng nên công cán gì”. Thiết tưởng chúng ta cần phải nắm vững cái nào là cái chính yếu, cái nào là cái phụ thuộc; cái nào là mục đích, cái nào là phương tiện; cái nào là bản chất, cái nào là hiện tượng. Nhờ phân biệt rõ ràng như thế, chúng ta mới biết hy sinh cái phụ thuộc cho cái chính yếu, coi nhẹ phương tiện hơn mục đích, coi trọng bản chất hơn hiện tượng.
Cứ thử xét cách dùng danh từ của nhà đạo chúng ta thì biết chúng ta đã quan trọng hóa cái gì: cái chính yếu hay cái phụ thuộc? Chúng ta gọi những việc cầu nguyện hay bí tích là những “việc đạo đức”. Điều đó khiến nhiều Kitô hữu lầm tưởng rằng cứ cầu nguyện hay lãnh nhận các bí tích cho nhiều là trở thành người đạo đức. Nhưng thật ra rất nhiều người làm được như vậy một cách rất gương mẫu, nhưng chẳng ai mến phục chỉ vì họ sống thiếu tình thương. Thực ra đạo đức được thể hiện trong chính cuộc sống thường ngày: trong cách cư xử, cách làm việc, cách nói năng… Một người có đạo đức khác với những người không đạo đức chủ yếu ở trong chính cách cư xử, làm việc, nói năng… chứ không phải trong việc cầu nguyện và lãnh nhận các bí tích. Vì thế, thiết tưởng khi chúng ta làm những bổn phận hằng ngày như làm ăn buôn bán, quét nhà nấu ăn giặt giũ, tiếp xúc nói chuyện cư xử với mọi người...nếu chúng ta làm với tinh thần yêu thương vị tha, thì chính khi làm như vậy là ta thực hiện những việc đạo đức. Việc cầu nguyện và các bí tích giúp ta có ơn Chúa, có sức mạnh để làm những việc ấy với tinh thần yêu thương của Chúa, chứ chúng không thay thế tinh thần yêu thương ấy.
Cầu nguyện hay lãnh nhận các bí tích mà không thể hiện tình yêu thương trong cách cư xử, làm việc, ăn nói, suy nghĩ, thì giống như một người đi làm quần quật suốt ngày để có tiền, nhưng chẳng dùng số tiền ấy vào việc gì, cứ cất vào một chỗ để dành. Như thế tiền bạc ấy trở nên vô ích. Tiền bạc chỉ trở nên ích lợi và đem lại hạnh phúc khi được chi tiêu để thỏa mãn những nhu cầu cần thiết của đời sống. Cũng vậy, cầu nguyện hay lãnh nhận bí tích chỉ có ích lợi và đem lại ơn cứu rỗi khi chúng nhắm thực hiện mục đích mà Chúa muốn là thể hiện tình yêu thương cách hữu hiệu.
Cầu nguyện
Lạy Cha, bản chất của Cha là Tình Yêu, và bản chất của Nước Trời do Đức Giêsu thiết lập cũng là Tình Yêu. Do đó, tình yêu chính là mục đích và bản chất của Kitô giáo. Việc cầu nguyện, các bí tích chính là những phương tiện hữu hiệu để thực hiện mục đích hay bản chất ấy. Xin Cha đừng để người Kitô hữu chúng con lầm lẫn mục đích với phương tiện, điều chính yếu với điều phụ thuộc. Có như vậy, Nước Trời mới thật sự hình thành tại trần gian này. Xin cho chính bản thân con ý thức điều đó.
Có một thầy ẩn tu tên là Xê-bat-chiêng thường đến cầu nguyện tại một nhà nguyện vắng vẻ trên núi. Trong nhà nguyện này dân chúng tôn kính một tượng Thánh Giá với tước hiệu là "Tượng Chúa ban ơn"
Thấy dân chúng có lòng tin thường đến cầu xin ơn lành, thầy Xê-bat-chiêng cũng thêm lòng tin cậy.
Một hôm vắng người, thầy quỳ gối trước Thánh Giá và chân thành khấn nguyện: "Lạy Chúa, con ước ao được chia sẻ đau khổ với Chúa, xin cho con được thế chỗ Chúa trên thánh giá".
Thầy quỳ yên lặng, mắt đăm đăm nhìn lên Thánh Giá mong đáp lời. Một lúc sau, từ Thánh Giá có tiếng phán bảo: "Được, Ta bằng lòng để con thế chỗ Ta trên Thánh Giá nhưng với một điều kiện duy nhất là bất cứ điều gì xảy ra, tai con nghe gì, mắt con thấy gì, con đều phải giữ im lặng không được nói năng gì hết". Xê-bat-chiêng hứa và được Chúa Giêsu cho lên thế chỗ Ngài trên Thánh Giá.
Ngày qua ngày, dân chúng vẫn đến trước tượng Thánh Giá để cầu nguyện. Không ai hay biết về việc đổi chỗ này.
Một hôm, có người xứ nọ đến cầu nguyện. Khi ra về, ông để quên dưới ghế quỳ cái túi đầy những đồng tiền vàng. Thấy vậy thầy vẫn yên lặng.
Lúc sau, có một người nghèo khổ vào nhà nguyện, ông ta sung sướng nhìn túi tiền vàng, tưởng là Chúa ban cho liền xách túi, tạ ơn và đi ra.
Rồi có một chàng thanh niên vào quỳ gối khẩn nguyện xin ơn che chở vì sắp đi xa. Vừa ra khỏi nhà nguyện thì gặp người phú hộ trở lại tìm túi tiền. Không thấy đâu, ông nghi chàng thanh niên đã lấy đi, tranh cãi và cả hai mời cảnh sát phân xử.
Không cầm lòng được nữa, từ trên Thánh Giá, thầy Xê-bat-chiêng hét lên: Đứng lại. Mọi người ngạc nhiên. Thầy phân trần sự việc. Người phú hộ tìm người nghèo xin lại túi tiền. Chàng thanh niên cũng vội vã đi cho kịp chuyến tàu.
Khi không còn ai trong nhà nguyện, Chúa Giêsu lên tiếng bảo Xê-bat-chiêng: "Con hãy xuống ngay khỏi Thánh Giá, con không xứng đáng thế chỗ cho Ta, vì con đã không biết giữ yên lặng như lời con đã hứa."
Thầy vội vã phân trần: Nhưng lạy Chúa, làm sao con có thể chịu đựng được cảnh bất công đó?
Chúa Giêsu đáp: Thật con không hiểu gì hết! Tiền của người phú hộ là tiền bất lương, trong khi người nghèo đói kia vất vả mà không kiếm đủ miếng cơm manh áo cho đàn con nhỏ. Và nếu chàng thanh niên kia có bị cảnh sát giữ lại, anh ta lỡ chuyến tàu, như thế đã cứu được mạng sống mình. Kìa, tàu của anh ta đang lao đao giữa biển cả sắp chìm vì sóng to gió lớn. (Trích tuyển tập truyện hay, Giấc Mộng Vàng, trang 27)
Câu chuyện này nhắc chúng ta nhớ lời Chúa trong sách Isaia: Tư tưởng của Ta không phải là tư tưởng của các ngươi, đường lối của Ta không phải là đường lối của các ngươi. Như trời cao hơn đất bao nhiêu thì tư tưởng của Ta cũng cao hơn tư tưởng của các ngươi bấy nhiêu.
Trong suy nghĩ của con người,chúng ta không thể hiểu được tại sao Chúa Giêsu lại gọi bốn môn đệ đầu tiên để đặt nền tảng xây dựng Giáo hội như bài phúc âm đã kể.
Đó là những người chài lưới, "ăn với sóng, nói với gió", ít học, quê mùa. Chúa Giêsu lại chọn họ làm môn đệ. Tại sao Chúa Giêsu không chọn những Luật sĩ, những Pharisiêu, những Ký lục thông thái?
Cũng như chúng ta cũng hỏi, tại sao Chúa Giêsu không sinh ra nơi cung điện nguy nga lộng lẫy mà lại chọn hang đá Bêlem hôi hám lạnh lẽo để giáng sinh? Tại sao Chúa Giêsu lại chọn cái chết Thập giá đau đớn tủi nhục để làm phương thế cứu độ? Ngắm nhìn Hài Nhi trong máng cỏ cũng như nhìn lên tử tội Giêsu trên thập giá, chúng ta thường tự hỏi tại sao Chúa lại thích những điều nghịch lý? Làm sao người ta có thể tuyên xưng Người là Đấng Giải Thoát khi Người đến trong dáng vẻ yếu đuối bé bỏng?
Thánh Phaolô đã từng thốt lên: Trong khi người Hy lạp tìm kiếm sự khôn ngoan, trong khi người Do thái tìm các dấu lạ, thì chúng tôi lại rao giảng Đức Kitô chịu đóng đinh, một sự điên rồ đối với lý trí nhân loại.
Bởi đó, đường lối của Thiên Chúa không phải là đường lối của con người. Thiên Chúa là Thiên Chúa. Con người là thụ tạo.
Chúa Giêsu thường chọn những cái nghịch lý để làm những điều vĩ đại. Tám mối phúc thật là nghịch lý đối với người đời nhưng lại là Hiến Chương Nước Trời. Chúa Giêsu không đến với sức mạnh bạo lực nhưng với những gì yếu ớt mỏng manh kết tụ nơi Hài Nhi bé nhỏ. Chúa Giêsu cũng kêu gọi những người tầm thường, những người khiêm nhường bé nhỏ. Chính bằng cái mỏng manh bé nhỏ ấy mà Người khơi dậy nơi con người cái chân tâm để rồi tình yêu của Người giúp họ biến đổi để trở nên những rường cột của Giáo hội.
Như thế Chúa nhìn con người với cái nhìn yêu thương, tôn trọng, luôn thấy cái tốt, cái đáng yêu nơi mỗi người cho dù họ nhỏ bé, họ tầm thường. Chính sự bé nhỏ đó mà Chúa biến đổi để nên lớn lao.
Mỗi người chúng ta trong cách nhìn về tha nhân cũng cần học theo gương của Chúa. Đó là cái nhìn về phía đàng trước, về phía tương lai.
Nhiều lần ta khóa chặt anh chị em mình trong quá khứ lỗi lầm. Nhiều khi chỉ vì vài xích mích, vài lỗi lầm trong cuộc sống, nhưng ta lại vịn vào đó mà phủ nhận, mà phán đoán và đánh giá chính họ theo thành kiến của mình. Có người giận Cha xứ mà bỏ Nhà thờ không đi lễ, không xưng tội rước lễ. Có người tâm sự: mọi người coi tôi như một người xấu xa, ai cũng lên án, ai cũng xa lánh, cùng lắm chỉ thương hại, không còn cánh cửa mở ra phía trước cho tôi.
Về mặt xã hội, hai mươi mấy năm qua cũng có thái độ xét đoán con người như thế. "Chủ nghĩa lý lịch" tạo nên sự kỳ thị khủng khiếp. Biết bao nhân tài bị mai một, không phát huy được tài năng chỉ vì lý lịch. Biết bao kẻ bất tài nhờ lý lịch được thăng quan tiến chức. Khóa chặt con người trong quá khứ, một quá khứ do cha mẹ, do hoàn cảnh xã hội tạo nên. Vì quá khứ ấy mà mà mọi cánh cửa mở ra cho tương lai của xã hội đất nước cũng bị thiệt thòi.
Cho nên xem ra con người ta vẫn hay nhìn lại phía đàng sau hơn là nhìn về phía đàng trước. Trong khi đó niềm tin vào Thiên Chúa, Đấng mở ngỏ cho tương lai, lại thúc bách ta nhìn về phía tương lai. Nhìn về phía tương lai là không chấp nhận thái độ thất vọng: thất vọng về chính mình, về anh em, về cuộc đời. Nhìn về phía tương lai là thay thế thất vọng bằng niềm tin: tin vào chính mình, vào con người, vào cuộc đời... Và trên hết cũng như sâu hơn hết là tin vào Thiên Chúa, Đấng mở ngỏ và dẫn đưa chúng ta đi về tương lai.
Tin Mừng Của Thiên Chúa (1,14-15)
Hai câu này khác nào một “bản tóm lược”: một cái nhìn bao quát về sứ vụ của Chúa Giêsu như sẽ diễn ra trong các trình thuật tiếp theo. Maccô đặt Chúa Giêsu trong khuôn khổ những sinh hoạt chính yếu của Ngài tóm lược sứ vụ của Ngài cách thật cô đọng.
Mọi từ trong đoạn văn đều đáng quan tâm (c. 14a). Chúng được cân nhắc cẩn thận. Trước hết ta được cho hay rằng Chúa Giêsu chỉ khởi đầu sứ vụ khi Gioan chấm dứt sứ vụ của ông và bị bắt giam. Như vậy là có một mối tương quan giữa sứ vụ của hai người. Maccô không nói Chúa Giêsu từ hoang địa Giuđêa trở về (1,12). Không một chuyển tiếp nào cả, ông cho thấy ngay Chúa Giêsu đi tới Galilê. Đó là tỉnh miền bắc xứ Palestin, nơi Chúa Giêsu sinh trưởng (x. Lc 4,14-16). Nhưng nhất là vì danh xưng Do Thái của nó, “Galilê” là “miền đất ngoại bang” (Is 8,23). Từ nhiều thế kỷ đây là ngã ba đường của các dân tộc. Vì những đoàn quân ngoại quốc và các thương gia đều phải qua nơi này, nên Galilê là vùng đất chung đụng từ xưa giữa những người Do Thái và dân ngoại. Trong Tin Mừng Maccô, Chúa Giêsu sẽ coi vùng đất này như một trung tâm “truyền giáo” tuyệt hảo. Vì ranh giới của miền này không rõ ràng nên người Israel dễ có liên hệ với những vùng đất dân ngoại bao quanh: phía bắc có Tia và Siđon, Syrô-Phênêci (bây giờ là Libăng), phía nam có miền Thập tỉnh (bây giờ là Gioocđani). Khi coi Galilê là địa bàn hoạt động chính của Chúa Giêsu, Maccô muốn nhấn mạnh rằng lời ngôn sứ mang tính phổ quát về Đấng Mêsia trong Isaia đã ứng nghiệm: “Dân đi trong bóng tối đã nhận thấy ánh sáng rạng ngời, trên dân cư của xứ sở một luồng sáng đã bừng lên” (Is 8,23-9,1).
Trong miền đất Galilê này, Chúa Giêsu khởi sự “rao giảng Tin Mừng của Thiên Chúa” (c. 14b). Đó là lời loan báo ơn cứu độ “đến” từ Thiên Chúa. Chúa Giêsu mang theo với Ngài “Tin Mừng” này (1,1). Các độc giả của Maccô hiểu rất rõ diễn ngữ “rao giảng Tin Mừng của Thiên Chúa”. Đó là nhiệm vụ các Tông đồ đã lãnh nhận sau khi Chúa Giêsu Phục Sinh (1Tx 2,8). Nhiệm vụ này là làm cho mọi người biết rằng Chúa Giêsu đã tỏ mình ra là Đấng Mêsia và là Con Thiên Chúa được các ngôn sứ loan báo. Chính Ngài là “Đấng Cứu độ trần gian” (Ga 4,42).
Tiếp theo, Maccô tóm lược trong hai câu đề tài căn bản trong lời công bố của Chúa Giêsu. Trước hết loan báo rằng giờ thi hành sứ vụ đã đến (c. 15a), nơi các Kitô hữu tiên khởi, thành ngữ “thời kỳ đã mãn” đã trở thành cổ điển. Nó có nghĩa là khi Chúa Giêsu đến là “thời gian đã đầy đủ” (Gl 4,4). Ý muốn cứu độ của Thiên Chúa đã hoàn thành nơi Chúa Giêsu: Ngài là Đấng Mêsia đã đến để đưa lịch sử tới hồi chung cuộc “Nước Thiên Chúa đã đến gần” cũng là một xác tín của Thánh Kinh. Từ ngày thoát khỏi cảnh lưu đày ở Babilon, Israel đặt tất cả hy vọng vào việc Thiên Chúa đích thân ngự đến và việc thiết lập Vương Quốc Ngài trên mọi dân tộc. Nơi các ngôn sứ lòng mong đợi này càng khẩn thiết hơn (Mi 4,7; So 3,15b; Za 14,9 v.v…). Với Chúa Giêsu, Thiên Chúa hiện diện đang đích thân hoạt động. Vương Quốc Ngài đã gần kề (Mt 12,28b).
Và Maccô kết thúc bản tóm tắt sứ điệp của Chúa Giêsu bằng cách đặt nơi miệng Ngài một lời kêu gọi cấp bách phải hoán cải để đón nhận trong đức tin biến cố hân hoan này (c.15b). Hoán cải –theo sát tiếng Hy Lạp- có nghĩa là “thay đổi não trạng”. Việc biến đổi này, một biến đổi cốt yếu nơi con người để trở lại với Thiên Chúa, cũng chính là nền tảng trong lời giảng dạy của các ngôn sứ (Am 4,6-12). Ở đây, Chúa Giêsu lặp lại một điểm nòng cốt trong sứ điệp của Gioan Tẩy Giả (1,4). Nhưng cùng với sự hoán cải cần phải có “niềm tin” vào Tin Mừng. Đó cũng là lời mời gọi của các Tông đồ khi lần đầu tiên các ngài công bố sự kiện Chúa Giêsu Phục Sinh. Phaolô đã làm thế ở Ephêsô: “Tôi kêu nài những người Do Thái và Hy Lạp trở lại với Thiên Chúa và tin vào Chúa Giêsu” (Cv 21,21).
Không phải là ngẫu nhiên, nếu ở đây Maccô nhấn mạnh tới mối liên tục giữa sứ vụ của Giáo Hội và sứ vụ của Chúa Giêsu. Giữa hai sứ vụ này là cuộc sống, cái chết và sự Phục Sinh của Chúa Giêsu. Người loan báo Tin Mừng của Thiên Chúa lại trở nên chính đối tượng của lời loan báo. Điều này không thể không gây ấn tượng nơi độc giả.
Gọi Các Môn Đệ Đầu Tiên (1,16-20)
Maccô vẽ nên bức họa huy hoàng này vào đầu sứ vụ của Chúa Giêsu. Mấy tiếng đầu tiên gợi lên một lời mời gọi hướng về biển khơi (c. 16a). Chúa Giêsu đang lên đường. Sứ vụ Ngài thật cấp bách. Biển hồ Galilê –được biết đến nhiều hơn qua cái tên hồ Tibêria là một biển nước mênh mông với 21 km chiều dài và 12 km chiều rộng. Bờ hồ hướng về một chân trời rộng lớn mãi tới những miền đất dân ngoại bên kia sông Giođan. Bờ hồ này thường được Maccô nói tới như một chốn phát sinh lời mời gọi (trong đoạn văn này và ở 2, 13-14), và lời loan báo Tin Mừng cho đám đông dân chúng (2,13; 3,7-12; 5,21). Nhưng hoạt động của Chúa Giêsu ở đây lúc này chẳng khác nào như đặt nền cho một công trình xây dựng.
Ngài “thấy ông Simon với người anh là Anrê đang quăng chài xuống biển, vì họ làm nghề đánh cá” (c. 16b). phía bắc hồ Tibêria nơi hai ông đang thả lưới là nơi nước ấm hơn và có rất nhiều cá. Gần bờ có nhiều ngư dân sinh sống, họ đánh bắt, ướp mặn và buôn bán cá. Chúa Giêsu hướng nhìn tới hai ngư phủ đang thả lưới. Ngài gọi các ông: “Các anh hãy theo Tôi, Tôi sẽ làm cho các anh thành những kẻ lưới người như lưới cá” (c. 17). Ta không biết những lời mời gọi kiểu này đã gây ấn tượng gì nơi các ngư phủ ấy. Ở đây Chúa Giêsu không ngại chơi chữ. Ngài dùng thứ ngôn ngữ của nghề đánh cá để thôi thúc họ dấn thân vào sứ vụ tương lai: “lưới người như lưới cá”, kiểu nói thật kỳ cục! Theo quan niệm của người “sémites”, trong lòng biển chất chứa quyền lực đáng sợ của sự Dữ và Tử thần mà chỉ có một mình Thiên Chúa mới chế ngự nổi (4,35-41). Khi gọi những ngư phủ này để họ trở nên “kẻ lưới bắt” Chúa Giêsu mời họ theo Ngài đi vào trần gian giải thoát con người khỏi mọi điều dữ. Ta phải ngạc nhiên khi thấy Simon và Anrê mau lẹ đáp lại lời Chúa Giêsu kêu gọi (c. 18). Câu nói “bỏ chài lưới” nêu bật sự kiện những ngư phủ này từ bỏ công việc họ đang theo đuổi, và các ông bỏ dụng cụ hành nghề lại đó thật đột ngột khiến ta phải ngạc nhiên. Chẳng có trao đổi gì giữa họ với Chúa Giêsu cả. Chỉ mình Ngài nói, còn các ông thì thực hiện lời Ngài, chẳng khác gì những người máy.
Còn phải ngạc nhiên hơn nữa khi đọc tới đoạn văn thứ hai vắn gọn và hoàn toàn song # đối với đoạn trên (c. 19-20). Lần này Chúa Giêsu không hề nói cho Giacôbê và Gioan biết họ sẽ làm gì. Thế mà chẳng những các ông bỏ dụng cụ hành nghề mà còn bỏ cả những người cùng chung sống nữa (cha già và những người làm công).
Các chi tiết của hai trình thuật trên đây diễn ra theo một trật tự giống hệt nhau:
- Chúa Giêsu đi ngang qua.
- Ngài thấy hai người là anh em với nhau.
- Ngài gọi họ.
- Lập tức họ bỏ tất cả mà đi theo Ngài.
Không chắc chắn lắm là biến cố đã xảy ra như vậy và một cách tự động như thế. Simon và Anrê, Giacôbê và Gioan sẽ trở nên những cộng tác viên chính với Chúa Giêsu trong sứ vụ của Ngài (3,16-17).
Phải chăng tình cờ mà họ được gọi và họ cũng chẳng kịp tự do quyết định nữa? Chẳng ai lại dấn thân vào một cuộc sống “khác” chỉ bằng một cái gật đầu rồi đi theo một kẻ xa lạ, dù kẻ ấy có sức lôi cuốn tới đâu chăng nữa! Trình thuật về các môn đệ đầu tiên trong Tin Mừng Gioan hẳn phải gắn với thực tế hơn (Ga 1,35-51). Trong đó ta thấy Chúa Giêsu mở cuộc đối thoại với những kẻ Ngài gọi và cho họ có thì giờ để quyết định cách chín chắn, sau một thời gian họ quen biết Ngài và đã ở với Ngài.
Maccô không quan tâm gì đến mặt tâm lý của sự kiện. Thế thì Maccô muốn cho trình thuật của ông có ý nghĩa gì? Câu trả lời sẽ dễ dàng nếu ta biết rằng Maccô đã cảm hứng từ một trình thuật mẫu về ơn gọi trong Thánh Kinh. Đó là câu truyện Elia gọi Elisê đi làm môn đệ ông (IV 19,19-21). Trong trình thuật này ta thấy người được gọi đã từ bỏ ngay mọi việc để đi theo thầy. Người ấy cũng chẳng được vị ngôn sứ cho phép về từ biệt cha mẹ nữa. Ngay tức thời, ông từ bỏ gia đình và nghề nghiệp: “Ông chỗi dậy và đi làm môn đệ Elia”.
Khi mô phỏng đoạn Thánh Kinh này để diễn tả ơn gọi của các môn đệ đầu tiên, Maccô muốn nêu bật điều căn bản trong việc làm môn đệ Đấng Mêsia. Ông nhấn mạnh hai điều: Trước hết sáng kiến về lời mời gọi đến hoàn toàn từ Chúa Giêsu. Sau đó là chính lời mời gọi này: nó mang tính hiệu nghiệm tuyệt đối của Lời Thiên Chúa: “Ngài phán…và đã có” (x. St 1,3 v.v…). Hiệu quả của lời mời gọi đó là việc từ bỏ hẳn gia đình và nghề nghiệp. Chúng ta cần ghi nhận rằng không phải mọi người đều được yêu cầu cắt đứt những mối dây liên hệ cốt yếu và chính đáng này. Lời kêu mời chỉ được gửi tới một số người có ơn gọi rất đặc biệt. Simon (Phêrô) và Anrê, Giacôbê và Gioan là người được gọi để trở thành “cộng tác viên” gần gũi với Chúa Giêsu trong sứ vụ rao giảng Tin Mừng (x. Thiết lập nhóm Mười Hai: 3,16-19).
Chắc chắn khi đặt trình thuật này như một “khai mở” cho toàn bộ cuốn Tin Mừng, Maccô đã có những ý định rõ rệt. Ý thứ nhất là Chúa Giêsu thi hành một tác vụ “nay đây mai đó”, đòi hỏi một cuộc sống và một sinh hoạt hết sức tự do. Theo quan điểm này, những ràng buộc với nghề nghiệp và gia đình sẽ gây cản trở. Tiếp đến, Maccô muốn hợp thức hóa sứ vụ Tông đồ như được trình bày. Sau khi thành lập nhóm Mười Hai, các môn đệ được sai đi từng hai người một, theo cách thức chính Chúa Giêsu đã dùng (x. Sai đi rao giảng: 6,7). Sau cùng, để đi theo Chúa, Phêrô và nhóm Mười Hai đã nêu gương từ bỏ tuyệt đối (x. 10,28). Có lẽ Maccô cũng muốn gợi ý với Giáo Hội Rôma, mà ông viết Tin Mừng cho, rằng trong cuộc bách đạo các Kitô hữu tân tòng cũng có thể được mời gọi từ bỏ những điều quý giá nhất: vị trí trong xã hội và những liên hệ gia đình.
Qua suốt dòng lịch sử của mình, Giáo Hội đã đọc được nơi những trang Tin Mừng này lời mời gọi những ai muốn theo sát bước chân Chúa Giêsu từ bỏ những của quý giá nhất.
Trình thuật vừa đọc cho ta cảm tưởng rằng những sự kiện ấy xảy ra cách dồn dập. Nó khác nào phần rút gọn của cả một cuốn phim sẽ diễn ra trong suốt Tin Mừng. Lời Chúa Kitô mời gọi khiến các môn đệ “cất bước đi theo Ngài và vận dụng hết nghị lực để phục vụ Ngài. Cần ghi chú rằng, đối với nhiều người, bút pháp của Maccô gây một cảm giác mau lẹ thúc bách người đọc. Ông sử dụng cả một lô trạng từ “lập tức”. Hai lần trong đoạn văn trên đây (c. 18a và 20a) và tới mười một lần chỉ nguyên trong chương thứ nhất thôi. Rất thường những tiếng “lập tức” này không hề có giá trị thời gian. Chúng chỉ tương đương với liên từ “và”.
Chủ đề về sự thống hối là một trong những chủ đề chính của các bài đọc hôm nay. Chúng ta nhận thấy cách thế ngôn sứ Giô-Na rao giảng về sự thống hối cho thành phố ngoại đạo của Ninivê, và đã gặp được một sự đáp ứng ngay tức khắc và hết mình. Đức Giêsu cũng bắt đầu sứ vụ công khai của Người bằng lời rao giảng: “Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”. Nhưng thật không may, Người đã không hề gặp được một cách đáp ứng tương tự.
Nhiều người nhận thấy rằng ý tưởng thống hối là một ý tưởng gây rắc rối. Thống hối có nghĩa là thay đổi tầm nhìn của người đó về cuộc sống, và điều chỉnh những hành động của mình một cách phù hợp. Điều đó có nghĩa là thay đổi tâm hồn và thay đổi lối sống, có lẽ là hoàn toàn thay đổi cuộc sống của mình, theo chiều ngược lại. Như thế, sự thống hối nối kết với cảm giác đau đớn. Đó là lý do tại sao người ta chậm đi theo sự thống hối, và chỉ muốn được yên thân.
Có một câu chuyện từ những ngày mà đạo Công giáo vừa mới đến Rôma. Câu chuyện này liên quan đến một người lính Rôma, tên là Livinius, đã yêu một thiếu nữ Công giáo. Tuy nhiên, nàng không đồng ý yêu người lính đó, bởi vì anh ta không phải là người Công giáo. Một đêm kia, anh ta đi theo nàng đến một nơi gặp gỡ bí mật của một nhóm Kitô hữu nhỏ, tại đó, không để cho bất cứ ai nhận ra mình, anh ta lắng nghe phụng vụ.
Khi được nghe đến lời rao giảng của thánh Phêrô, có một điều gì đó xảy ra nơi tâm hồn của anh. Một tầm nhìn mới về cuộc sống mở ra trước mặt anh. Nhưng anh biết ngay rằng nếu anh đi theo lời giảng dạy này, thì anh sẽ phải bỏ đi những tư tưởng, thói quen, mục đích và tính cách cũ của mình. Thế rồi anh ta sẽ phải sống theo một lối sống hoàn toàn khác hẳn. Chúng ta không biết rằng anh ta có đủ yêu người thiếu nữ đó, đến nỗi chịu thay đổi lối sống của anh ta đến thế không.
Đó là một ví dụ về sự thống hối – quay lưng lại với những điều rõ ràng là xấu xa, chẳng hạn như nghiện ngập, bất lương, loạn luân. Nhưng đây chỉ là một loại thống hối mà thôi. Cũng có một sự thống hối được chuyển thành lòng tốt. Ở đây, sự thay đổi không nhất thiết phải mạnh mẽ, quyết liệt. Sự thay đổi có thể xuất phát từ một lối sống hoàn toàn ích kỷ, đến một lối sống yêu thương và quan tâm hơn. Loại thay đổi này cũng gây ra sự đau xót. Ai muốn giũ khỏi lối sống theo nhục dục, tìm kiếm tiện nghi, và nuông chiều bản thân?
Sự thống hối là điều gì đó chủ yếu là tích cực. Thật vậy, thống hối là thừa nhận rằng tất cả mọi sự nơi bản thân mình đều chưa tốt đẹp. Nhưng cũng là khám phá rằng con người mình có một điều gì đó tuyệt vời, nghĩa là có những tiềm năng, mà mình chưa biết là mình có. Điều này có nghĩa là người đó đang đạt được một tầm nhìn mới, đang đi theo một đường hướng mới, tự mình theo đuổi những mục đích xứng đáng hơn, sống theo những giá trị tốt đẹp hơn. Nói tóm lại, điều này mở ra một lối sống mới.
Không ai có thể đạt được lối sống mới một cách nhanh chóng và không hề đau xót gì cả, nếu không, tất cả mọi người đều sẽ chọn lựa lối sống đó. Nói đúng hơn, điều này đưa đến một cuộc hành trình và đấu tranh, mà trong đó không ai hoàn toàn đạt được chiến thắng.
Không giống như sự ân hận, thống hối mở ra con đường tái sinh. Khi thấu hiểu được điều này, thì thống hối lại là một công việc đầy phấn khởi, và luôn luôn đưa đến niềm vui. Điều này có nghĩa là chúng ta biết lắng nghe và sống theo Tin Mừng.
1) HÃY ĂN NĂN SÁM HỐI:
- Một hôm Satan kêu trách Thiên Chúa rằng: "Chúa thật là bất công! Cụ thể là có rất nhiều kẻ phạm đủ thứ tội ác, thế mà Ngài vẫn thường hay tha tội cho chúng. Có nhiều kẻ sa đi ngã lại nhiều lần cùng một thứ tội, mà khi chúng ăn năn sám hối thì Ngài vẫn tha thứ cho chúng. Còn tôi, tôi chỉ phạm tội không vâng lời Ngài duy chỉ một lần, thế mà Ngài kết án phạt tôi phải hoả ngục đời đời, và không bao giờ tha tội cho tôi!". Bấy giờ Thiên Chúa ôn tồn nói với tên quỷ kia rằng: "Sở dĩ Ta tha tội cho con cái loài người tội lỗi là vì chúng khiên tốn nhận mình là kẻ có tội, và hồi tâm sám hối, quyết tâm canh tân đời sống. Còn ngươi, từ ngày ngươi phạm tội kiêu ngạo bất tuân lời Ta, chống lại Ta và bị phạt trong hoả ngục đến nay, đã có bao giờ ngươi khiêm nhường nhận lỗi và hồi tâm sám hối để xin Ta tha thứ cho ngươi hay chưa?"
- Phạm tội là khi ta làm phiền lòng Chúa, khi ta cố tình bỏ không làm những điều Chúa buộc hoặc cố ý làm những điều Chúa cấm trong Thánh Kinh. Những điều luật Chúa buộc hay cấm được tóm lại trong 3 bản kinh sau đây: Kinh "Mười Điều Răn Đức Chúa Trời", kinh "Sáu Điều Răn Hội Thánh", và kinh "Thương Người Có Mười Bốn Mối".
- Khi phạm tội là ta đã làm mất lòng Chúa, làm cho Chúa phải phiền lòng vì ta. Nếu muốn được Cháu tha tội, được giao hoà với Chúa, thì ta phải sám hối ăn năn. Sự ăn năn thực sự được biểu lộ qua việc hồi tâm xét mình nghiêm túc, lo buồn trách mình vì đã phạm tội mất lòng Chúa, khiêm nhường thú tội với vị linh mục trong toà giải tội, quyết tâm chừa cải bằng cách xa lánh dịp tội và làm việc đền tội cân xứng.
2) HÃY TIN VÀO TIN MỪNG:
- Đức tin được chia thành 3 bậc từ thấp đến cao với những đặc điểm của mỗi bậc như sau:
+ Bậc một là Tin có Thiên Chúa: Hầu như mọi người trên thế giới thuộc mọi dân tộc và tôn giáo xưa nay đều tin có Đấng sáng tạo vũ trụ vạn vật và an bài cho chúng được tồn tại trong trật tự. Người ta tôn thờ Đấng ấy và gọi Người bằng nhiều Danh hiệu như: Ông Trời, Tạo Hoá, Hoá Công, Đức Chúa Trời, Thiên Chúa, Đức Chúa, Giavê hay Giêhôva, Đấng Alla, Chúa Cha... Tin có Thiên Chúa sẽ giúp cho người ta ăn ngay ở lành vì tin vào sự trả báo công minh của ông Trời như người ta thường nói: "Ác giả ác báo", "Ở hiền gặp lành", "Gieo gió gặt bão", "Lưới trời lồng lộng: tuy thưa mà khó lọt"...
+ Bậc hai là Tin vào Đức Giêsu: Các Kitô hữu là những người tin vào Đức Giêsu: Ngài được Thiên Chúa sai đến ban ơn cứu độ loài người và được gọi là Đấng Thiên Sai hay là "Đức Kitô", là "Con Thiên Chúa" (x. Mt 16,16). Tuy vậy không phải mọi người tin vào Chúa Giêsu đều là người tốt và đều được ơn cứu độ. Nhiềi tín hữu đã bị Chúa loại ra khỏi Nước Trời vì chỉ tuyên xưng Đức Tin ngoài môi miệng. Họ chỉ biết nói "Lạy Chúa!" mà không làm theo Ý Thiên Chúa Cha (x. Gc 2,17; Mt 7,21)
+ Bậc ba là Tin vào Tin Mừng: Muốn được ơn cứu độ thì không những phải tin có Thiên Chúa, tin vào Đức Giêsu, mà còn phải tin vào Tin Mừng do Ngài rao giảng. Cụ thể là phải lắng nghe Lời Chúa, tìm hiểu ý Chúa và mau mắn xin vâng (x. Lc 1,29.34.38) luôn làm đẹp lòng Chúa Cha (x. Mt 3,17) sống yêu thương (x. Ga 13,34), quảng đại chia sẻ và khiêm nhường phục vụ tha nhân, nhất là những người nghèo khổ bất hạnh (x. Mt 25, 34-46).
- Vậy đức tin của mỗi người chúng ta đang ở cấp độ nào trong ba cấp nói trên? Ở cấp một khi ta mới tin có Thiên Chúa giống như bao người lương khác? Ở cấp hai, khi ta tin Đức Giêsu, chịu phép rửa tội để trở thành Kitô hữu trong các đạo tin thờ Thiên Chúa do Đức Kitô ra giảng như: Công Giáo, Tin Lành, Chính Thống và Anh Giáo? Để được ơn cứu độ thì ta phải có đức Tin cấp ba, nghĩa là phải Tin vào Tin Mừng. Vậy mỗi người chúng ta quyết tâm sẽ làm gì cụ thể để thanh luyện đức Tin của ta, để quyết tâm làm theo Thánh Ý Thiên Chúa?
3) ĐÁP LẠI LỜI MỜI GỌI CỦA ĐỨC GIÊSU:
- Ơn gọi của Êlisa (1V 19,19-21): Vào thời kỳ các vua, khi Êlisa đang cày dưới ruộng thì tiên tri Êlisa đi ngang qua. Vị tiên tri đã lấy áo choàng đang mặc ném lên người Êlisa. Êlisa liền chạy theo xin phép Êlisa về nhà từ giã cha mẹ trước khi đi theo. Được thầy đồng ý, Êlisa đã về nhà bắt giết cặp bò đang dùng để làm lễ tế, rồi dùng chiếc cày làm củi đun thịt bò để đãi người thân trước khi đi theo làm đầy tớ phục vụ cho vị tiên tri.
- Ơn gọi của 4 môn đệ đầu tiên của Đức Giêsu (Mc 1,16-20):
+ Ơn gọi xuất phát từ nơi Đức Giêsu (x. Ga 15,16): Chính Ngài đã gọi các ông: "Các anh hãy theo Tôi".
+ Theo Chúa đi đôi với sự dứt khoát từ bỏ những gì cản trở sứ mệnh tông đồ: Các môn đệ đã lập tức bỏ chài lưới và bỏ cha già mà đi theo Người (x. Mc 1,18.20).
+ Ơn gọi là nhận lãnh sứ mệnh làm tông đồ: Đức Giêsu đã thu nhận 72 môn đệ (x.Lc 10,1), chọn ra 12 tông đồ (x. Mt 10,1; Mc 3,14; Lc 6,13), rồi sai đi làm cho muôn dân thành môn đệ của Thầy (x. Mt 28,19) và nên "chứng nhân của Người" (x. Cv 1,8).
- Ngày nay Đức Giêsu cũng kêu gọi chúng ta làm môn đệ và làm tông đồ của Người. Theo Đức Giêsu hôm nay chính là đến với anh em lương dân chưa nhận biết Chúa đang sống gần bên chúng ta. Theo Đức Kitô hôm nay cũng không buộc ta phải bỏ nghề nghiệp của mình, phải từ bỏ mọi của cải vật chất, từ bỏ tình cảm đối với gia đình ruột thịt... nhưng đòi ta phải bỏ ý riêng, vác thập giá mình mà theo chân Chúa. Theo Đức Kitô hôm nay đòi ta phải dùng của cải như phương tiện để ta làm sáng Danh Chúa, chia cơm sẻ áo cho người nghèo đang gặp thiên tai bão lụt... Theo Đức Kitô hôm nay là tích cực xóa đói giảm nghèo, là giúp đỡ người nghèo có điều kiện để tự kiếm sống bằng chính đôi tay lao động của mình. Vậy chúng ta đã làm được gì và phải làm gì trong những ngày này?
Ðức Giêsu, Ðấng Cứu Ðộ Con Người
Mc 1,14-20
An Phong, OP
Bài Tin mừng hôm nay gồm hai phần : Phần đầu nói về sứ vụ Ðức Giêsu bắt đầu thực hiện tại Galilê sau khi Gioan Tẩy giả bị bắt; Phần hai nói về việc kêu gọi các môn đệ. Trong phần đầu, Ðức Giêsu kêu gọi hoán cải vì Nước Thiên Chúa đã gần đến. Phần hai, Ðức Giêsu kêu gọi các tông đồ ở Galilê, được xem là vùng đất của dân ngoại; như vậy, sứ vụ của Ðức Giêsu là kêu gọi tất cả mọi người hoán cải và làm nên một dân Chúa.
Ðời sống kitô hữu có thể được định nghĩa theo cơ cấu : "Hoán cải + Tin vào Tin mừng"; đó là thái độ "phó thác quá khứ một cách thẳng thắn vào lòng nhân từ của Thiên Chúa và hết sức tự do vươn tới tương lai để làm cho nó phù hợp với ý muốn của Người hơn" (ÐTC Gioan Phaolô II). Hoán cải là nhằm vào quá khứ, nhưng không phải chỉ để buồn sầu, thất vọng, nhưng là để càng Tin vào Tin mừng, là chính Ðức Kitô cùng ơn cứu độ Ngài ban cho. Nói cách khác, "Tin vào Tin mừng" cũng chính là cố gắng nên giống Ðức Kitô bằng cuộc hoán cải liên tục.
Như thế, đây là sự nhìn nhận Thiên Chúa, qua Ðức Kitô, đang đi vào đời thường (vùng đất Galilê của trần gian); đây là một hành trình của đức Tin đi tìm kiếm Thiên Chúa trong cuộc đời; đây là cách sống đạo tuân theo sự dẫn dắt của Thánh Thần Thiên Chúa. Bởi đó, hoán cải không phải chỉ là một hành vi trong chốc lát; nhưng là một thái độ sống vững chắc trong lòng phó thác và tin tưởng tuyệt đối vào Thiên Chúa cứu độ.
Việc thực hành "hoán cải và Tin vào Tin mừng" đã được Ðức Giêsu cụ thể hóa trong Tám Mối Phúc Thật; đó chính là luật mới của vương quốc Thiên Chúa. Và lòng khao khát "Tin vào Tin mừng để luôn hoán cải" được diễn tả trong bài đáp ca, Thánh vịnh 24 như sau :
"Lạy Chúa, xin dạy con biết đường lối Chúa,
Nẻo Ngài đi xin chỉ bảo con cùng.
Xin Ngài thương hướng dẫn,
Lấy lời Chân lý mà dạy dỗ bảo ban;
Vì Thiên Chúa cứu độ con chính là Ngài".
Lạy Chúa Giêsu,
Chúa đã biết, cuộc sống trần gian đầy bụi bặm,
và bụi bặm của tội lỗi bám chặt vào con người con.
Lạy Chúa Giêsu,
chỉ có Chúa là Ðấng cứu độ;
chỉ có Chúa mới có thể cứu con
bằng Tin mừng giải thoát;
Xin giúp con sám hối
và tin vào ơn cứu độ của Chúa hơn.
Chiều Kích Tin Mừng Trong Thế Giới Mới
Mc 1,14-20
Như Hạ, OP
Tỉnh dòng Ða Minh Việt Nam loan tin một thành viên "phong chức linh mục". Còn anh em sinh viên lại cho biết một trong anh em sắp "lãnh thừa tác vụ linh mục". Ai đúng, ai sai ? Có lẽ quan niệm "phong chức linh mục" sẽ đẩy tới lối sống tách biệt và quan cách. Trái lại, quan niệm "lãnh thừa tác vụ linh mục" đi sát với Tin Mừng hơn.
Tin Mừng đang vẽ ra một chiều kích phổ quát và sâu sát với nhu cầu của những người nghèo khổ. Sống cách biệt làm sao có thể biết đến việc phục vụ như Tin Mừng đòi hỏi ? Bởi thế Tin Mừng hôm nay muốn "anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng" (Mc 1:14), để ngày càng thu ngắn khoảng cách giữa sứ vụ và thực tế cuộc sống.
TIN MỪNG MỜI GỌI
Ðức Giêsu đã bắt đầu rao giảng Tin Mừng tại Galilê vào một thời điểm rất thích hợp. Ðã đến lúc Thiên Chúa muốn thực hiện lời hứa. Thực vậy, "thời kỳ đã mãn, và Triều Ðại Thiên Chúa đã đến gần" (Mc 1:15). Nghĩa là, kế hoạch Thiên Chúa gồm nhiều giai đoạn liên tục (1 V 8:24; Kn 8:8; Cv 1:71). Bây giờ đã đến giai đoạn chót phải hoàn thành Thánh Kinh (Mt 1:22) Lề luật (Mt 5:17h) và giao ước xưa (Mt 9:17; 26:28h; Rm 10:4; 2 Cr 3:14-15; Dt 10:1,14) (x.The Jerusalem Bible 1990:1661).
Giữa lúc dân Israel mong đợi "Thiên Chúa thiết lập Vương Quyền tại Sion và trải rộng quyền đó trên toàn cõi địa cầu" (Is 24:23; 52:7; Gr 3:17; 8:19; Ed 20:33; Mk 2:13; 4:7; Xp 3:15; Ov 21; Dcr 14:9), Ðức Giêsu khẳng định Triều đại Thiên Chúa đã đến nơi bản thân Người (x.Thánh kinh Tân Ước 1995:184). Người xuất hiện như niềm hi vọng lớn lao cho dân tộc Israel và toàn thể nhân loại. Nhưng sứ mạng Người không đóng khung trong lãnh thổ Do thái. Trái lại Người muốn cho mọi người thấy Triều Ðại Thiên Chúa vượt xa biên giới trần gian và bao trùm toàn thể vũ trụ. Ðó cũng chính là chiều kích Tin Mừng và bản chất sứ mạng truyền giáo của Giáo hội. Bởi thế muốn đóng khung Tin Mừng và mang tính cạnh tranh vào cánh đồng truyền giáo là một bằng chứng rõ ràng của bóng tối trần gian và tham vọng trần tục. Người môn đệ Ðức Giêsu không thể đặt quyền lợi của bất cứ tổ chức hay đoàn thể nào trên Tin Mừng.
Ðức Giêsu công bố tự do cho người bị áp bức, công lý cho người nghèo và niềm hi vọng cho những ai thất vọng (x.Life Application Study Bible 1991:1727). Bởi đó Lời Chúa trở thành Tin Mừng cho nhân loại, một Tin Mừng phát sinh từ cái chết, sự phục sinh và vinh quang của Ðức Giêsu Kitô. Muốn đón nhận Tin Mừng và sống trong Triều Ðại Thiên Chúa, con người phải đi vào trong cái chết và ánh vinh quang phục sinh của Ðức Giêsu, nghĩa là phải "sám hối và tin vào Tin Mừng" (Mc 1:15). Ðó không chỉ là một nỗ lực nhân loại, nhưng là hồng ân Thiên Chúa. Ðúng hơn, "hối cải bị thu hút vào mầu nhiệm ân sủng hoạt động để cải biến nhân loại và làm cho con người có thể trở thành tạo vật mới" (Fragomeni 1993:230). Phải hối cải mới phá tung được tất cả giới hạn của thân phận con người bằng sức mạnh ân sủng.
Triều Ðại Thiên Chúa và Tin Mừng là những thực tại cao cả và năng động trong một thế giới mới. Không sám hối, làm sao có đủ khả năng nhìn và thấy được tất cả nét kỳ diệu trong những thực tại Thiên Chúa ? Chính vì thế những ai được kêu gọi đều phải trải qua một cuộc biến cải sâu xa. Chỉ cần theo Ðức Giêsu, các môn đệ sẽ thấy phải biến đổi tới mức nào cho xứng hợp với chiều kích Tin Mừng trong thế giới mới, thế giới của Thiên Chúa. "Các anh hãy theo tôi, tôi sẽ làm cho các anh thành những kẻ lưới người như lưới cá." (Mc 1:17) Từ việc "lưới cá" sang "lưới người", các ông đã đạt tới một chiều kích lớn lao hơn cuộc sống bình thường. Không sám hối không thể vượt thoát khỏi chiều kích gò bó của cá nhân, xã hội hay quốc gia. Nhưng làm sao sám hối, nếu không tin ? Bởi đấy "tin vào Tin Mừng", tức là tin vào chiều kích phổ quát của Triều Ðại Thiên Chúa, là điều kiện tất yếu để tham gia vào công cuộc Phúc Âm hóa thế giới.
Các ông theo Chúa cách dứt khoát, toàn diện và hoàn toàn. "Lập tức hai ông (Anrê và Simon) bỏ chài lưới mà đi theo Người"(c.18). Còn "các ông (Giacôbê và Gioan) bỏ cha mình là ông Dêbêđê ở lại trên thuyền với những người làm công, mà đi theo Người" (c.20). Nói thế không có nghĩa Chúa chỉ cần gọi các ông một lần là xong. Hình như Chúa còn gọi các ông nhiều lần nữa (Lc 5:1-11; Ga 1:35-42). Nhưng lần nào Tin Mừng cũng nói đến thái độ dứt khoát của các ông : "Họ đưa thuyền vào bờ, rồi bỏ hết mọi sự mà theo Người" (Lc 5:11) hay "hai môn đê liền đi theo Ðức Giêsu" (Ga 1:37). Tại sao các ông có thể có một thái độ dứt khoát nhanh chóng như vậy ? Có lẽ nhờ ơn Chúa, các ông đã thấy thời gian quá ngắn, vì "thời kỳ đã mãn và Triều Ðại Thiên Chúa đã đến gần."(Mc 1:15) Vì "ánh sáng chiếu soi trong bóng tối" (Ga 1:5), làm chói mắt đến nỗi các ông không thể ngủ vùi với những thói quen đêm đen nữa. Hơn nữa, chính hoàn cảnh nghèo hèn đã khiến họ cảm thấy nhẹ nhàng bước theo Chúa. Họ không có gì để luyến tiếc, tính toán. Nhu cầu Nước Trời quá lớn. Luyến tiếc sẽ tạo một khoảng trống không sao lấp đầy được.
PHÚC ÂM HÓA THẾ GIỚI
Khi dứt khoát lên đường, các môn đệ đã được trang bị thật chu đáo. Các ông đã được kêu gọi tại biển hồ Galilê. Ðó là trục lộ giao thương quốc tế. Từ đó các ông có thể phóng tầm nhìn ra khỏi biên giới Do thái. Tin Mừng mang một chiều kích lớn lao hơn bất cứ nền văn hóa nào. Vì thế Tin Mừng có thể đến với muôn dân. Ðược trang bị bằng chính Tin Mừng, các ông càng phấn khởi khi Thày chí thánh lên tiếng "rao giảng Tin Mừng Thiên Chúa" (Mc 1:14) để khai mạc "Triều Ðại Thiên Chúa" (c.15). Tin Mừng mang chiều kích cánh chung và phổ quát.
Rao giảng Tin Mừng không thể không mang chiều kích Tin Mừng. Muốn thế, "Giáo hội phải tự kiểm thảo, canh tân không ngừng, sẵn sàng sám hối liên lỉ và thật lòng trở về với Ðức Kitô." (Schreiter 1994:365) Chỉ khi nào thực sự sám hối như thế, Giáo hội mới có thể phá vỡ ranh giới chật hẹp của mình và vươn tới chiều kích Tin Mừng như Ðức Kitô, nghĩa là có thể gặp gỡ "Thần chân lý đang hoạt động bên ngoài những giới hạn của Nhiệm Thể."(Redemptor Hominis 1979) Môn đệ Ðức Kitô có thể tìm thấy "hạt giống Lời Chúa" trong các tôn giáo khác. Chính ÐGH Gioan Phaolô II đã thiết lập nền tảng thần học cho cuộc đối thoại liên tôn như sứ mạng Giáo hội, khi nhìn thấy các tôn giáo khác nhau "như những phản ánh đa dạng của một chân lý, 'những hạt giống Lời Chúa', cho thấy tuy có nhiều đường lối khác nhau, nhưng chỉ có một mục đích độc nhất đáp ứng ước vọng sâu xa nhất của lòng người khi tìm kiếm Thiên Chúa và khi đi tìm chiều kích sung mãn cho nhân loại" (Redemptor Hominis, ch.11).
Hiện nay trên thế giới có 2 tỉ Kitô hữu, gồm Công giáo, Chính thống giáo, Anh giáo và Tin lành. Tất cả đều tin Chúa Kitô và mong làm chứng về Người một cách hữu hiệu nhất. Bởi thế, tự thâm tâm mọi người đều muốn hiệp nhất để thực hiện ước nguyện của Thày chí thánh. "Thực vậy, việc tái hiệp nhất các người đã được thanh tẩy thực sự là một hồng ân Thiên Chúa, chứ nỗ lực con người mà thôi không đủ đem lại kết quả đó. Nhưng khi các Kitô hữu đến với nhau, coi nhau như anh em, cộng tác để làm vơi đi những đau khổ, và cầu nguyện cho sự hiệp nhất, họ đang góp phần chiếu sáng dung nhan và vinh quang Chúa Kitô." (ÐGH Gioan Phaolô II: Zenit 19/01/03) Từ đó, Kitô hữu có thể vượt lên trên mọi biên giới.
Ðã đến lúc người môn đệ Ðức Kitô phải nhìn thấy tất cả chiều kích lớn lao của Tin Mừng trong thế giới mới. Mặc dù "bộ mặt thế gian này đang biến đi," (1 Cr 7:31) nhưng vẫn còn những giá trị tồn tại với sức mạnh Tin Mừng. Công cuộc Phúc Âm hóa và Tân Phúc Âm hóa phải lên kế hoạch gấp rút, vì "thời gian chẳng còn bao lâu"(c.29). "Triều Ðại Thiên Chúa đã đến gần." (Mc 1:15)
Đừng Bao Giờ Nhát Đảm
(Mc 1, 14-20)
Fr. Jude Siciliano, OP
Thưa quí vị.
Mấy dòng mở đầu bài Tin mừng hôm nay nghe ra không mấy quan trọng. Dường như nó chỉ giữ vai trò nhập đề theo thông lệ: "Sau khi ông Gioan bị nộp, Ðức Kitô đến miền Galilêa rao giảng Tin mừng của Thiên Chúa,…" Thính giả nóng lòng muốn đi ngay vào nội dung câu truyện, vài hàng chữ mở đầu trên gần như vô nghĩa, nhạt nhẽo. Tuy nhiên thái độ đó do thói quen đọc Tin mừng máy móc của chúng ta. Kỳ thực nó rất quan trọng và hàm chứa nhiều ý nghĩa thâm trầm chúng ta cần suy tư. Lúc này Gioan Tiền Hô đã bị bắt, bị nhốt trong tù và chúng ta biêt rõ số phận của ông : Herôđê sẽ truyền lệnh chém đầu trong cơn say rượu. Chấm dứt một sứ mệnh. Herôđê đã trừ khử được một mối bận tâm ray rứt bấy lâu nay. Bầu khí thật nguy hiểm cho những ai nói thẳng, nói thật chống lại cường quyền kiểu như Gioan. Sau đó chắc hẳn các môn đệ của ông đã học được kinh nghiệm để đời : Cậy răng cũng chẳng dám hé môi.
Nhưng thánh Marcô lại viết "Ðức Giêsu đến miền Galilêa để rao giảng Tin mừng của Thiên Chúa". Chẳng hoá ra bác thợ mộc làng Nazareth không biết đến nguy hiểm? Hay bác liều thân chấp nhận số phận của Gioan? Bởi không riêng gì Gioan mà bất cứ những ai nổi tiếng, có ảnh hưởng lớn trong đám dân đen đều sẽ bị nhà vua hành quyết để trừ khử hậu hoạ. Luật chung là như vậy, xưa cũng như nay. Khi vị tiền hô đã vĩnh viễn ra đi. Mọi chú ý đều dồn vào nhân vật mà khi sống ông đã tuyên bố : "Có Ðấng quyền năng hơn tôi đang đến sau tôi…" Xét theo bản chất đạo đời, lời rao giảng của bác thợ mộc làng Nazareth lại càng "độc" hơn sứ điệp của Gioan. Cho nên "tai, mắt" chính quyền lúc ấy chẳng thể bỏ qua. Số phận của Chúa Giêsu đã được thánh Marcô báo trước bằng mấy câu mở đầu đơn giản.
Sau này trong vườn Gethsemani thánh Marcô viết: "Chúa Giêsu bắt đầu cảm thấy hãi hùng, cay đắng" ( 14,34). Ngài còn thêm, Chúa Giêsu khẩn khoản cầu cùng Ðức Chúa Cha: Nếu có thể được xin cho mình khỏi qua giờ ấy ( 14,35). Chúa nói: "Ắp-ba, Cha ơi! Cha làm được mọi sự, xin cất chén này xa con" ( 14,36). Tiếp theo là giờ hấp hối cực kỳ đau đớn. Nó chứng tỏ phản ứng tự nhiên của bản tính nhân loại chống lại cái chết gần kề. Nó có thể thúc đẩy Chúa Giêsu trốn khỏi mảnh vườn và từ bỏ sứ mệnh Thiên Chúa đã trao, sống cuộc đời an bình vô sự. Nhưng không, từng bước một, trên con đường rao giảng cũng như cho đến giờ này, Chúa Giêsu đã làm những quyết định dẫn đến cái chết trên thập giá. Ngài đã nhận ra lời Ngài giảng, việc Ngài làm đã chọc giận thế lực đền thờ đến thâm gan, tím ruột. Cái chết của Ngài là không thể tránh khỏi. Ngài đã gây lên cái chết đó: Mỗi khi Ngài tiếp đón các tội nhân, ăn uống với kẻ nhơ bẩn, gọi các biệt phái, ký lục là giả hình, tuyên bố triều đại Thiên Chúa đang đến, là Ngài đã tiến gần đến án tử hình. Ngài biết rất rõ điều đó và sẵn lòng chấp nhận như vậy.
Thế thì chúng ta đang đi con đường nào? Hội thánh đang cư xử ra sao giữa thế gian ? Hàng ngày chúng ta cũng phải đối mặt với nhiều thử thách nho nhỏ, Hội thánh cũng phải đưa ra các lựa chọn khó khăn. Chúng ta có noi gương Chúa Giêsu bảo vệ quyền lợi của Thiên Chúa, dù có phải chết ? Hay chúng ta tìm cách thoái thác, lựa chọn con đường dễ dãi hơn ? Nội dung căn bản của lời Chúa Giêsu rao giảng là Nước Trời. Nó có những đòi hỏi riêng của mình, chúng ta chỉ có thể vào nước đó qua việc thực thi các Lời Chúa răn bảo, chứ không phải qua ý riêng. Chúng ta đã thực hành Lời Chúa ra sao? Dù nhỏ nhặt, các lựa chọn hàng ngày nói lên thái độ chúng ta tiến bước vào Nước Trời, đúng hướng hay sai trệch. Từng bước, từng bước chúng ta chứng tỏ mình là môn đệ của Chúa Giêsu hay rời bỏ Ngài. Chỉ có lương tâm mỗi người biết rõ điều đó ! Nếu như do tập quán, do não trạng đóng băng hoá đá, chạy theo thế gian, không dám phản kháng cái ác, bênh vực điều lành thì rõ ràng chúng ta đang xa dần gương sáng của Chúa Giêsu. Không dám liều thân vì sự thiện chúng ta chẳng thể theo chân Chúa Cứu Thế.
Rồi đến lúc, nhiều người phải làm quyết định quan trọng cho đời mình: can đảm hay hèn yếu, trong sáng hay gian dối, ngay thẳng hay cong queo, toàn vẹn hay nửa vời ? Khi ấy sự lựa chọn hàng ngày sẽ là gốc rễ để chúng ta đứng vững trong các thử thách lớn. Hôm nay theo Phúc âm thánh Marcô, Chúa Giêsu đã làm quyết định dứt khoát bước vào cuộc sống công khai làm tròn sứ mệnh Ðức Chúa Cha trao phó. Cứ như văn bản thì chẳng phải là sự khai trương lớn, có tầm cỡ như các quan quyền thế gian. Ngài chưa xuất hiện trước đám đông quan trọng ở Giêrusalem mà là một bước nhỏ: chọn mấy môn đệ để chia sẻ công việc. Nhưng Ngài đã sửa soạn cho hai tiếng "xin vâng" cuối cùng trong vườn cây dầu. Thói thường chúng ta nói: "Việc nhỏ vội chi phải nổi da gà !" Nhưng thực tế, muốn làm việc lớn, chúng ta phải tự chuẩn bị bằng các sự kiện nho nhỏ. Muốn lương thiện trong công ăn việc làm chúng ta phải xa tránh gian dối, ăn cắp vặt.
Mới đây báo chí đăng tải nhiều tin tức về các vụ việc như thế. Ngày 06 tháng Giêng năm 2003 tờ tuần san thời sự Times đã lựa ra ba nhân vật tiêu biểu của năm 2002. Họ là ba người đàn bà, sống trong những môi trường bình thường, giản dị và nghèo khổ. Họ đã can đảm "thổi còi" tố giác các vụ việc làm ăn "bất chính", mặc cho có nguy cơ bị đuổi việc. Ðó là bà Cynthia Cooper, phó chủ tịch công ty viễn thông World Com. Bà đã tố cáo sổ sách kế toán của công ty là gian lận, nhưng chẳng ai để ý đến lời bà. Ngược lại bà còn bị khiển trách, cảnh cáo. Thứ hai, bà Sherron Watkins cũng là phó chủ tịch công ty năng lượng lớn Enron, bà cũng can đảm công khai hoá bê bối tài chính của công ty. Bà bị cho thôi việc. Thứ ba, bà Coleen Rowley làm việc cho viện điều tra liên bang FBI, bà viết thơ lên cấp trên đề nghị điều tra ông Zacharias Moussaoui về hành vi dính líu đến vụ khủng bố 11 tháng 9, 2001. Cấp trên không nghe, bà phê bình nặng lời lãnh đạo FBI. Hiện nay ông đã bị bắt và đang bị điều tra. Ông ta thực sự có liên quan đến sự kiện. Tuần báo Times viết về ba người đàn bà này như sau: "Họ là những con người bình thường, làm điều ngay chính trong công việc hàng ngày của mình, nhưng với nhiều cảnh giác và can đảm. Ước mong chúng ta cũng có những hành động như vậy, tuy nhiên có lẽ chúng ta cũng chẳng nhận ra mình làm điều tốt."
Họ là ba phụ nữ can đảm, đã dám đánh đổi nghề nghiệp, tiếng tăm, tương lai của mình để thi hành điều thiện. Họ luôn lưu tâm kiểm tra hoàn cảnh mình sống, đặt mọi sự trong chiều hướng ngay thẳng. Nếu thấy điều bất chính, bất lực thì tìm cách sửa chữa. Từng bước một họ nhắm đến công bình, bác ái xã hội. Chẳng phải họ yêu thích nổi tiếng, thực tế, họ cố gắng tránh xa điều đó, giữ kín các chỉ trích của mình. Nhưng vẫn can đảm nói lên "sự thật" cho các cấp lãnh đạo, cho kẻ có quyền lực. Tuy nhiên họ sẽ gặp rắc rối. Bởi quyền lực chẳng khi nào muốn nghe "sự thật" làm cản trở lương tâm hoặc công việc của họ. Gioan tẩy giả và Chúa Giêsu đã biết và đã chấp nhận nguy cơ nói lên sự thật giữa một xã hội nhiễu nhương, đầy quyền lực gian dối. Các ngài đã phải hứng chịu hậu quả thảm khốc do tay các quyền lực đó. Tin mừng mời gọi chúng ta bước theo Chúa Giêsu, rao giảng và thi hành điều công chính. Gioan, Giacobê, Simon, Anrê được Chúa huấn luyện thành những người nói sự thật và được sai đi lưới người ta như lưới cá, cho sự thật về lòng Thiên Chúa yêu thương. Tất cả rồi sẽ phải gánh chịu số phận như Ngài. Phải chăng đó là vinh dự, là hạnh phúc cho các ông, cho chúng ta và cho những ai can đảm bước theo Ngài?
Hôm nay Chúa Giêsu rời bỏ hoang địa Palestin, đi rao giảng trong các thành phố, làng mạc Galilêa. Ngài không phải là một ẩn sĩ, giam mình trong hốc đá khô cằn, xa tránh cái xấu của xã hội ô trọc. Ngược lại Ngài dấn thân vào cuộc sống, vào nghề nghiệp của từng cá nhân, mời gọi họ bước theo dấu vết của Ngài: Sống và làm việc cho Nước trời. Vậy thì chúng ta sẽ gặp Ngài ở đâu? Nghe tiếng Thiên Chúa gọi ở nơi nào? Trong toàn cảnh đại dương? Hay trong núi cao rừng dậm? Những nơi thư giãn thơ mộng? Cũng có thể, nhưng chủ yếu là trong công ăn việc làm hàng ngày! Bốn Tông đồ đầu tiên của Tin mừng đã được Thiên Chúa mời gọi khi họ đang hành nghề chài lưới. Chẳng lẽ chúng ta được Thiên Chúa ưu đãi hơn sao? Suốt đời mình có mấy ai được cơ hội ngắm nhìn trăng sao để nghe tiếng thì thầm nội tâm? Cho nên rõ ràng nhất là ở giữa những bận rộn đời thường. Ba người phụ nữ tiêu biểu năm 2002 của tờ Times là những thí dụ cụ thể! Tuy nhiên họ đã được dậy cho biết sống ngay thẳng từ tấm bé. Cha mẹ của Cynthia Cooper đã từng nói với con: "Dù thế nào đi nữa, thì đừng bao giờ nhát đảm sợ hãi. Nhưng luôn phải tính đến các hậu quả của hành động mình làm". Ở công ty Enron người ta dán các khẩu hiệu của Martin Luther King (một người tranh đấu cho nhân quyền Mỹ) lên những nơi công cộng. Một trong những câu nói nổi tiếng đó là : "Chúng ta sẽ chấm dứt sống vào ngày chúng ta im lặng đối với cái ác." Ðúng vậy, ba người đàn bà này đã đam mê sống, cho nên đã mạnh dạn tố giác sự dữ nơi mình làm việc.
Có thể Ðức Giêsu cũng mang tư tưởng đó trong đầu óc khi Ngài xuất hành công bố Nước trời, sau tin ông Gioan bị bắt và tống ngục? Ngay từ lúc ấy Ngài đã hạ quyết tâm hằng ngày thi hành thánh ý Ðức Chúa Cha trong việc rao giảng triều đại Thiên Chúa. Lòng trung thành với sứ vụ chắc chắn sẽ đưa Ngài vào quá trình va chạm với quyền lực đạo đời. Họ sẽ hành quyết Ngài là điều hiển nhiên. Cho nên thánh Marcô với mấy dòng đơn sơ mở đầu của bài Tin mừng hôm nay mời gọi tất cả độc giả của mình bước theo Ðức Kitô làm chứng cho Nước trời giữa một thế giới tối tăm tội lỗi. Trong thánh lễ này, chúng ta cầu xin Thánh Thần, Ðấng đã ngự xuống trên Chúa Giêsu ở bờ sông Giodanô, cũng ngự xuống trên mỗi người chúng ta. Ngài sẽ kiện cường quyết tâm của chúng ta, không nghe lời mời gọi nào khác ngoài Lời của Ðức Kitô : "Hãy sám hối và tin vào Tin mừng." (Mc 1,15). Amen.
Can Đảm Canh Tân Đời Sống
Mc 1, 14-20
Fr. Jude Sicilianô, OP
Thưa quí vị.
Chủ đề tuần này là hoán cải và từ bỏ. Tiên tri Giô-na đã hoán cải cõi lòng, trở về với sứ mệnh Đức Chúa trao. Thánh Phaolô trong thơ thứ nhất gởi giáo đoàn Côrintô viết: “Thưa anh em, tôi xin nói với anh em điều này: Thời gian chẳng còn bao lâu.” Tương tự, lời rao giảng đầu tiên của Chúa Giêsu tại Galilea là: “Thời kỳ đã mãn, và Triều Đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin mừng.” Sau đó, Chúa chọn bốn môn đồ để cộng tác với Ngài trong công cuộc rao giảng Nước Trời. Chúng ta sẽ suy gẫm từng đề tài một.
Liệu có khi nào quí vị nghe thấy Lời Chúa phán với mình như phán với ông Giô-na trong bài đọc thứ nhất. “Có Lời Chúa phán với ông Giô-na”. Nếu được Thiên Chúa phán trực tiếp như vậy và được trao nhiệm vụ nặng nề là rao giảng cho thành ấy ăn năn trở lại, thì hẳn là xương sống quí vị ớn lạnh. Quí vị có thể kêu lên như nhà ngôn sứ: “Thà tôi chết còn hơn sống, (3,8).” Thực tế tiên tri đã chạy trốn sang thành Tarsit, nghĩa là mút cùng thế giới, để trốn tránh nhiệm vụ. Chỉ sau khi bị trừng phạt trong bụng cá ba ngày đêm, lúc ấy tiên tri mới nghe lời Thiên Chúa gọi lần thứ hai và đi đến Ninivê. Dân thành và vua quan đều ăn chay, mặc áo nhặm và rắc tro lên đầu, tỏ lòng ăn năn hối cải và được cứu. Chúng ta có thể đặt câu hỏi tại sao lần thứ nhất vị tiên tri do dự không muốn thi hành sứ vụ? Câu trả lời là vị ngôn sứ sợ hãi sự độc ác của thành ấy. Thành Ninivê không phải trong đất Do thái mà là thủ đô của đế quốc Assyria, chỗ hoàng đế và triều đình cư ngụ. Nó là thành phố rất lớn, rộng tới ba ngày đàng, tức hơn 100 cây số như bài đọc 1 cho biết.
Sách Nakhum gọi nó là thành phố vấy máu: “Khốn cho thành vấy máu, toàn mưu truỵên lừa đảo, đầy những cướp giật, chẳng bao giờ thiếu mồi”, (3, 1). Dĩ nhiên lúc ấy, nước Israel đang nằm dưới ách cai trị hà khắc của đế quốc Assyria. Vua chúa nước này đã đối xử tàn tệ với Israel không kém gì Ai-cập hay La Mã. Nói chung thành phố tượng trưng cho sự ác độc, tội lỗi của cả đế quốc. Như vậy chúng ta có thể tưởng tượng được sứ mệnh khó khăn của Giô-na. Ông sợ hãi chạy trốn là có lý. Sứ mệnh Chúa gọi chúng ta ngày nay cũng vậy. Nhưng hình như chúng ta không mấy quan tâm để sống tốt lành, để xin ơn Chúa trợ giúp chu toàn bổn phận. Chúng ta ăn ở phè phỡn thì làm thế nào cải tạo thế giới, ngày một xa lánh Thiên Chúa ? Chúng ta cứ tổ chức hội nghị bàn tròn, bàn vuông về truyền giáo mà không noi gương khổ hạnh của các thánh thì chỉ là luống công, phí thời giờ và tiền bạc. Chẳng hiểu gương của tiên tri Giô-na có tác động vào não trạng chúng ta không ? Hay chúng ta lại có tư tưởng tiêu cực: Tội lỗi, ác độc như vậy thì xứng đáng lửa bởi trời phá huỷ như Sôđôma và Gômôra ?
Tuy nhiên ông Giô-na đã vâng lời Thiên Chúa, rao giảng lòng thống hối cho dân thành Ninivê và họ đã nghe theo ông, trở lại cùng Thiên Chúa. Điểm đặc biệt của Giô-na không phải nằm trong bụng cá ba đêm ngày mà là can đảm rao giảng lòng thương xót của Thiên Chúa, tức ơn thánh của Ngài. Xin nhớ ông là người Do thái chính gốc mà lại dám cất tiếng nói với dân cư Assyria. Ông quá thấu hiểu tâm lý của người Assyria, đố kỵ và khinh dể dân Do thái, vào trường hợp chúng ta, thì công việc xem ra vô ích. Vị tiên tri cũng do dự không muốn làm. Như vậy hiệu quả lời rao giảng của ông hoàn toàn lệ thuộc vào quyền năng Thiên Chúa, và lòng thương xót của Ngài.
Sự việc này cho chúng ta một suy nghĩ. Xưa nay chúng ta vẫn có tư tưởng Thiên Chúa của Cựu ước là một Vị Thần nghiêm minh, cứng cỏi và hay giáng phạt, đòi hỏi những khoản luật khắt khe. Nhưng tiên tri Giô-na cho chúng ta một quan niệm khác, có khi trái ngược với thực tế của Cựu ước. Thiên Chúa của Giô-na là Thiên Chúa hiền từ, tha thứ, mong chờ nhân loại trở về để được ơn cứu chuộc. Thực sự đúng như vậy, lần thứ nhất Ngài gọi ông, ông sợ hãi và đã trốn đi. Ông đã bị phạt. Lần thứ hai thành công bất ngờ khiến ông phải kêu lên: “Con biết rằng Ngài là Thiên Chúa từ bi nhân hậu, chậm giận và giầu tình thương”, (4, 2). Rõ ràng đây không phải là truyện giả tưởng hầu thu hút trẻ con với cá voi khổng lồ. Nhưng là bài răn bảo mọi người về ơn thánh và tình thương của Đức Chúa Trời, cho những kẻ cải quá tự tân. Tín hữu nhiệt thành với việc nhà Thiên Chúa không thể bỏ qua bài học, ngày nay cũng như thời Giô-na, bám víu vào Thiên Chúa chống lại những kẻ gọi là “phe địch” mà không ngờ rằng Thiên Chúa là Cha nhân lành của toàn thể nhân loại. Ngài rất “nhân hậu, chậm giận và giầu tình thương.”
Xin hết lòng biết ơn các tổ phụ đức tin của chúng ta đã giữ lại chuyện này, dù là hư cấu, để răn dạy mình và con cháu muôn muôn thế hệ rằng quan niệm chúng ta về Đức Chúa Trời thường là hẹp hòi và thiển cận. Nhất là ngày nay, trên thế giới, tranh chấp tôn giáo quá cực đoan và tàn khốc. Người có đạo coi những lương dân như những lữ đoàn khủng bố, đe doạ nếp sống an bình cuả mình và ngược lại. Chẳng có ngày nào vắng tin ôm bom tự sát vì “chính nghĩa” và oanh tạc loại trừ cực đoan. Truyện Giô-na giúp ta nhìn vào sự thật màu nhiệm lòng khoan dung Chúa. Có một ơn thánh vĩ đại trong bài đọc 1, ơn thánh mà chúng ta thường nghĩ chỉ hạn hẹp vào các sách Phúc âm. Vậy Thiên Chúa của Giô-na cũng là Thiên Chúa của Đức Giêsu mạc khải trong bài đọc 3: “Thời kỳ đã mãn và triều đại Thiên Chúa đã đến gần. Anh em hãy sám hối và tin vào Phúc âm.” Thử hỏi, thành Ninivê làm chi xứng đáng để được lòng Chúa xót thương? Chẳng làm chi cả, ngược lại, với tiếng tăm là thành gian ác nhất thế giới, và Giô-na đã muốn lửa từ trời xuống tiêu diệt cho cân xứng với tình trạng của nó. Thay vì như vậy, câu truyện hôm nay là dụ ngôn của lòng xót thương, không giới hạn, hoàn toàn nhưng không và chẳng cân xứng với số phận tội nhân. Thiên Chúa lựa chọn những ai Ngài muốn, ngay cả thành phố Ninivê mà tiên tri Giô-na khiếp sợ. Như vậy Thiên Chúa mà Giô-na rao giảng cũng là Thiên Chúa Đức Giêsu công bố hôm nay.
Sau khi nghe tin ông Gioan tiền hô bị bắt giữ, Chúa Giêsu khởi sự rao giảng. Việc bắt giữ của Gioan đáng lý phải là lời cảnh báo Chúa Giêsu rằng rao giảng chân lý Phúc âm sẽ đưa người ta đến rắc rối. Nhưng đó không phải là trường hợp của Chúa Giêsu. Ngài can đảm và công khai thi hành sứ vụ, bất chấp khó khăn và nguy hiểm. Cho nên, ngôn từ thánh Marcô dùng cho Gioan “bị nộp” cũng là ngôn từ cho Chúa Giêsu sau này, và toàn thể những kẻ nối tiếp sứ vụ của Ngài. Nếu như người ta ương ngạnh rao giảng sự thật Phúc âm, nhất định người ta sẽ “bị nộp”. Chỉ những kẻ hèn nhát mới được an lành. Thánh giá đã có mặt ngay từ khởi đầu Phúc âm Marcô (chúng tôi sẽ gởi đến quí vị bản khảo sát các đặc tính của Phúc âm Marcô, như năm ngoái là bản khảo sát về Mattheo.). Bóng dáng thánh giá sẽ đổ trên các biến cố cho đến khi Chúa Giêsu công khai công bố sự hiện diện của nó trên cuộc đời Ngài và trên cuộc đời những ai theo Ngài. Nhưng đa phần sẽ từ chối hậu quả của việc theo Chúa.
Câu nói đầu tiên của Ngài là: “Thời giờ đã mãn và triều đại Thiên Chúa gần đến. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin mừng.” (Bài Phúc âm này là nguyên văn Mt 12, 17-23). Thời giờ đã mãn, tức cơ hội tuyệt hảo để lãnh ơn thương xót. Thiên Chúa quyết định hành động trên nhân loại, ban ơn tha thứ và cứu độ. Điều mà các tổ phụ trông đợi từ lâu. Cho nên chẳng lạ gì thánh Marcô mô tả Chúa Giêsu rao giảng cùng nội dung với Giô-na và các tiên tri khác: “Hãy hối cải và tin vào lòng thương xót Chúa”. Từ Hy-lạp dùng ở đây là “metanoia”, tức thay đổi trái tim và quay về với Thiên Chúa. Chúa Giêsu không những kêu gọi dân chúng thay đổi thái độ và hành động. Ngài còn kêu mời họ tin vào triều đại Thiên Chúa đã tới gần, nghĩa là vào việc Ngài làm và điều Ngài nói. Những lời rao giảng của Ngài và những việc Ngài thực hiện, chính là công trình của Thiên Chúa. Nói cách khác, Thiên Chúa đã hiện diện nơi Đức Kitô. Ngài thi ân giáng phúc cho dân chúng, làm tròn lời Thiên Chúa hứa với các tổ phụ từ bao đời trước. Thống hối chẳng có ích lợi gì nếu không tin vào ơn tha tội. Cho nên Chúa Giêsu đã nối kết hai nội dung đó. Khi chữa lành bệnh nhân do bốn người khiêng đến, Chúa Giêsu đã tuyên bố Ngài có quyền tha tội như Thiên Chúa vậy. Thế thì thống hối là tin vào Ngài mà thay đổi con tim và nếp sống. Không làm như vậy thì làm sao bày tỏ lòng ăn năn? Ngược lại, chỉ có những người chân thành chấp nhận lời Ngài mới là kẻ thống hối thật. Chúng ta hành xử thế nào? Liệu có đúng là chúng ta theo Chúa Giêsu nhưng không thay đổi trái tim và tính hư nết xấu?
Các biến cố kế tiếp trong bài Tin mừng hôm nay là hệ quả tất yếu của Metanoia mà Chúa Giêsu kêu gọi. Bốn tông đồ đã mau mắn nghe theo tiếng gọi của Ngài. Họ từ bỏ tất cả, chấp nhận tất cả những thử thách của việc theo Ngài. Đây là tấm gương rất cụ thể cho chúng ta, nếu chúng ta muốn thực sự làm môn đệ Chúa. Giả hình không có ý nghĩa và bài Phúc âm chẳng liên quan đến mình. Chúng ta hãy nghe thánh Marcô kể: “Và các ông bỏ cha mình là ông Dêbêđê ở lại trên thuyền với những người làm công, mà đi theo Người.” Té ra xưa nay chúng ta chưa theo Chúa thực sự vì còn giữ lại nhiều thứ, ngay cả nếp sống bê tha, dễ dãi. Mêtanoia có nghĩa thay đổi nếp sống cũ và trơ mặt chai như đá đi theo hướng ngược lại mà Thiên Chúa thúc giục.
Thí dụ, rượu chè say sưa thì phải đạm bạc tỉnh táo. Đĩ điếm dâm dục thì phải thanh sạch khiết trinh. Nhung lụa thì phải khó nghèo. Kiêu căng thì phải khiêm tốn nghe theo lẽ phải và sự thật. Tham lam keo kiệt thì phải rộng rãi, hào hoa, độc ác ích kỷ thì phải nhân hậu từ bi, vân vân. Chúa Giêsu mô tả những người hoán cải là nên giống như trẻ thơ. Điều ám chỉ là phải từ bỏ quá khứ tội lỗi và khởi sự nếp sống hoàn toàn mới. Tính ngây thơ, chân thật, phó thác của con trẻ thì ai nấy đều rõ cả. Nó rất cụ thể trong bất cứ gia đình nào. Không phải tìm kiếm đâu xa. Có điều là chúng ta bắt chước được không? Những người quen với nếp sống kiêu căng, bê tha, rượu chè, đàng điếm thì dĩ nhiên không thể coi nếp sống đó là lý tưởng trọn lành. Nhưng Chúa Giêsu lại nhấn mạnh đến nếp sống như vậy. Thật là một cuộc đổi đời to lớn cho các môn đệ Chúa. Và họ phải thực hiện nó trong giây lát, như Giô-na hay như bốn tông đồ hôm nay. Nhờ sự can thiệp mạnh mẽ của Thiên Chúa, lời đáp trả của bốn tông đồ Andrê, Simon, Giacôbê và Gioan ảnh hưởng sâu đậm đến mỗi người chúng ta. Đó là lời đáp trả hoàn toàn và mau lẹ.
Giống như các vị, chúng ta cũng muốn nhiều hơn trên con đường thiêng liêng: nhiều đời sống Thiên Chúa, nhiều trung tín, nhiều nhiệt thành, nhiều đáp trả nhanh chóng những tiếng gọi của Thiên Chúa, nhiều thay đổi tự phát khi cơ hội tốt nẩy sinh, nhiều niềm vui khi mình không bị các nết xấu đè nặng, nhiều nhiệt tâm phụng sự Chúa trong các hoạt động tông đồ, nhiều thoả mãn khi có cơ hội hầu việc Chúa, nhiều khôn ngoan khi giải quyết các khó khăn trong cuộc đời, nhiều sáng mắt, sáng lòng trên con đường theo Chúa, nhiều can đảm chịu đựng bệnh tật, hạn chế.
Tuy nhiên khi nhìn đến gương sáng của các tông đồ, chúng ta phải ghen tương về thái độ hối cải và từ bỏ của họ. Thế giới tân thời dĩ nhiên nhiêu khê và cám dỗ hơn thế giới đơn giản của các Tông đồ. Để có thể làm những cuộc trở lại nhanh chóng như họ. Nhưng suy nghĩ như vậy thì quá đơn giản để rũ bỏ trách nhiệm theo Chúa. Đức Giêsu không chỉ kêu gọi các môn đệ hơn 2000 năm về trước. Ngài vẫn kêu gọi chúng ta hôm nay, ngay lúc này và tại nơi chúng ta làm việc, sinh sống. Chúng ta nên dẹp bỏ các thoái thác và đừng áp dụng bài Phúc âm cho những thời đại cổ xưa, đơn giản hơn, hoặc cho những thày tu, bà phước. Lời kêu gọi của Thiên Chúa luôn là vấn đề thời sự cho hết mọi tín hữu. Mỗi người đều được Thiên Chúa mời gọi bây giờ. Bí tích rửa tội nhắc nhở điều đó.
Vậy trước bàn thờ Thánh Thể, xin cho chúng ta được
mở trí, mở lòng nghe tiếng gọi rõ ràng của Chúa Giêsu : “Các anh hãy đi theo
tôi”. Ơn thánh đã ban cho Ninivê để được tha thứ tội lỗi. Ơn thánh cũng là nội
dung đáp trả tiếng Chúa Giêsu kêu mời hôm nay. Làm thế nào các Tông đồ có thể
thay đổi nếp sống mà Thiên Chúa đòi hỏi để đi theo Chúa Giêsu? Rõ ràng ơn thánh
đã đi theo họ suốt tiến trình làm môn đệ, thúc đẩy họ hy sinh tất cả để theo
Ngài, chịu đựng tất cả để trung thành với Ngài. Ơn thánh đã ban năng lực để các
Tông đồ hiến dâng mạng sống cho Chúa Kitô. Họ sẽ hoàn toàn như Gioan tẩy giả và
Chúa Giêsu sẵn lòng “bị trao nộp” vì chân lý nước trời. Xin cho mỗi người chúng
ta đủ can đảm noi gương họ: Hối cải và ăn năn vì triều đại Thiên Chúa đã đến
gần. Amen.
Hãy Theo Ta
Mc 1:14-20
Lm. Jude Siciliano, op (Chuyển ngữ FX Trọng Yên, OP)
Anh chị em thân mến,
Nếu anh chị em muốn tìm tính khôi hài trong Kinh Thánh hãy đọc sách Giô-na. Hôm nay sách thánh trình bày câu chuyện hài của ngôn sứ Giô-na. Ngôn sứ này được xem như là ngôn sứ hạng nhất. Thiên Chúa giao việc cho ngôn sứ và ông đã thực hiện ngay. Ông đi rao giảng cho dân thành Ni-ni-vê, họ liền ăn năn hối cải, và như thế là ngôn sứ đã hoàn thành được công việc mà Chúa đã giao. Thế là hết chuyện. Nhưng không phải vậy. Câu chuyện vui được thể hiện chung quanh công tác của ngôn sứ, nhờ đó chúng ta có thể thấy được lòng thương xót của Chúa.
Sách Giô-na rất đặc biệt. Không như những sách của các ngôn sứ khác, nó không chứa các lời giảng của ông. Thay vào đó, nó lại trình bày ơn Chúa mời gọi ông và ông đã đáp lại như thế nào. Khởi đầu, ông Giô-na đã từ chối lời Chúa, không đi giảng cho dân Assyria ở thành Ni-ni-vê. Người Assyria là kẻ đô hộ, cai trị, và bị dân địa phương thù ghét. Ông Giô-na không muốn dính líu gì với những người Assyria đó. Giô-na biết là nếu ông rao giảng cho họ thì họ sẽ hưởng được ơn tha thứ của Chúa, mà Giô-na lại không thể chấp nhận điều này. Vì vậy Giô-na chạy xuống tàu đi trốn. Chúng ta biết là tàu bị sóng gió và ông ta bị ném xuống biển và bị cá nuốt. Ba ngày sau " ĐỨC CHÚA bảo con cá, nó liền mửa ông Giô-na ra trên đất liền."(2:11). Đó là cách mà Giô-na đến thành Ni-ni-vê. Đoạn sách thánh đọc hôm nay là lần thứ hai Chúa bảo Giô-na đi giảng cho dân Ni-ni-vê. (Bài đọc bỏ đoạn "Lời Đức Chúa đến với Giô-na LẦN THỨ HAI")
Thiên Chúa chỉ làm những gì mà Ngài muốn: Ngài muốn cho dân chúng khắp mọi nơi biết lòng thương xót của Ngài, cho người tốt cũng như người xấu, những người không muốn nghe lời Ngài. Những người Assyria xấu ở Ni-ni-vê có làm gì đâu để được hưởng lòng thương xót của Chúa? Họ chẳng làm gì cả. Và đây chính là câu chuyện về lòng nhân từ của Thiên Chúa. Nó không dựa vào việc chúng ta có đáng được hay không. Nếu chúng ta đáng được hưởng thì không còn lòng thương xót Chúa nữa.
Dân thành Ni-ni-vê nghe lời rao giảng của Giô-na, và họ đã ăn năn hối cải. Nhưng không phải chỉ có họ mới ăn năn thôi. Mà chính Chúa cũng ăn năn nữa. Thật là chuyện lạ đối với chúng ta! Nhưng trong Cựu Ước Thiên Chúa ăn năn gấp 2 lần con người. ‘’ĐỨC CHÚA hối hận vì đã làm ra con người trên mặt đất’’, rồi Ngài gây nên lụt Đại hồng thủy (St 6:6). Nhưng có nhiều lần Chúa hối hận và không trừng phạt như trong đoạn sách thánh đọc hôm nay. Thánh Kinh cho thấy dân Do Thái, cầu xin Thiên Chúa hồi tâm, thay lòng, để họ không bị trừng phat. Ngôn sứ Giô-na biết là nếu ông rao giảng cho dân thành Ni-ni-vê thì họ sẽ ăn năn hối cải, và Thiên Chúa cũng vậy. Ông nói với Chúa "....Thật vậy, con biết rằng Ngài là Thiên Chúa từ bi nhân hậu, chậm giận và giàu tình thương, và hối tiếc vì đã giáng họa."(4:2)
Giô-na biết là Thiên Chúa sẵn sàng khoan dung hơn là kéo dài cơn giận để giáng phạt, và ông ta lại muốn dân Ni-ni-ve bị phạt vì những điều ác họ đã làm đối với dân Israël. Tổ phụ dân Do Thái đã viết để lại câu chuyện về lòng khoan dung của Thiên Chúa mà họ không hiểu được. Họ muốn nhắc nhớ con cháu là nếu họ mắc lỗi với Thiên Chúa (và họ đã nhiều lần mắc phải!), nhưng biết ăn năn hối cải, Thiên Chúa sẽ thương xót họ. Chính Thiên Chúa cũng hối hận và không trừng phạt họ. Đó là điều Thiên Chúa đã làm đối với dân thành Ni-ni-vê, và Ngài cũng đã làm đối với chúng ta mỗi khi chúng ta ăn ăn hối cải trở lại xin Thiên Chúa thương xót chúng ta.
Thánh Phaolô tỏ vẻ dể dãi đối với vấn đề hôn nhân, anh chị em nghĩ sao?" "Vậy từ nay những người có vợ hãy sống như không có". Chúng ta cần phải hiểu ý thư thánh Phaolô theo thời gian lúc đó. Những Kitô hữu đầu tiên tin rằng, họ đang sống gần ngày tận thế, và Chúa Giêsu sắp trở lại khải hoàn. Với ý nghĩ như vậy, nên thánh Phaolô nhấn mạnh đến việc phục vụ Thiên Chúa ngay lúc bấy giờ và hãy để những chuyện xác thịt thế gian qua một bên. Rồi từ ngày đó đến nay, trải qua nhiều thế hệ, vấn đề ngày tận thế phai nhạt dần. Nhưng chúng ta vẫn phải lưu ý đến tư tưởng của Thánh Phaolô thời đó, là Chúa Kitô sẽ trở lại ngay, và chúng ta nên nghĩ đến ý định là phải phục vụ Thiên Chúa trước tiên, bất kể ơn gọi đến với chúng ta ở đâu
"Thời gian chẳng còn bao lâu..." diễn tả thật hợp với Phúc âm thánh Mác-cô. Chúa Giêsu vừa chịu phép rửa ở sông Giô-đăn (1:9-11), vừa bị cám dỗ trong sa mạc (1:12-13). Bây giờ thánh Mác-cô nhắc đến việc Chúa Giêsu đi giảng ở Galilê. Chúa Giêsu tiếp tục công việc của Ngài. Và Phúc âm của thánh Mác-cô rất ngắn gọn, cho thấy dường như Chúa Giêsu không có nhiều thời gian. Ngài lo đến việc đi Jerusalem nên đã tuyển chọn những môn đệ đi theo ngài, nghĩa là vác thánh giá đi theo Ngài lên nơi chịu nạn. Phúc âm thánh Mác-cô là lời mời gọi chúng ta đi theo Chúa Giêsu với hy vọng vì " nước trời đã đến".
Dân Do Thái đã bao nhiêu lần bị đô hộ, và họ đang trông đợi Thiên Chúa đến với họ để lập nên một quốc gia mới. Bây giờ họ mong điều đó được thực hiện nơi Chúa Giêsu. Nhưng Chúa Giêsu rao giảng, mời gọi dân chúng không nên đặt hy vọng vào những giá trị trần thế. Chúa Giêsu khuyên họ nên chấp nhận lề luật của Thiên Chúa trong cuộc sống. Điều thứ nhất chứng tỏ quyền lực của Thiên Chúa đã đến chính là lòng thương xót, sự tha thứ, và một đời sống mới theo đời sống của Chúa Giêsu trong tình thương và trong phục vụ.
Thánh Mác-cô nhanh chóng tiếp nối Phúc âm bằng lời Chúa Giêsu mời gọi các môn đệ đầu tiên. Trong các Phúc âm khác thì chuyện Chúa Giêsu gọi các môn đệ kéo dài. Nhưng Mác-cô viết ngắn gọn bằng cách chỉ cho biết là Chúa Giêsu gọi họ, và các ông đang đánh cá liền bỏ thuyền và lưới đi theo Ngài. Thật sự các môn đệ tin cậy vào Chúa Giêsu một cách mau lẹ mà không do dự.
Hiện nay, nền kinh tế thế giới đang suy sụp. Có rất nhiều lý do cho việc suy sụp này. Không ít kẻ gian lận, lừa bịp làm nhiều người mất việc làm, mất rất nhiều tiền bạc họ đã dành dụm. Bởi thế, khi nói đến sự tin tưởng, và giao tương lai sự sống của mình cho người khác, chúng ta cảm thấy ngại ngùng. Chúng ta muốn tìm hiểu sự thật trước đã. Tôi phải hy sinh những gì? Họ có cam đoan gì không? Tôi sẽ được những lợi tức gì? Họ có thể cho tôi biết là chắc chắn tôi sẽ không bị hao mất gì không? Đây là những câu hỏi tôi muốn được trả lời trước khi tôi gặp người vừa ngang qua như Chúa Giêsu vừa gọi tôi "hãy theo thầy ... ‘’
Theo Phúc âm này thì những người đi theo Chúa Giêsu sẽ xem xét những việc Ngài làm, những lời Ngài nói. Chúa Giêsu sẽ hứa với chúng ta những thành quả mỹ mãn, lợi tức dồi dào và một cuộc sống an toàn. Không thật vậy đâu. Những người nghe lời Chúa Giêsu mời gọi đi theo Ngài sẽ phải bỏ mình, sẽ mất mọi thứ để được đi theo Ngài.
Chúa Giêsu không để mất nhiều thì giờ. Ngài chịu phép rửa, chịu cám dỗ rồi đi mời gọi các môn đệ. Các ông gặp Ngài một cách bất ngờ, và chính Ngài đưa ngay việc làm cho các ông. Đối với chúng ta, điều gì khiến chúng ta mãn nguyện? Chúa Giêsu đã mời gọi các môn đệ và chúng ta. Ngài chỉ muốn chúng ta đặt hết niềm tin vào Ngài. Chúa Giêsu đưa chúng ta đến gần Thiên Chúa :"Nước trời đã đến". Nếu chúng ta trả lời "vâng" và chúng ta tin cậy vào Chúa Giêsu thì chúng ta hãy bỏ những gì đã làm chúng ta xao lãng. Và chúng ta đáp lại lời mời gọi của Ngài để "ăn năn và tin cậy" và phó dâng mọi sự cho Ngài.
Thánh Mác-cô đã đánh trúng vào tâm hồn chúng
ta. Chúng ta biết là phải quyết định mau lẹ để theo Chúa Giêsu. Chúng
ta đã nghe Ngài nói "hãy theo Thầy" từng ngày trong cuộc sống. Chúng
ta phải chọn lựa. Vậy mỗi khi nghe lời Chúa gọi, chúng ta có quên đi
không? Chúng ta có muốn giúp đỡ người đang cần chúng ta không? Chúng ta
có giúp người nghèo nhiều hơn là sắm sửa cho chúng ta không? Chúng ta
có nhận thấy được những bất công hay lầm lỡ của chúng ta? Trong tất
cả những trường hợp này và biết bao những trường hợp khác, chúng ta
đều nghe một lời mời gọi mà Chúa Giêsu đã nói với các ông đánh cá,
và cũng như các ông, chúng ta đã bỏ hết mọi sự để theo Ngài chưa.
Cộng Đoàn Đầu Tiên
Mc 1,14-20
G. Nguyễn Cao Luật, OP
Trước hết là Tin Mừng
Hội Thánh đã được khởi đầu như thế nào ? Người ta vẫn thường đặt câu hỏi này và thường nghĩ đến các cộng đoàn Kitô giáo tiên khởi. Thế nhưng, trước khi có các cộng đoàn này, đã xuất hiện một cộng đoàn gồm các môn đệ, vây quanh Ðức Giêsu. Trong số này, những người được gọi đầu tiên là các ông Phêrô, Anrê (hai anh em). Giacôbê và Gioan (hai anh em). Cả bốn ông đều là những ngư phủ miền Ga-li-lê. Chính nơi các ông và từ các ông mà tất cả được khởi đầu.
Trong thời gian vừa qua, Ðức Giêsu đã đi rảo đây đó trong miền Ga-li-lê để giảng dạy và chữa lành. Người nói : "Nước Thiên Chúa đã đến gần rồi. Anh em hãy sám hối và tin vào Tin Mừng". Người đi từ ngọn đồi này sang ngọn đồi khác và giảng dạy trong các hội đường. Người giải thích những điều được ghi trong sách mà lúc này được gọi là Cựu Ước, nhưng rất ít kẻ hiểu được giáo huấn và đời sống của Người. Chẳng hạn như tại Na-da-rét, quê hương của Người, dân chúng đã đón tiếp Người với thái độ thù nghịch. Họ đã xua đuổi Người bởi vì Người đã nói rằng mọi lời ngôn sứ đã hoàn tất nơi chính Người. Theo họ, không ai có thể là ngôn sứ nơi quê hương của mình ...
Khởi đầu của Kitô giáo không phải là truyền bá những điều phải tin, không phải là đặt một hệ thống những trình bày về thiêng liêng và luân lý. Trái lại Kitô giáo đã được khởi đầu với một biến cố dứt khoát, một cuộc xuất hiện, một Lời tức là Ðức Giêsu Kitô. Chính từ biến cố này, chính từ con người này mà niềm tin được khơi mào và tiến triển. Ðức Giêsu Kitô chính là Tin Mừng của Thiên Chúa. Con Người này có thể nói : "Nước Thiên Chúa đã đến gần rồi" bởi vì chính Người đang có mặt. Nhờ Ðức Giêsu Kitô và trong Ðức Giêsu Kitô, Thiên Chúa thiết lập vương quốc và cứu độ nhân loại.
Theo nhãn quan này, kẻ lưới người đầu tiên chính là Ðức Giêsu. Người không bắt chộp lấy nhân loại, nhưng loan báo cho họ biết về một Tin Mừng. Người cho họ cảm nếm được dư vị ngọt ngào -có thể nói như thế- trong các tín điều Kitô giáo : các bí tích, những mối phúc, Hội Thánh ... cũng như về Ðấng Cứu Thế, Ðấng mặc khải về một Người Cha đầy tình yêu thương. Những ai đón nhận lời loan báo này, những ai bước theo Ðức Giêsu cách vô điều kiện thì nhận được đức tin, được ơn sám hối. Ðiều này trái ngược hẳn với việc thừa hưởng những chân lý mà không kèm theo một thái độ dấn thân.
Giờ đây, bên bờ hồ Ti-bê-ri-a, Ðức Giêsu bắt đầu sứ
mạng và công việc của Người. Ca-phác-na-um, một thị trấn nằm ở phía bắc Biển Hồ,
đã trở thành điểm xuất phát.
Ðây quả là một thời điểm quan trọng : sau khi đã rao giảng -một mình-
đệ có vẻ như rất giản dị : "Các anh hãy theo tôi ... và họ đã đi theo Người".
Thật sự, câu chuyện rất giản dị này lại bao hàm một loạt những đỗ vỡ, những cuộc
đoạn tuyệt.
Ðức Giêsu và ông Gioan Tẩy Giả
Câu đầu tiên trong bản văn cho thấy thời kỳ của ông Gioan Tẩy Giả đã chấm dứt. ông Gioan bị bắt giam và mở ra thời kỳ của Ðức Giêsu. Thời kỳ này diễn ra theo một con đường khác : Ðức Giêsu đến miền Ga-li-lê.
Như thế, thời gian của những kẻ dọn đường, những vị tiền hô đã chấm dứt : bây giờ là thời gian loan báo Nước Thiên Chúa, thời gian của các môn đệ và Vị Thầy, thời gian của Hội Thánh.
Nghề nghiệp
Hai ông Si-mon và Anrê được gọi khi các ông đang làm công việc quen thuộc của mình là quăng chài xuống biển. Khi được gọi, hai ông liền bỏ chài lưới, bỏ nghề của mình, tức là cắt đứt với công việc tạo ra nguổn lợi vật chất đổng thời với dấu chỉ tượng trưng cho vị trí của họ trong xã hội.
Tuy nhiên, lời mời gọi của Ðức Kitô "lưới người như lưới cá" đã thay đỗi hoàn toàn công việc làm của các ông, mặc dù lời mời gọi này cũng nhấn mạnh đến mối liên hệ giữa cuộc sống hằng ngày của các ông với đời sống mới do Ðức Giêsu đem lại. Như vậy, sự cắt đứt là một bước đường bó buộc, còn sự sám hối là một cuộc trở về của nội tâm, một cách thức khác để tiếp tục sống, sống có ý nghĩa và giá trị hơn.
Gia đình
Ðối với hai ông Giacôbê và Gioan, cũng là một cuộc cắt đứt, nhưng là với gia đình và với khung cảnh quen thuộc, gần gũi nhất. Họ đã bỏ cha mình là ông Dê-bê-đê ở lại trên thuyền với những người làm công.
Các môn đệ bỏ lại cha của mình để đón nhận một người cha mới : họ sẽ trở nên con cái Thiên Chúa (Anh em chỉ có một Cha). Cuộc từ bỏ này có ý nghĩa của một cuộc sinh ra mới.
Theo nghĩa biểu tượng, sự kiện Ðức Giêsu tách lìa các môn đệ khỏi biển cả, môi trường các ông đang sinh sống, là biến cố nhắc lại công cuộc sáng tạo, bởi vì trở thành môn đệ của Ðức Giêsu không chỉ là thay đỗi về tình cảm, về mối liên hệ, nhưng là vươn lên tới một đời sống khác.
Sự giải phóng
Ðức Giêsu, một người xa lạ đi ngang qua, đã cắt đứt những thói quen, những cơ cấu xã hội có lẽ vốn được coi là căn bản nhất. Cuộc sống mới được khởi đầu, một khi nó được giải thoát khỏi những ràng buộc. Dầu vậy, cuộc sống mới này không có nghĩa là phủ nhận cuộc sống hằng ngày ; nhưng hướng tới chiều kích thiêng liêng, đó là sự sám hối vì Tin Mừng, là thay đỗi cách sống.
Mọi người đều được gọi
Với một vài câu ngắn ngủi, bài Tin Mừng hôm nay cho thấy Ðức Giêsu -Người Qua Ðường thần linh- đã không ngại ngùng phá vỡ bầu khí tầm thường của con người để đưa họ bước vào một cuộc phiêu lưu, thú vị hơn và có ý nghĩa hơn. Ðối với chúng ta, bản văn này có nhiều điều cần lưu ý.
Trước hết, ta nhận thấy rằng các tông đổ không phải là những người tự đề cử mình, họ là những người được chọn. Chính Ðức Kitô đã mời gọi họ. Cả ngày nay nữa, cũng chính Người kêu mời chúng ta và đợi chờ chúng ta đáp trả. Dĩ nhiên, không phải tất cả chúng ta được mời gọi trở thành môn đệ của Ðức Kitô theo nghĩa chặt, thế nhưng, chắc chắn là tất cả chúng ta đều được mời bước theo Ðức Kitô, môỵi người theo cách thức của mình.
Ðể bước đi theo Ðức Kitô, các tông đổ đã bỏ lại tất cả, khởi đầu là những tấm lưới quen thuộc. Ðối với các ông, tấm lưới là tất cả cuộc đời. Các linh mục, tu sĩ nam nữ là những người từ bỏ tất cả để hoàn toàn phục vụ Thiên Chúa. Ðối với chúng ta, câu chuyện về các môn đệ đầu tiên vẫn có ý nghĩa, bởi vì tất cả chúng ta đều được mời gọi từ bỏ những thói quen của mình, khước từ những dự định của mình để bước theo Ðức Kitô. Một cách đúng đắn, Kitô hữu là người đặt tất cả niềm tin cậy và cuộc sống của mình nơi Ðức Kitô.
Và nơi Ðức Kitô, có nghĩa là nơi một con người chứ không phải là nơi một lý thuyết hay một ý tưởng. Con người ấy chỉ cho chúng ta biết, qua các hành động của Người, cần phải làm gì, và con người ấy cũng chính là một gương mẫu. Hội Thánh đã được thành hình theo tiến trình đó, tức là dựa trên những tương quan giữa con người với con người : với Ðức Kitô và với tất cả những ai đang bước đi theo Người như chúng ta.
* * *
Lạy Thiên Chúa,
con rất sung sướng và vui mừng,
bởi vì Chúa yêu thương con
dù con bất xứng.
Lạy Thiên Chúa,
con rất sung sướng và vui mừng,
bởi vì Chúa là sức mạnh của con
giữa cuộc đời đầy dang dở.
Chúa là nguổn ủi an
khi tâm hổn con phiền muộn,
là ánh sáng chiếu soi nẻo đường tối tăm,
là sự giàu có
cho cảnh túng nghèo của con.
(theo G. Foch)
Sám hối và tin vào Tin Mừng
(Mc 1,14-20)
Giacôbê Phạm Văn Phượng, OP
“Hãy sám hối và tin vào Tin Mừng”. Tin Mừng là gì? có gì quan trọng mà người ta phải sám hối và đặt lòng tin vào đó ? Sám hối và lòng tin đi đôi với nhau như hai con mắt cùng nhìn vào một đối vật, sám hối sửa soạn cho lòng tin, lòng tin khởi đầu bằng sự sám hối. Sám hối gồm hai khía cạnh : khía cạnh tiêu cực là nhìn về quá khứ, nhìn lại dĩ vãng, để thấy đường mình đã đi, cuộc đời mình đã sống như thế nào, đúng hay sai, tốt hay xấu. Khía cạnh tích cực là hướng tới tương lai để sống đúng hơn và tốt hơn. Người sám hối trở nên khiêm tốn, bé nhỏ, từ bỏ mình, để đặt tất cả niềm tin vào sự công chính của Nước Trời, vào ơn cứu độ do Tin Mừng đem đến, còn tin là trao hiến, tin ai và tin điều gì ? Chúng ta hãy tìm hiểu nội dung của Tin Mừng gồm những vấn đề gì mà chúng ta phải sám hối và đặt lòng tin vào đó. Chúng ta có thể tóm lược nội dung của Tin Mừng vào hai phạm vi luân lý và giáo lý.
Về phạm vi luân lý : chúng ta thấy Tin Mừng đã đề cập tới những vấn đề quan trọng sau :
Thứ nhất, về hôn nhân, Chúa Giêsu đã lập luật hôn nhân bất khả phân ly và nhất phu nhất phụ : mỗi người chỉ được một vợ một chồng và phải trung thành chung thủy với nhau cho đến chết. Thứ hai, Chúa Giêsu đã đề cao tinh thần nghèo khó : người nghèo khó được Chúa chúc phúc, Chúa kêu gọi hãy nghèo của nhưng không nghèo lòng, ngược lại, người giàu của mà không giàu lòng thì khó vào nước trời như con lạc đà trước lỗ kim. Thứ ba, về luật lao động và tinh thần hợp tác, Chúa dạy: mọi người phải siêng năng làm việc để tự lực mưu sinh, lười biếng sẽ bị phạt, rồi phải biết cộng tác với nhau để cùng nhau thăng tiến. Thứ tư, vấn đề tiền của : tiền của nay còn mai mất, Chúa dạy : phải biết dùng tiền của làm phương tiện đi vào nước trời, mỗi người đừng quá đòi hỏi mà chỉ mong sao hằng ngày dùng đủ, rồi tin tưởng vào Thiên Chúa quan phòng, các tài nguyên thiên nhiên, hãy dùng chúng để kiến tạo hòa bình và biến gươm giáo thành cày cuốc. Thứ năm, để bảo đảm luật luân lý, Chúa dạy : mọi người phải coi nhau như anh em, phải yêu thương nhau, yêu thương cả kẻ thù nghịch với mình, cầu nguyện cho kẻ ngược đãi mình, mọi người phải tha thứ cho nhau. Thứ sáu, về vấn đề giáo dục trẻ em, Chúa dạy : phải yêu mến chúng, phải hướng dẫn chúng và không được làm gương mù gương xấu cho chúng, nước trời thuộc về những ai có tâm hồn đơn sơ như trẻ em. Thứ bảy, các nhân đức luân lý được đề cao : khôn ngoan, công bằng, vâng lời, tiết độ, kiên nhẫn, can đảm chịu đựng những đau khổ, khiêm nhường, hiền lành, trong sạch, phục vụ, tránh xa dịp tội và đừng làm gương mù.
Tóm lại, mọi người là anh em, là con cái Thiên Chúa, mỗi người là chi thể trong một nhiệm thể, cho nên, phải dùng tình thương mà đối xử với nhau và yêu nhau như Chúa yêu chúng ta.
Về phạm vi giáo lý : Tin Mừng đã mạc khải cho chúng ta biết bốn điều quan trọng : Thứ nhất, một Thiên Chúa có ba ngôi, chúng ta chỉ tôn thờ một Thiên Chúa mà thôi, Thiên Chúa có ba ngôi : ngôi thứ nhất là Cha, là Đấng tạo dựng vũ trụ trời đất muôn loài, ngôi thứ hai là Con, là Chúa Giêsu Kitô, Đấng xuống thế làm người để cứu chuộc mọi người, ngôi thứ ba là Thánh Thần, Đấng thánh hóa, an ủi và giúp đỡ mọi người. Cả ba ngôi chỉ là một Thiên Chúa, bằng nhau mọi đàng. Thứ hai, Chúa Giêsu là Thiên Chúa và là Thiên Chúa nhập thể, Ngài là một người như mọi người, có cha có mẹ, có quê hương tổ quốc, có sinh có tử, có sống và chết như mọi người, Ngài giống chúng ta mọi đàng chỉ trừ tội lỗi, nhưng Ngài cũng là Thiên Chúa, đồng bản tính với Chúa Cha, Ngài đến trần gian để dạy dỗ và cứu chuộc loài người, Ngài là đường, sự thật và sự sống, ai tin theo Ngài sẽ được sự sống đời đời. Thứ ba, về Nước Thiên Chúa, Nước Trời, đây là nước hằng sống, vĩnh cửu, là thiên đàng, muốn vào Nước Thiên Chúa phải tin và thực hành đức tin chứ không thể chỉ nói “lạy Chúa” mà vào được, nước Chúa có giá trị vô song, người ta phải hy sinh mọi sự, kể cả mạng sống để chiếm hữu nó. Thứ tư, Tin Mừng cho biết về Giáo hội qua những dụ ngôn người gieo giống, hạt giống tự mọc, hạt cải, tấm men, kho báu, viên ngọc quý, mẻ cá, bầy chiên…
Giáo hội có phẩm trật : Phêrô là đầu, tức Đức Giáo Hoàng sau này, các tông đồ, là các giám mục sau này, những vị lãnh đạo Giáo hội được Chúa trao quyền cầm buộc và cởi mở, ai muốn đến với Chúa phải đến với Giáo hội.
Có cuốn sách nào được người ta ham mộ, kính trọng như sách Tin Mừng không? có sách nào tồn tại suốt 20 thế kỷ và bán chạy như sách Tin Mừng không ? Sách Tin Mừng toàn bộ đã được dịch ra 236 thứ tiếng, và còn cả 100 thứ tiếng nữa đang sửa soạn để dịch Tin Mừng, có sách nào khích lệ, đổi mới con người bằng sách Tin Mừng không ? Cho nên, vấn đề đặt ra cho chúng ta là chúng ta có đọc Tin Mừng hay không ? nếu chúng ta không chịu đọc thì sách có hay mấy cũng là không hay, cũng như đã gọi là thuốc hay mà chúng ta không dùng thuốc thì làm sao khỏi bệnh được ?
Chúng ta hãy nhớ : sách Tin Mừng là lời Thiên Chúa hằng sống, chúng ta có đọc, có sống Tin Mừng thì chúng ta mới thấy được sự sống ấy dồi dào ra sao, nơi đâu có ánh sáng Tin Mừng nơi ấy tràn đầy hy vọng cho hiện tại và tương lai. Ước mong mỗi gia đình đều có sách Tin Mừng, chúng ta có đủ thứ sách mà lại thiếu sách Tin Mừng thì thật đáng tiếc. Nhưng có sách mà không dùng, không đọc cũng như không có. Ước mong chúng ta hãy đọc và sống theo những điều chúng ta đọc, bảo đảm bản thân chúng ta và gia đình chúng ta sẽ tốt đẹp.
Lời Chúa Và Thánh Thể
Nước Trời Đã Đến Gần, Hãy Sám Hối
Mc 1,14 – 20
Lạy Chúa Giêsu Thánh Thể !
Lời khởi đầu cho sứ vụ loan giảng Tin Vui Nước Trời, Chúa khẳng định : “Triều đại Thiên Chúa đã đến gần”. Thiên Chúa đã xuất hiện và đang ở giữa con người (Xc. Ga 1,14). Sự hiện diện của Ngài báo hiệu Nước Thiên Chúa đã bắt đầu và con người sẽ được vinh phúc chung hưởng gia nghiệp với Ngài.
Nước Trời là Thiên Chúa. Ở nơi Ngài, con người được tràn đầy Ân sủng, tình thương và sự sống viên mãn. Nước Trời không đâu xa mà hệ tại nơi chính mỗi con người ; trong sự tương quan hiệp thông thâm sâu giữa hữu thể con người và Thiên Chúa. Con người hoàn toàn có khả năng tìm thấy Nước Trời trong tầm tay, bởi Thiên Chúa đã tự hạ mặc lấy xác phàm, đến và ở giữa con người. Vì vậy, “ai tin vào Người Con là tin vào Đấng đã sai Người Con, thì có sự sống đời đời và khỏi bị xét xử, nhưng đã từ cõi chết bước vào cõi sống” (Ga 5,24).
Cùng lời loan báo Nước Trời đã đến và đang hiện diện, Chúa đưa ra điều kiện đầu tiên để con người được hưởng Ơn Cứu Độ : “Hãy sám hối !”. Sám hối là quay về với Thiên Chúa, trở lại tình trạng nguyên thủy. Sám hối là thay đổi lối sống sai lầm, xóa sạch con người nhơ nhớp tội lỗi, thanh tẩy ký ức đen tối, rũ bỏ não trạng thuần lý, điều chỉnh ý nghĩ và ước muốn của mình sao cho phù hợp nẻo chính đường ngay.
Ăn năn sám hối đòi buộc mỗi người phải “làm” nhiều hơn là chỉ đọc kinh, ăn chay hãm mình và lo buồn về tội lỗi đã phạm. Ăn năn sám hối đòi mọi người dứt khoát từ bỏ những điều bất xứng để thảnh thơi chạy theo tiếng gọi lương tri. Ăn năn sám hối không chỉ gói gọn trong một khoảng thời gian, nhưng đòi phải liên lỉ ; phải luôn tỉnh thức chiến đấu với cám dỗ của ma quỷ. Ăn năn sám hối đòi hỏi sự liên tục để ngày càng trở nên gần Đức Kitô và giống như Đức Kitô.
“Phải tin vào Tin Mừng !”, đó là điều kiện kế tiếp được vào Nước Trời. Lời Đức Giêsu loan giảng là biểu chứng sứ điệp Tin Mừng Tình Thương Thiên Chúa dành cho con người. Tin Mừng Đức Giêsu đem đến không chỉ giới hạn cho một dân tộc, một quốc gia, nhưng cho tất cả mọi người, mọi vùng, mọi lãnh thổ và cho khắp cùng cõi vũ trụ ; không có thứ Tin Mừng nào sánh nổi với Tin Mừng Đức Giêsu mang lại cho nhân loại :
- Tin Mừng Ngài chứng minh một Lời Hứa (Xc. Ep 3,6); lời hứa được thiết lập giữa Thiên Chúa và loài người ; lời hứa Con Người sẽ chiến thắng tội lỗi.
- Tin Mừng Ngài là hồng ân Cứu Rỗi (Xc. Ep 1,13) ; sự cứu rỗi toàn diện con người, thúc đẩy con người sống cuộc đời cách vinh thắng và chinh phục tội lỗi ; sự cứu rỗi mang sức mạnh vượt thắng tất cả mọi trở ngại.
- Tin Mừng Ngài chất chứa Sự Thật (Xc. Ga 2,5 ; Cor 1,5) ; sự thật hoàn trọn về một Thiên Chúa đầy uy quyền và ngập tràn yêu thương ; một Thiên Chúa quí phái không cao xa, nhưng luôn gần gũi và yêu thương nâng đỡ con người trong mọi bước đường.
- Tin Mừng Ngài tràn trề Hy Vọng (Xc. Cor 1,23) ; niềm hy vọng lạc quan, phấn khởi vui tươi.
- Tin Mừng Ngài tỏa lan Bình An (Xc. Ep 6,15) ; sự bình an trong bản tính, lối suy nghĩ cũng như hành động con người ; sự bình an nội và ngoại tại bản thân ; sự bình an giữa thân thể và tâm hồn.
- Tin Mừng Ngài mang Sự Sống Vĩnh Cửu (Xc. 2 Tm 1,10) ; sự sống không có ở trần gian, nhưng được đem đến trần gian và biến trần gian thành con đường đến nơi hạnh phúc vĩnh hằng.
Sau cùng, Thiên Chúa tha thiết mời gọi con người hãy nhanh chân, mau mắn, quảng đại, nhiệt tâm, can đảm cất bước theo Ngài cho đến cùng. Cũng như các tông đồ xưa, Thiên Chúa đòi con người tự do vâng lời và luôn sẵn sàng ra đi lưới người về cho Ngài :
- Theo Chúa ngày nay không phải đi qua các nẻo đường Palestina, nhưng mở rộng khắp cùng trái đất ; không gói gọn trong họ hàng, thân thuộc, nhưng mở rộng với tất cả mọi người.
- Theo Chúa ngày nay không phải do sự quyến rũ bởi một ý thức hệ, nhưng bởi một Giêsu là Thiên Chúa gương mẫu. Lời nói và hành động của Người trở nên ánh sáng đích thực cho con người sẵn sàng bước theo, cho dù phải hy sinh đến tính mạng.
- Theo Chúa ngày nay không đòi buộc con người từ bỏ nghề nghiệp, nhưng cần phải biết chia sẻ sứ mệnh Ngài trong mọi biến cố vui buồn cuộc đời. Ngay trong những công việc thường ngày, cần mỗi người ý thức việc theo Chúa là phải thực thi Lời Ngài ; vác thập giá mình (Xc. Mc 8,34); sẵn sàng hy sinh tất cả cho chân lý Tin Mừng và hạnh phúc mọi người (Xc. Mc 8,35) dưới tác động Thánh Linh.
Lạy Chúa,
Ngày ngày chúng con vẫn tin rằng : “Ngài luôn hiện diện và đồng hành với nhân loại” (Xc. Mt 28,20). Chúng con biết Chúa vẫn hằng đứng cửa chờ đợi, trông ngóng chúng con, dù đêm đã khuya và đang chuyển dần về sáng. Thế nhưng, chúng con không cảm thấy mình cần phải khẩn trương quay về. Chúng con muốn gặp Chúa nhưng vẫn chưa nỗ lực tìm Ngài trong cuộc sống. Chúng con còn trì hoãn, chần chừ cho những cuộc vui chơi, những lạc thú bên ngoài mà chưa thực lòng sẵn sàng tỉnh thức để đón chờ ông chủ trở về (Xc. Lc 12, 35-40). Chúng con vẫn tự nghĩ thời gian còn dài, không cần phải vội vàng.
Điều luật tối trọng Chúa đòi chúng con phải thực thi là: Mến Chúa Yêu Người (Xc. Mt 22, 37-40). Thế nhưng, nhiều lúc chúng con coi Lời Chúa như cơn gió thoảng ngoài. Chúng con vẫn đọc kinh, đi lễ, rước lễ, siêng năng lãnh nhận bí tích,… trong khi cung cách đối xử với anh chị em còn quá nhiều thiếu xót, vướng mắc, bất công ; chưa phản ánh cách sinh động Tin Mừng Tình Yêu của Chúa cho mọi người nhận biết.
Lạy Chúa,
Năm cũ sắp qua đi, năm mới đang gần kề, mọi nơi đang
cố gắng chiết toán, tổng kết, kiểm định lại những dự tính, hoạt động trong năm
qua, đồng thời lên kế hoạch cho năm sắp tới. Xin Chúa giúp chúng con cũng biết
tĩnh lặng tính sổ cuộc đời, biết nhận ra những lầm lỗi, sai phạm, thiếu xót, vấp
ngã nơi con người chúng con. Xin cho chúng con biết thực lòng sám hối chân nhận
những yếu đuối bản thân trước mặt Chúa và anh chị em. Xin cho chúng con biết lấy
Tin Mừng làm kim chỉ nam cho cuộc sống và biết trải rộng sức sống Tin Mừng cho
mọi người. Amen.
Các ông bỏ mọi sự và đi theo Người
(Mc 1, 14 - 20)
GB. Nguyễn Tuấn Dũng, OP
Ngay từ lúc đầu thực hiện sứ vụ công khai, Đức Giêsu cho thấy rằng Ngài khao khát mọi người đón nhận Tin Mừng cứu độ. Để Lời được vang xa đến với mọi nơi, Ngài cần đến sự cộng tác của con người. Bởi vậy, Đức Giêsu đã kêu gọi một số người đầu tiên để Ngài huấn luyện và sai họ đi. Có thể ta sẽ ngạc nhiên khi thấy lời kêu gọi của Đức Giêsu được đáp trả bằng một thái độ dứt khoát. Tin mừng kể lại, các ông: Simon, An-rê, Gia-cô-bê và Gioan đã bỏ mọi sự và đi theo Người. Còn chúng ta thì sao? Chúng ta sẽ đáp trả lời kêu mời ấy thế nào, khi Chúa ngỏ lời với chúng ta?
Trình thuật thánh Mác-cô mở đầu với việc ông Gioan bị nộp. Như ta biết ông chính là vị Tiền Hô đi trước để dọn đường cho Đấng Cứu Thế. Sứ vụ của người sai đi đã kết thúc như vậy đó. Khó khăn và bấp bênh dường nào. Chẳng phải cuối cùng ông đã phải lãnh lấy cái chết để bảo vệ chân lý đó sao? Từ biến cố ông Gioan bị nộp, thánh sử giới thiệu cho ta một con người mới. Đó là Đức Giêsu với sứ vụ đem ơn cứu độ đến cho con người. Và để mọi người được đón nhận Tin mừng, Ngài cần đến sự hợp tác của con người. Ngài khởi đi từ việc gọi các môn đệ đầu tiên.
Ngày ấy, nơi biển hồ Ga-li-lê, Đức Giêsu đã thấy những hình ảnh sống động của người ngư phủ. Họ đang hăng say làm việc, đang quăng lưới đánh bắt cá, hoặc đang ngồi trong thuyền để vá lưới. Ngài đến và kêu gọi họ: "Các anh hãy theo tôi." Đức Giêsu đã thấy con người của các ông. Ngài thấy công việc hàng ngày của các ông. Để từ chính con người hèn mọn ấy, với những công việc chân chất ấy, Ngài thực hiện điều kỳ diệu! Như một chút muối ướp cho mặn đời. Như một dúm men làm dậy cả khối bột. Ngài làm cho các ông thành "những kẻ lưới người như lưới cá". Cảm nhận được sức mạnh lôi cuốn có sức biến đổi của Đức Giêsu, người môn đệ đã mau mắn đáp trả lời kêu gọi ấy. Họ đã bỏ dở công việc mưu sinh lại đó, bỏ cả gia đình, cha mẹ, vợ, những người làm công… như Tin mừng thuật lại, họ bỏ mọi sự để đi theo Người.
Hôm nay, trong cuộc sống hiện tại, Chúa cũng đang đi qua cuộc đời chúng ta. Ngài cũng đang thấy những công việc chúng ta làm. Giữa một xã hội hưởng thụ, xa hoa; giữa những công việc ưa thích, những dự tính tốt đẹp; giữa sự bảo bọc, che chở của gia đình… Ngài kêu gọi chúng ta: "Các con hãy theo ta". Vậy, ta có đáp trả lời lời kêu gọi ấy hay không? Hay là ta còn mải mê thế sự, miệt mài theo đuổi những ảo ảnh, phù vân? Đức Giêsu vẫn đang chờ đợi câu đáp trả của mỗi người. Vì nơi Đức Giêsu ta sẽ tìm thấy được chính mình. Tìm thấy được khao khát thực sự. Tìm thấy được hạnh phúc đích thật. Để khi con người của ta biến đổi, ta sẽ trở thành những người "ngư phủ đánh bắt người khác". Và như vậy, tin mừng tình yêu được lan rộng và triển nở đến với mọi nơi, cho mọi người.
Lạy Chúa Giêsu thánh thể, Chúa đã hiến thân mình để chúng con được cứu độ. Chúa đã trở nên Thần lương nuôi sống chúng con. Chúa đang mời gọi chúng con theo Chúa. Chúng con ý thức thân phận hèn kém, cùng những yếu đuối của bản thân. Xin cho chúng con biết can đảm như các môn đệ xưa, sẵn sàng từ bỏ mọi sự để chọn Chúa làm gia nghiệp. Dẫu biết rằng con đường phía trước nhiều bấp bênh, nhiều gian khổ, nhưng chúng con tin rằng Chúa luôn đồng hành và ban ơn trợ lực cho chúng con. Như vậy, chúng con mạnh dạn đáp lại lời Chúa kêu gọi: "Lạy Chúa, con đây."
Lạy Chúa Giêsu thánh thể, thời khắc của buổi giao thừa cũng gần kề. Nhìn lại một năm đã qua, chúng con cảm nghiệm được ơn mưa móc Chúa rộng ban. Với tấm lòng đơn sơ, nhỏ bé, chúng con xin dâng lên Chúa muôn khúc tạ ơn. Lạy Chúa, Chúa thấy rõ những lỗi lầm, những thiếu xót của mỗi người chúng con. Nguyện xin Chúa dủ thương, tha thứ cho chúng con vì những yếu đuối, lỡ lầm, phạm tội làm mất lòng Chúa, gây tổn thương đến người anh em. Để qua năm mới Kỷ Sửu, chúng con đón nhận sức sống mới trong ân sủng dạt dào của Chúa Xuân, giúp chúng con vững bước trên đường theo Chúa trong ơn gọi, trong mỗi bậc sống Chúa dành cho mỗi người chúng con. Amen.