Chúa Nhật III Phục Sinh – Người Đang Sống – Giải thích bản văn Tin Mừng

20/04/2023

Lc 24,13-35: Cùng ngày thứ nhất trong tuần, có hai môn đệ đi đến một làng tên là Emmaus, cách Giêrusalem độ sáu mươi dặm. Dọc đường, các ông nói với nhau về những việc vừa xảy ra. Ðang khi họ nói truyện và trao đổi ý kiến với nhau, thì chính Chúa Giêsu tiến lại cùng đi với họ, nhưng mắt họ bị che phủ nên không nhận ra Người. Người hỏi: “Các ông có truyện gì vừa đi vừa trao đổi với nhau mà buồn bã vậy?” Một người tên là Clêophas trả lời: “Có lẽ ông là khách hành hương duy nhất ở Giêrusalem mà không hay biết những sự việc vừa xảy ra trong thành mấy ngày nay”. Chúa hỏi: “Việc gì thế?” Các ông thưa: “Sự việc liên can đến ông Giêsu quê thành Nadarét. Người là một vị tiên tri có quyền lực trong hành động và ngôn ngữ, trước mặt Thiên Chúa và toàn thể dân chúng. Thế mà các trưởng tế và thủ lãnh của chúng ta đã bắt nộp Người để xử tử và đóng đinh Người vào thập giá. Phần chúng tôi, chúng tôi vẫn hy vọng Người sẽ cứu Israel. Các việc ấy đã xảy ra nay đã đến ngày thứ ba rồi. Nhưng mấy phụ nữ trong nhóm chúng tôi, quả thật, đã làm chúng tôi lo sợ. Họ đến mồ từ tảng sáng. Và không thấy xác Người, họ trở về nói đã thấy thiên thần hiện ra bảo rằng: Người đang sống. Vài người trong chúng tôi cũng ra thăm mồ và thấy mọi sự đều đúng như lời các phụ nữ đã nói; còn Người thì họ không gặp”.

Bấy giờ Người bảo họ: “Ôi kẻ khờ dại chậm tin các điều tiên tri đã nói! Chớ thì Ðấng Kitô chẳng phải chịu đau khổ như vậy rồi mới được vinh quang sao?” Ðoạn Người bắt đầu từ Môsê đến tất cả các tiên tri, giải thích cho hai ông tất cả các lời Kinh Thánh chỉ về Người. Khi gần đến làng hai ông định tới, Người giả vờ muốn đi xa hơn nữa. Nhưng hai môn đệ nài ép Người rằng: “Mời ông ở lại với chúng tôi, vì trời đã về chiều, và ngày sắp tàn”. Người liền vào với các ông.

Ðang khi cùng các ông ngồi bàn, Người cầm bánh, đọc lời chúc tụng, bẻ ra và trao cho hai ông. Mắt họ sáng ra và nhận ra Người. Ðoạn Người biến mất. Họ bảo nhau: “Phải chăng lòng chúng ta đã chẳng sốt sắng lên trong ta, khi Người đi đường đàm đạo và giải thích Kinh Thánh cho chúng ta đó ư?” Ngay lúc ấy họ chỗi dậy trở về Giêrusalem, và gặp mười một tông đồ và các bạn khác đang tụ họp. Họ bảo hai ông: “Thật Chúa đã sống lại, và đã hiện ra với Simon”. Hai ông cũng thuật lại các việc đã xảy ra dọc đường và hai ông đã nhận ra Người lúc bẻ bánh như thế nào.

Chương 24 của tin mừng theo Luca gồm các trình thuật liên quan đến việc Chúa Giêsu sống lại. Đoạn 24,13-35 trình bày việc Chúa Giêsu sống lại đồng hành với hai môn đệ trên đường về làng Emmaus. Đoạn nầy có thể chia làm hai phần: 24,13-27 và 24,28-35. Phần dẫn nhập và kết luận cho biết hai lộ trình đối nghịch nhau: hai môn đệ rời khỏi Giêrusalem và nói với nhau những chuyện đã xảy ra ở Giêrusalem (cc. 13-14). Họ trở lại Giêrusalem và kể cho nhóm mười một và những người ở đó những chuyện đã xảy ra với họ trên đường (cc. 33-34). Phần thứ nhất 24,13-27 trình bày những chuyện xảy ra trên đường: Chúa Giêsu đồng hành với hai ông. Phần nầy gồm những lời của hai môn đệ trình bày nhận xét, suy nghĩ và quan điểm của họ liên quan đến Giêsu Nazaréth (cc. 15-24), và những lời của Chúa Giêsu giải thích về chính Người (cc. 25-27). Phần thứ hai 24,28-35 trình bày những chuyện xảy ra trong khi dùng bữa: Chúa Giêsu ở lại dùng bữa với hai môn đệ, và việc hai ông nhận ra Người.

Sứ điệp trung tâm của tin mừng là: “Người đang sống” (c. 23). Để có thể đạt đến xác tín nầy, hai môn đệ cần được soi sáng không chỉ bằng kinh thánh, mà cả việc bẻ bánh. Theo quan điểm của hai môn đệ, và cách chung của mọi người thời đó, Chúa Giêsu Nazarét là niềm hy vọng thiên sai của họ. Nơi Người họ nhận ra là một tiên tri lớn mà Thiên Chúa ban cho dân Israel của Người. Qua Người, Thiên Chúa sẽ chúc phúc cho dân của Người (7,16; 24,21; x. 7,39; 9,8.19; 24,17). Bởi đó, vì không thấy gì xảy ra sau ngày thứ ba từ khi Người bi giết, họ đã nên thất vọng và đã quyết định rời bỏ cộng đoàn các môn đệ ở Giêrusalem mà về làng Emmaus. Những điều mà các phụ nữ thuật lại liên quan đến mồ trống và lời của các thiên thần quả quyết là Người đã sống lại không làm họ thêm lòng tin, mà chỉ gây thêm hoang mang (cc. 22-24; 24,1-12).

Lần đầu tiên và duy nhất trong các tin mừng Chúa Giêsu đã dùng sách thánh để giải thích những điều liên quan đến chính mình. Người xác định hai điều: – Giêsu Nazarét chính là đấng Kitô mà mọi người đang đặt niềm hy vọng vào (x. 24:19-21.26; Cvtđ 2,36; 5,42; 9,22); – Đấng nầy phải đi qua đau khổ để vào vinh quang (x. 9,51; 24,46-47.51). Vậy nếu Giêsu Nazarét đã chịu khổ hình, thì đây chính là lúc phải tin Người đã sống lại. Những điều các phụ nữ thuật lại là những bằng chứng.

Để củng cố thêm điều Người vừa dẫn giải, trong bữa ăn với hai môn đệ Chúa Giêsu làm những hành động “cầm lấy bánh, tạ ơn, bẻ ra, và trao cho họ” mà Người đã làm trên bánh trong bữa ăn Vượt Qua của Người. Những hành động nầy nhắc nhớ cho hai ông là chính Người đã làm điều nầy và Người đang hiện diện giữa hai ông. Cách nói “nhớ đến tôi” trong câu “Anh em hãy làm việc nầy mà nhớ đến tôi” chỉ tìm thấy trong Luca (22,19; 1 Cor 11:24.25) có nghĩa không chỉ là nhớ lại một điều đã xảy ra trong quá khứ – nhớ Chúa đã làm, như Phêrô đã nhớ lời Chúa Giêsu nói về cây vả (Mc 11,21) và về việc ông sẽ chối Người (Mc 14,72), mà còn là công nhận một sự hiện hữu thật sự – Chúa hiện diện khi việc ấy được thực hiện, như việc dâng lễ hy sinh hằng năm nhắc nhớ tội lội đang hiện hữu giữa con người (Do thái 10,3). Vậy qua việc bẻ bánh hai ông đã nhận ra Người đang sống.

Không chỉ tâm trí của hai môn đệ đã hiểu kinh thánh nói về Chúa Giêsu, mà cả con tim của họ cũng xúc động khi nhận ra Người đang sống giữa họ. Chúa Sống Lại đã thay đổi trọn vẹn con người và lộ trình cuộc đời của họ.

Linh mục Luigi Gonzaga Đặng Quang Tiến