“Công đức của các ngài không chìm vào quên lãng!”.
Kính thưa Anh Chị em,
Kính nhớ Ông Bà Tổ Tiên, chúng ta nhớ tục “bỏ mả” của một số dân tộc vùng cao. Sau khi chôn người chết, hàng ngày, con cháu mang cơm nước ra mộ; khoảng một năm sau, họ làm lễ bỏ mả. Nghi lễ này được tổ chức linh đình. Sau đó, họ san phẳng mộ; từ đó, không ai nhớ đến nó nữa. “Bỏ mả”, “bãi mả” gần như bắt buộc trong nếp du canh, du cư.
Người Công Giáo không bỏ mả, không quên ông bà tổ tiên; nhưng kính nhớ các ngài. Huấn Ca coi các ngài như những vĩ nhân, “Các ngài là những vị đạo hạnh, công đức các ngài không chìm vào quên lãng!” – bài đọc một. Sinh ra các vĩ nhân và thánh nhân, các ngài xứng với danh hiệu ‘vĩ nhân của các vĩ nhân!’. Các ngài được kính nhớ trọn tháng Các Đẳng; ngày đầu năm; trong mỗi thánh lễ; và ba lần mỗi ngày, sau kinh Nhật Một.
Trước hết là công ơn sinh thành dưỡng dục của các ngài. “Sinh” là xé ruột, rứt ruột, rút ruột… máu chảy lênh láng; “Dưỡng” là cho ăn, cho mặc; “Dục” là giáo dục, dạy cho nên người, nên thánh. Không được “dục”, nhất định không thành người. Một em bé được thả vào rừng – vì sinh tồn – có lẽ sẽ kiếm được cái ăn, cái uống, nhưng đó không phải là một con người toàn diện mà chỉ là một con vật ‘hao hao người’. Vì thế, ngoài sinh, dưỡng, còn phải “dục”, “Bé chẳng vin, cả gãy cành!”. Bên cạnh đó, một điều khác còn khó hơn bội phần – gương sáng! Trên đời này, không nghề nào khó hơn làm gương sáng. Như thế, công đức của các đấng sinh thành dành cho chúng ta thật bao la trời bể. Mẹ Hội Thánh dạy chúng ta tôn kính các ngài – ‘vĩ nhân của các vĩ nhân’ – và không ‘bỏ mả’ là phải lẽ.
Lần kia, đang điểm tâm với một đôi vợ chồng Pháp trên một phố cổ, tôi thấy từ trên xe bước xuống một nhóm cỡ chừng sáu bảy người. Điều đáng nói là trong nhóm, có một cụ bà trạc ngoài 80. Một người đàn ông, khoảng lục tuần, dìu bà xuống xe; đúng hơn, ông ta nâng niu, dắt bà vào tiệm. Khi ăn, ông gắp và đút cho bà từng cọng bún một với chiếc khăn trên tay. Nhìn từng cử chỉ ấy, tôi lặng người! Những người bạn Pháp hỏi tôi làm sao thế; tôi nói với họ, tôi thèm, tôi ghen với ông ấy. Mắt tôi bỗng cay cay! Giờ đây, tôi ước được cầm tay dắt ba mẹ mình, ít là một lần, nhưng không thể; ‘nửa lần’ cũng không.
Tiếp đến, bạn đối xử làm sao với cha mẹ, con cái sẽ đối xử với bạn như thế! Không cần đợi 30, 40 năm sau, nhưng nhãn tiền. Bạn hiếu thảo với cha mẹ bây giờ, con cái sẽ thảo hiếu với bạn mai ngày! Chúng ta không nhớ cầu nguyện cho các ngài, con cái sẽ không biết cầu nguyện cho chúng ta; mai kia, bạn nằm ngoài mộ, nào ai nhớ? Không làm gương cho con cái hôm nay, đừng ngạc nhiên khi con cái ‘bỏ mả’ chúng ta mai ngày.
Anh Chị em,
“Công đức của các ngài không chìm vào quên lãng!”. Công đức các đấng sinh thành góp phần làm nên những gì chúng ta là, chúng ta có! ‘Vĩ nhân của các vĩ nhân’ không chỉ chuyển trao sự sống của Thiên Chúa nhưng còn chuyển trao đức tin cho chúng ta. Vì thế, hãy yêu thương, kính trọng, trân quý các ngài khi các ngài còn sinh tiền và cầu nguyện cho các ngài khi các ngài đã khuất bóng.
Chúng ta có thể cầu nguyện,
“Lạy Chúa, đừng để con ‘bỏ mả’ với các đấng đã khuất; dạy con biết ‘nâng niu’ các bậc chưa khuất!”, Amen.
(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)