ĐTC Phanxicô đã gởi thư đến Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ về “cuộc khủng hoảng” liên quan đến chương trình trục xuất hàng loạt người nhập cư và tị nạn bất hợp pháp. Ngài nhấn mạnh: “Một Nhà nước pháp quyền đích thực được thể hiện qua cách đối xử xứng phẩm giá mà mọi người, đặc biệt là những người nghèo nhất và bị gạt ra bên lề, đáng được hưởng”.

Phản đối từ các Giám mục Hoa Kỳ

Trước đó, Đức Hồng Y Blaise Cupich của Chicago đã lên tiếng phản đối mọi chương trình trục xuất hàng loạt người nhập cư, ngay cả trước khi Tổng thống mới đắc cử Donald Trump tuyên thệ nhậm chức. Tiếp theo, Đức Giám mục Mark Joseph Seitz của El Paso đã nhấn mạnh sự không khoan nhượng đối với mọi hình thức bất công. Cuối cùng, toàn thể Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ đã bày tỏ sự kinh ngạc trước các biện pháp mà nhà lãnh đạo đảng Cộng hòa công bố, bao gồm việc hồi hương hàng triệu người nhập cư bất hợp pháp và quân sự hóa biên giới Hoa Kỳ-Mexico.

Giờ đây, chính ĐTC Phanxicô đã lên tiếng về “cuộc khủng hoảng quan trọng đang diễn ra tại Hoa Kỳ do việc khởi động chương trình trục xuất hàng loạt” được chính quyền mới triển khai ngay sau khi Tổng thống nhậm chức. ĐTC Phanxicô, đang theo dõi sát sao cuộc khủng hoảng này, đã gởi thư đến các Giám mục Hoa Kỳ để bày tỏ sự gần gũi và hỗ trợ trong những “thời điểm nhạy cảm” mà họ đang trải qua với tư cách là những mục tử đồng hành cùng dân Chúa, đồng thời lên án một số biện pháp làm tổn thương chính phẩm giá con người. Ngài cảnh báo: “Những gì được xây dựng dựa trên sức mạnh, chứ không phải trên sự thật về phẩm giá bình đẳng của mỗi con người, sẽ khởi đầu tồi tệ và kết thúc tồi tệ.”

Tổn thương phẩm giá con người

Trong bức thư được chia thành 10 điểm, ĐTC Phanxicô viết: “Hành động trục xuất những người trong nhiều trường hợp đã rời bỏ quê hương vì nghèo đói cùng cực, bất an, bóc lột, bức hại hoặc môi trường sống bị suy thoái nghiêm trọng, làm tổn thương phẩm giá của nhiều người nam nữ, của cả gia đình, và đặt họ vào tình trạng đặc biệt dễ bị tổn thương và không được bảo vệ”. Bức thư được công bố bằng tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha, chỉ hơn hai tuần sau khi Nhà Trắng đăng tải trên tài khoản X những bức ảnh về một nhóm người di cư bị xích tay và dẫn lên máy bay quân sự để hồi hương.

Quyền bảo vệ cộng đồng

Trong thư, ĐTC Phanxicô nhấn mạnh rằng “lương tâm ngay thẳng không thể không bày tỏ sự phán xét có phê bình và bày tỏ sự bất đồng với bất kỳ biện pháp nào, dù ngầm hiểu hay công khai, đồng nhất tình trạng bất hợp pháp của một số người di cư với tội phạm”. Tuy nhiên, ngài cũng nhắc lại sự cần thiết phải công nhận “quyền của một quốc gia trong việc bảo vệ chính mình và giữ an toàn cho cộng đồng khỏi những người đã phạm các tội ác bạo lực hoặc nghiêm trọng khi ở trong nước hoặc trước khi đến đó”. Nhưng hành động trục xuất vẫn là một vết thương đối với nhân phẩm, là phẩm giá “vô hạn và siêu việt” được ban tặng bởi “Thiên Chúa gần gũi, nhập thể, di cư và trốn chạy”. ĐTC Phanxicô trích dẫn lời của Đức Giáo Hoàng Piô XII trong Tông hiến về việc trợ giúp người di cư, được coi là “Hiến chương Magna Carta về tư tưởng của Giáo hội đối với vấn đề di cư”: “Thánh Gia Nazareth trong cảnh lưu đày, Chúa Giêsu, Đức Maria và Thánh Giuse, di cư sang Ai Cập và tị nạn tại đó để trốn tránh cơn thịnh nộ của một vị vua bất chính, là mẫu gương, là niềm an ủi cho những người di cư và lữ hành thuộc mọi thời đại và quốc gia, cho mọi người tị nạn trong bất kỳ hoàn cảnh nào, những người bị bức hại hoặc vì hoàn cảnh khó khăn buộc phải rời bỏ quê hương, gia đình thân yêu và bạn bè để đến một vùng đất xa lạ”.

Đối xử xứng đáng với mọi người

ĐTC Phanxicô khẳng định rằng đây không phải là vấn đề thứ yếu: “Một Nhà nước pháp quyền đích thực được thể hiện qua cách đối xử xứng phẩm giá mà mọi người, đặc biệt là những người nghèo nhất và bị gạt ra bên lề, đáng được hưởng”. Ngài viết: “Lợi ích chung đích thực được thúc đẩy khi xã hội và chính phủ, với sự sáng tạo và tôn trọng nghiêm ngặt quyền lợi của mọi người – như tôi đã nói trong nhiều dịp – đón nhận, bảo vệ, thăng tiến và hội nhập những người yếu đuối, không được bảo vệ và dễ bị tổn thương nhất”. Điều này không ngăn cản việc thúc đẩy “một chính sách điều chỉnh việc di cư có trật tự và hợp pháp”, miễn là nó không được xây dựng “thông qua đặc quyền của một số người và sự hy sinh của những người khác”.

Nhìn nhận các quy định dưới ánh sáng nhân quyền

ĐTC Phanxicô nhắc nhở các Giám mục rằng Chúa Giêsu Kitô dạy chúng ta về “sự nhận thức vĩnh viễn” về phẩm giá của mỗi con người: “Không ai bị loại trừ”. Do đó, Ngài nhấn mạnh, “tất cả các Kitô hữu và những người thiện chí được kêu gọi nhìn nhận tính hợp pháp của các quy định và chính sách công dưới ánh sáng của nhân phẩm và các quyền cơ bản của con người, chứ không phải ngược lại”. Hơn nữa, các Kitô hữu biết rõ rằng “chỉ bằng cách khẳng định phẩm giá vô hạn của mọi người, căn tính của chúng ta như những cá nhân và cộng đồng mới có thể trưởng thành”. “Con người không đơn thuần là một cá nhân, với một vài cảm xúc nhân đạo! Con người là một chủ thể có phẩm giá, thông qua mối quan hệ cấu thành với tất cả mọi người, đặc biệt là những người nghèo nhất, có thể dần dần trưởng thành trong căn tính và ơn gọi của mình”.

Ordo amoris

Trong thư, ĐTC Phanxicô cũng đề cập đến nguyên tắc “ordo amoris” (trật tự của tình yêu) được phát triển trong thần học của Thánh Augustine, khẳng định rằng mọi người và mọi thứ nên được yêu thương theo cách thích hợp. Khái niệm này gần đây đã được Phó Tổng thống JD Vance nhắc đến để biện minh cho các biện pháp chống nhập cư bất hợp pháp tại Hoa Kỳ. ĐTC Phanxicô viết: “Trật tự của tình yêu đích thực cần được thúc đẩy là trật tự mà chúng ta khám phá khi suy ngẫm liên tục dụ ngôn ‘Người Samaria nhân hậu’, tức là suy ngẫm về tình yêu xây dựng một tình huynh đệ mở ra cho tất cả mọi người, không loại trừ ai”. ĐTC Phanxicô kết luận: “Quan tâm đến căn tính cá nhân, cộng đồng hoặc quốc gia mà bỏ qua những cân nhắc này sẽ dễ dẫn đến một tiêu chuẩn ý thức hệ làm méo mó đời sống xã hội và áp đặt ý chí của kẻ mạnh như một tiêu chuẩn của sự thật”.

Nói không với những câu chuyện phân biệt và gây đau khổ

ĐTC Phanxicô bày tỏ sự gần gũi với các anh em Giám mục ở Hoa Kỳ, ghi nhận “những nỗ lực quý báu” của họ trong việc dấn thân “gần gũi” với người di cư và tị nạn, cũng như bảo vệ quyền con người. Ngài khẳng định: “Thiên Chúa sẽ ban thưởng dồi dào cho tất cả những gì anh làm để bảo vệ và che chở những người bị coi là ít giá trị, ít quan trọng hoặc ít phẩm giá hơn!” Trong phần cuối thư, ĐTC Phanxicô kêu gọi tất cả tín hữu Công giáo và mọi người thiện chí “không nhượng bộ trước những câu chuyện phân biệt và gây đau khổ không cần thiết cho anh chị em di cư và tị nạn của chúng ta”. Ngài nói: “Với lòng bác ái và sự rõ ràng, tất cả chúng ta được kêu gọi sống trong tình liên đới và huynh đệ, xây dựng những cây cầu đưa chúng ta đến gần nhau hơn, tránh xa những bức tường ô nhục, và học cách hiến dâng cuộc đời mình như Chúa Giêsu Kitô đã hiến dâng, vì ơn cứu độ của tất cả mọi người”.

Lời cầu nguyện với Đức Trinh Nữ Guadalupe

Cuối cùng, ĐTC Phanxicô dâng lời cầu nguyện với Đức Trinh Nữ Maria Guadalupe, Đấng bảo trợ Mexico, xin Mẹ “bảo vệ những người và gia đình đang sống trong sợ hãi hoặc đau khổ vì di cư và/hoặc trục xuất”. Ngài cầu nguyện rằng xin “Morenita” (tên gọi thân mật của Đức Mẹ Guadalupe) giúp mọi người “tiến thêm một bước trong việc xây dựng một xã hội huynh đệ hơn, bao dung hơn và tôn trọng phẩm giá của tất cả mọi người”.

Nguồn: Đài Vatican News