Trong cuộc họp báo ngày 1/6/2021, Đức tổng giám mục Filippo Iannone, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về các Văn bản Luật, đã trình bày về những thay đổi chính; ví dụ như phạt tiền, bồi thường thiệt hại; các hình phạt đối với tội lạm dụng trẻ em, tội gây thiệt hại tài sản của Giáo hội…

Theo Đức cha Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về các văn bản luật, trước hết, các hình phạt mới đã được đưa ra, ví dụ như phạt tiền, bồi thường thiệt hại, tước toàn bộ hoặc một phần khen thưởng của Giáo hội, theo các quy định do từng Hội đồng Giám mục thiết lập.

Tiếp đến, việc sửa đổi chú ý đến việc liệt kê các hình phạt theo thứ tự và chi tiết hơn, để giúp các bề trên, cấp thẩm quyền xác định những hình phạt phù hợp nhất và tương xứng nhất với các tội phạm riêng lẻ. Một số hình phạt trước đây chỉ dành cho các giáo sĩ, nay được mở rộng cho tất cả các tín hữu, do thực tế là ngày nay có sự tham gia nhiều hơn của giáo dân vào đời sống của Giáo hội với việc thực thi các thừa tác vụ và các chức năng. Do đó, có một điều khoản về việc có thể đình chỉ chức vụ đối với cả giáo dân.

 Ngoài ra còn có các công cụ can thiệp phù hợp hơn để sửa chữa và ngăn ngừa tội phạm, vì khả năng ngăn ngừa tội phạm là một trong những mục đích của luật hình sự. Thời hiệu cũng được sửa đổi để giảm thời gian xử lý. Những thay đổi khác liên quan đến cấu hình của tội phạm, các tội phạm mới liên quan với các hoàn cảnh thay đổi của xã hội và Giáo hội.

Tội lạm dụng trẻ em

Đối với tội lạm dụng trẻ vị thành niên, bản văn mới có một điểm mới cho thấy mong muốn làm nổi bật mức độ nghiêm trọng của những tội ác này và cũng là sự chú ý được dành cho các nạn nhân. Các tội liên quan đến lạm dụng trẻ vị thành niên, trong bộ luật trước đó, nằm trong chương: “Các tội chống lại nghĩa vụ đặc biệt của giáo sĩ”. Hiện nay những tội ác này được liệt kê trong chương: “Các tội chống lại sự sống, phẩm giá và tự do của con người”. Hơn nữa, tội lạm dụng trẻ em không chỉ xảy ra bởi các giáo sĩ, mà còn bởi các thành viên của các dòng tu và các tín hữu khác cũng được đề ra.

Tội gây thiệt hài đến tài sản của Giáo hội

Về vấn đề tài sản vật chất, có một số đổi mới. Trước hết là nguyên tắc minh bạch trong quản lý tài sản, sau đó là nguyên tắc quản lý tài sản đúng đắn: do đó những người lạm quyền, tham nhũng – cả người bị tham nhũng và kẻ tham nhũng – đều bị phạt, việc tham ô tài sản bất hợp pháp, điều hành kém tài sản của Giáo hội cũng bị phạt. Hoạt động của các nhà quản trị, vì lợi ích riêng hoặc vì lợi ích của người khác, quản lý tài sản không theo các quy tắc cũng bị xử phạt. Về vấn đề tài sản, bản văn mới có nhiều đổi mới hơn so với bản văn của Bộ Giáo luật năm 1983.

Tương quan giữa lòng thương xót và công bằng

Cuối cùng, nói về tương quan giữa lòng thương xót và công bằng, Đức cha Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh khẳng định rằng những ý niệm này không trái ngược nhưng liên kết chặt chẽ. Ở phần kết, Bộ Giáo luật khẳng định rằng ơn cứu độ của các linh hồn phải luôn là quy luật tối thượng của Giáo hội. Ơn cứu độ của các linh hồn đòi hỏi những người đã phạm tội cũng phải chuộc tội. Vì vậy, xử phạt những người đã phạm tội là một hành động thương xót đối với họ. Đây là trách nhiệm của các Mục tử. Lòng thương xót đòi hỏi những người đã sai lầm phải được sửa chữa. Các mục đích của hình phạt là những điều này. Trong Bộ luật hiện hành, các hình phạt được sử dụng để khôi phục công lý, phạt các hành động và đền bù cho những người đã bị bạo lực.

Vì lợi ích của các tín hữu

Đức Thánh Cha Phanxicô khẳng định trong Tông hiến: “Tôi ban hành văn bản (…) với hy vọng rằng nó sẽ là một công cụ vì lợi ích của các linh hồn, và các quy định của nó sẽ được các Mục tử áp dụng, khi cần thiết, với sự công bằng và lòng thương xót, với ý thức rằng nó thuộc về sứ vụ của họ, như một bổn phận của công bằng, để đưa ra các hình phạt khi lợi ích của các tín hữu đòi hỏi.”

Do đó Đức cha Iannone hy vọng rằng văn bản sẽ được cộng đồng Giáo hội đón nhận theo cách Đức Thánh Cha Phanxicô mong muốn. Đức cha nhận định: “Nếu cuộc sống trong Giáo hội được thực hiện với sự tôn trọng các quyền hỗ tương và trong việc hoàn thành nhiệm vụ của mỗi người, thì tôi tin rằng chúng ta có thể nói rằng chúng ta duy trì sự hiệp thông, mục tiêu cuối cùng của Giáo hội.

Hồng Thủy 

Nguồn: Đài Vatican News